عوامل موثر بر سرمایه‌گذاری شرکت های صنعتی بورس اوراق بهادار تهران در دارایی‌های مالی ریسکی و تاثیر آن بر ارزش شرکت
1 استادیار گروه مدیریت مالی و بیمه، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 استادیار گروه مدیریت مالی و بیمه، دانشگاه تهران،تهران، ایران.
3 استادیار گروه مدیریت مالی و بیمه، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
4 دانشجوی دکتری مهندسی مالی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
شرکت‌های صنعتی در بازار سرمایه مقادیر قابل توجهی از منابع خود را صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی مانند سهام و اوراق بهادار با درآمد ثابت می کنند. در این پژوهش برای شناسایی عوامل موثر بر ورود شرکت‌های صنعتی به مقوله مدیریت دارایی، تاثیر این مدیریت دارایی بر ایجاد بازده غیرعادی برای سهامداران و ایجاد ارزش برای شرکت، با توجه به نرمال نبودن داده ها و وجود داده های پرت و رابطه متقابل و درونزای بین متغیرها از رگرسیون دومرحله ای روباست استفاده شده است. داده‌های مورد استفاده عبارتند از وجوه نقد و معادل نقد، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت و سایر دارایی‌ها؛ جامعه مورد بررسی شرکت های صنعتیِ فعال در بورس اوراق بهادار تهران و دوره زمانی تحقیق سال های 88 تا 95 سرمایه گذاری در اوراق بهادار سرمایه گذاری در اوراق بهادار می‌باشد. براساس نتایج به دست آمده تاثیر انگیزه احتیاطی بر نگهداری دارایی‌های ریسکی مورد تایید قرار گرفت اما تاثیر انگیزه معاملاتی و سفته بازی بر نگهداری دارایی‌های ریسکی مورد تایید قرار نگرفت. بررسی ها نشان داد با بهبود وضعیت حاکمیت شرکتی و افزایش تمرکز مالکیتی، میزان سرمایه گذاری در دارایی های ریسکی افزایش می‌یابد. از طرفی بازده غیر عادی سهامداران را می توان به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی منتسب کرد اما بر اساس مدل فاما فرنچ تغییرات ارزش شرکت‌ها در دوره مورد بررسی را نمی‌توان به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی منتسب کرد . همچنین بررسی‌ها نشان داد تامین مالی این سرمایه‌گذاری‌ها عمدتا از طریق منابع داخلی شرکت و نه از محل افزایش سرمایه و ایجاد بدهی صورت می گیرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Determinants of risky financial assets holding by industrial firms in Tehran Stock Exchange & contribution of these holdings to firm value
نویسندگان [English]
- Saeed Shirkavand 1
- Tahmasb Mazaheri 2
- Seyed Jalal SadeghiSharif 3
- Nafiseh Aqamiri 4
1 Assistant Prof, Department of Financial Management and Insurance University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Assistant Prof, Department of Financial Management and Insurance, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Assistant Prof, Department of Financial Management and Insurance University of Shahid Beheshti, Tehran, Iran.
Some industrial firms in Tehran Stock Exchange invest a considerable part of their assets in financial assets and sometimes risky financial assets like stocks & fixed income securities. This research investigated motivations that affect industrial firms’ demand for risky financial assets and the effect of this asset management on creating abnormal return for stockholders and increasing firm’s value. The data set we used in this research were cash, cash equivalent, short term investment, long term investment and other assets. Research time frame was from 2009 to 2016 and the sample was from industrial firms of Tehran Stock Exchange.
The results confirmed the impact of precautionary motive on this investment demand but not transactional and speculative motive. It also showed as corporate governance and ownership concentration improve, these investments increase. It also showed abnormal return could be attributed to financial assets but it could not increase firm’s value based on Fama-French approach, also investigating financing resources showed that the internal cash flow is the main source of investing in risky financial assets and firms usually did not use money from debt and equity issues for these investments.
سرمایه گذاری مختص اوراق دولتی کاریزما
صندوق سرمایه گذاری مختص اوراق دولتی کاریزما یک صندوق از نوع با درآمد ثابت می باشد. با توجه به نوع سرمایه گذاری ها در صندوق سرمایه گذاری مختص اوراق دولتی کاریزما، این صندوق را می توان کم ریسک ترین نوع صندوق حتی در میان صندوق های با درآمد ثابت دانست. حداقل 95 درصد از کل دارایی های صندوق مختص اوراق دولتی در اوراق بهادار با درآمد ثابت، اسناد خزانه اسلامی و گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی سرمایه گذاری می شود و همچنین حداقل 75 درصد از کل دارایی ها نیز صرفا باید در اوراق بهادار با درآمد ثابت منتشر شده از طرف دولت و اسناد خزانه اسلامی باشد. علاوه بر این، برخلاف سایر صندوق های با درآمد ثابت، صندوق سرمایه گذاری مختص اوراق دولتی کاریزما مجوز سرمایه گذاری در سهام را ندارد تا از این طریق نیز ریسک دارندگان واحدهای این صندوق به کمترین میزان ممکن برسد. البته موارد مطرح شده سبب می شود که سود این صندوق نیز از حد مشخصی بالاتر نرود، چرا که دارایی های بدون ریسک، معمولا نرخ های سود مشخصی دارند که چیزی در حدود نرخ تورم هر کشور است.
بازدهی
از آن جا که صندوق سرمایه گذاری مختص اوراق دولتی کاریزما سود پرداختی ندارد و در ابزارهای بدون ریسک سرمایه گذاری می کند، روند قیمت و ارزش واحد های آن همواره صعودی است. سود سرمایه گذاران در این صندوق از اختلاف قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق حاصل می شود و سرمایه گذاران به تناسب مدت زمان حضورشان در صندوق از سود روزشمار بهره مند خواهند شد. شما در هر زمان که بخواهید می توانید از صندوق سرمایه گذاری مختص اوراق دولتی کاریزما خارج شوید و وجه نقد خود را دریافت کنید ولی ابطال واحد ها و یا خروج از صندوق سرمایه گذاری مختص اوراق دولتی کاریزما زودتر از 4 روز از زمان صدور و یا ورود به صندوق به دلیل کسر کارمزد ها، برای شما سودی در پی نخواهد داشت بنابراین حداقل دوره نگهداری برای کسب سود، 5 روز می باشد.
مزایا و معایب سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری چیست؟
صندوق های سرمایه گذاری نوعی نهاد مالی محسوب میشوند، سرمایه گذاری در اوراق بهادار فعالیت اصلی آنها می‌باشد. مالک های صندوق نسبت به سرمایه گذاری که انجام می‌دهند، در سود و زیان نیز شریک هستند. اینگونه سرمایه گذاری در صندوق ها، سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس محسوب می‌شود. صندوق ها با جمع آوری مبالغ کم و سرمایه گذاری آنها تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار، سود به دست می‌آورد و با توجه به سرمایه ی هر سرمایه گذاری بین آنها تقسیم می‌شود. مدیریت صندوق بابت این کار درصدی کارمزد دریافت می‌کند. زمینه های فعالیت صندوق های سرمایه گذاری: طلا، ارز، اوراق بهادار و حتی ساختمان است. علاقه مندان به صندوق ها می‌توانند برای سرمایه گذاری اقدام کنند اما قبل از هر اقدامی حتما از مزایا و معایب این صندوق ها آگاهی کامل داشته باشید. در این مقاله با ما همراه باشید تا مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری را بررسی کنیم.
مزایای صندوق های سرمایه گذاری
علاوه بر محدودیت ها و معایب موجود در صندوق های سرمایه گذاری، مزایای زیادی برای این صندوق ها وجود دارد که همین باعث استقبال افراد از این روش سرمایه گذاری می‌شود. در زیر به مهمترین مزایای صندوق های سرمایه گذاری می‌پردازیم.
- صرفه جویی در وقت: اگر فرد پر مشغله ایی هستید و زمان کافی برای انتخاب حوزه سرمایه گذاری ندارید می‌توانید سرمایه خود را به صندوق های سرمایه گذاری بسپارید. در این صورت نیاز به تحلیل و بررسی بازار ندارید و شما یک منبع درآمد بدون نیاز به اختصاص زمانی خاص خواهید داشت.
- صرفه جویی در هزینه: صندوق های سرمایه گذاری مشترک حجم بالایی از دارایی ها را به صورت معاملات بلوکی انجام می‌دهند. بنابراین صرفه جویی قابل توجهی در کاهش هزینه ها دارند.
- پایین بودن ریسک سرمایه گذاری و مدیریت حرفه ایی: در این روش سرمایه گذاری ریسک کمتری نسبت به سودی که دریافت می‌کنند وجود دارد و در مقابل سود تضمین شده سرمایه گذار تقریبا ضرری متحمل نمی‌شود. به علت ساختار سرمایه گذاری و تجربه بالای افراد در این صندوق ها خبری از ضررهای نجومی نیست. اساسا صندوق های درآمد ثابت دارای کمترین میزان ریسک می‌باشد.
- تنوع بخشی: در این روش به دلیل جمع شدن سرمایه بزرگ امکان تنوع سازی وجود دارد. متنوع کردن دارایی باعث کم شدن ریسک در دوره سرمایه گذاری بلند مدت می‌شود. برای یک سرمایه گذار خرد با سرمایه کم، متنوع سازی کار عاقلانه ای نیست اما در یک صندوق سرمایه گذاری کلان متنوع کردن دارایی ها اهمیت بالایی دارد.
- قابلیت نقدشوندگی بالا: واحدهای یک صندوق سرمایه گذاری، نقدشوندگی بالایی دارد. به خصوص زمانی که صندوق، دارای یک ضامن نقدشوندگی مطمئنی باشد. زمانی که یک ضامن نقدشوندگی وجود داشته باشد هنگام فروش واحدهای صندوق هیچ مشکلی برای افراد به وجود نمی‌آید. این در حالی است که در بازار بورس، چنین قابلیتی وجود ندارد.
- نظارت و شفافیت اطلاعات: عملکرد صندوق های سرمایه گذاری در بازه های مشخص توسط نهادهای مالی، مانند سازمان بورس، متولی صندوق و حسابرسی بازبینی و بررسی می‌شود و تمام اطلاعات آن صندوق به طور کاملا شفاف اطلاع رسانی می‌شود.
- قابلیت مقایسه و انتخاب: برای هر سرمایه گذار این امکان وجود دارد که از میان ده ها صندوق سرمایه گذاری، بهترین گزینه را انتخاب کند. هر سرمایه گذار میتواند بین صندوق های سرمایه گذاری در سهام، یکی را انتخاب کند.
- سرمایه گذاری آسان و مطمئن: سرمایه گذاری در صندوق ها زیر نظر مدیران و افراد بسیار حرفه ایی در این زمینه انجام میگیرد و اگر سرمایه گذاری اطلاعات و تجربه کافی در خصوص این صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار ها را ندارد، میتواند به آسانی از این روش کسب سود کند و ریسک زیادی را متحمل نشود.
معایب صندوق های سرمایه گذاری
هر فعالیتی که در بازار بورس انجام می‌شود دارای ریسک است و صندوق های سرمایه گذاری از این شرایط مستثنی نیستند. با شناخت کامل معایب صندوق های سرمایه گذاری می‌توانید آنها را مدیریت کرده و در جهت استفاده حداکثری در این بازار گام بردارید.
- محدودیت در تعداد کل واحدهای قابل صدور صندوق: گاهی هنگام خرید واحد از صندوق های سرمایه گذاری توسط سرمایه گذار، تعداد واحدهای صادر شده آن صندوق به اتمام رسیده است. این موضوع یکی از مشکلاتی است که سرمایه گذاران صندوق سرمایه گذاری با آن رو به رو میشوند. در چنین حالتی سرمایه گذار باید منتظر ابطال تعدادی از واحدهای صندوق باشد تا برای آن واحد سرمایه گذاری صادر شود یا خود صندوق با کسب مجوز از سازمان بورس سقف تعداد کل واحدهای قابل صدور خود را افزایش دهد. این اتفاق در اکثر موارد برای صندوق های پرطرفدار می‌افتد زیرا تقاضا برای خرید واحدهای آنها زیاد است.
- ناشناخته بودن صندوق های سرمایه گذاری: صندوق های سرمایه گذاری از سال 1388 فعالیت خود را آغاز کرده اند. اما عموم افراد جامعه از وجود صندوق های سرمایه گذاری بی اطلاع هستند. کسانی که آشنایی کافی با این صندوق ها و مزایای آنها دارند و سرمایه خود را به صندوق ها سپرده اند توانسته اند در طول این سال ها سود خوبی کسب کنند.
- آنی نبودن قیمت گذاری واحدهای سرمایه گذاری: از محدودیت های دیگر صندوق های سرمایه گذاری می‌توان به آنی نبودن قیمت گذاری آن اشاره کرد. البته این مورد فقط برای صندوق های سرمایه گذاری غیر قابل معامله مربوط می‌شود اما در صندوق های قابل معامله بورس قیمت ها به صورت آنی بروز می‌شود.
- کمبود سامانه جامع برای پوشش اطلاعات صندوق ها و مقایسه آنها: تعداد مراجع قابل اعتمادی که اطلاعات کامل صندوق ها را در کنار هم پوشش دهد تا سرمایه گذار به راحتی بتواند صندوق ها را با هم مقایسه کرده و بهترین صندوق سرمایه گذاری را انتخاب نماید بسیار کم می‌باشد.
- خطرپذیری در بخش بازار: در صورت سرمایه گذاری بر روی بخشی خاص باعث می‌شود، در صورت عملکرد ناصحیح در آن بخش لطماتی به این صندوق ها وارد می‌شود.
- موازنه با نرخ بهره: در صورت افزایش نرخ بهره، کاهشی در امر بازدهی این نوع از صندوق ها ایجاد می‌شود.
- اشکالات معاملاتی: منشا این اشکالات نواقصی در مدیریت شرکت های سرمایه گذاری بر روی سبد اوراق بهادار معین شده ایجاد می‌گردد و منجر به ریسک معاملاتی به دلیل عدم همخوانی عرضه و تقاضا است.
- نداشتن حق رای در مجامع شرکت ها: زمانیکه سرمایه گذار به طور مستقیم در بازار سرمایه فعالیت کند مالک بخشی از سهام شرکت مورد نظر می‌شود و در این صورت میتواند در مجامع آن شرکت کند و به نسبت سهام خود از شرکت حق تصمیم گیری دارد. اما اگر از صندوق سرمایه گذاری خریداری کنید حق شرکت در مجامع آن شرکت را ندارید و در صورت داشتن واحد سرمایه گذاری ممتاز می‌توانید در مجمع صندوق سرمایه گذاری شرکت کنید.
- کاهش قدرت اختیار سرمایه گذار بر سرمایه گذاری شخصی: در سرمایه گذاری مستقیم سرمایه گذار به راحتی میتواند به سبد خود دسترسی پیدا کند و بر خرید و فروش دارایی خود نظارت داشته باشد. اما در صندوق ها این اقدامات توسط مدیران صندوق انجام میگیرد و سرمایه گذار حق دخالت در آن موضوع را ندارد و فقط سود خود را دریافت می‌کند.
- هزینه های اداره صندوق: یکی دیگر از معایب صندوق های سرمایه گذاری، هزینه هایی است که جهت اداره صندوق پرداخت می‌شود. در صورتی که سرمایه گذاران مستقیم از این هزینه معاف می‌باشند.
کلام آخر
در این مقاله معایب و مزایای صندوق سرمایه گذاری به طور کامل توضیح داده شد. سرمایه گذاری در این صندوق به دلیل منافع زیاد، کم ریسک بودن و… انتخاب افراد بسیار زیادی است و سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند از معایب آن چشم پوشی کنند و به عنوان یک روش مطمئن و کم ریسک از آن کسب سود بدست آورند. این صندوق ها برای افرادی که تجربه کافی از بازار بورس را ندارند توصیه می‌شود. علاوه بر این سرمایه گذاران حرفه ایی هم می‌توانند بخشی از سرمایه خود را به این صندوق بسپارند.
سوالات متداول
زمینه های فعالیت صندوق های سرمایه گذاری چیست؟
زمینه های فعالیت صندوق های سرمایه گذاری: طلا، ارز، اوراق بهادار و حتی ساختمان است.
آیا با داشتن صندوق سرمایه گذاری حق شرکت در مجامع شرکت مورد نظر وجود دارد؟
خیر. اگر از صندوق سرمایه گذاری خریداری کنید حق شرکت در مجامع آن شرکت را ندارید و در صورت داشتن واحد سرمایه گذاری ممتاز می‌توانید در مجمع صندوق سرمایه گذاری شرکت کنید.
کارگزاری هوشمند رابین
کارگزاری فارابی
این مقاله به کوشش سمانه اطراف و دیگر اعضای تیم نظارت تولید شده است. تک‌تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در بهبود کیفیت وب فارسی داشته باشیم.
بورس اوراق بهادار
خدمت خرید و فروش اوراق بهادار و سهام شرکت های حاضر در بورس تهران و اوراق مشارکت، صکوک، پذیره نویسی های عمومی، اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس ایران به عنوان یکی از مهمترین فعالیت‌های کارگزاران، است و شرکت کارگزاری سهم آشنا متعهد می شود این خدمات را در بهترین شکل ممکن به شما مشتری گرامی ارائه دهد.
برخی از تعهدات ما که منافع مشتری را تضمین می کند؛ سرعت انجام دستورات، حضور همیشگی برای پاسخگویی و مشاوره رایگان هنگام اجرای دستورات خرید و فروش و تعهد نا گفته خرید و فروش به بهترین قیمت ممکن است.
خدمات شرکت کارگزاری سهم آشنا در حوزه معاملات اوراق بهادار
- خدمات خرید و فروش سهام
- خدمات مشاوره به مشتریان
- خدمات عرضه
- خدمات پذیرش
- معاملات آنلاین
- صندوق های سرمایه گذاری
- تحلیل های بازارهای داخلی و خارجی
ما عملکرد خود را از پیشنهاد شما مشتری گرامی بهبود خواهیم داد.
شرکت کارگزاری سهم آشنا با کسب مجور فعالیت و همچنین مشاوره پذیرش در بورس و فرابورس، به شما سهامدار محترم و سرمایه گذار آتی این اطمینان را می دهد که معاملات هیچ خدمت مجازی در حوزه بورس و فرابورس، خارج از توان ما نیست.
ایجاد کد سهامداری برای اشخاص حقیقی و حقوقی
جهت انجام معاملات، داشتن کد سهامداری ضروری است. هر سرمایه‌گذار در سیستم معاملات به واسطه این کد شناسایی می‌گردد. در صورتی که سرمایه‌گذار قبلاً این کد را دریافت ننموده باشد، با ارائه مدارک شناسایی (اصل کارت ملی و شناسنامه) و تکمیل فرم مشخصات مشتریان و ارائه یک شماره حساب در بانکهای ملت، ملی، سامان ویا اقتصادنوین، نسبت به ایجاد کد سهامداری اقدام می‌نماید و حداکثر ظرف ۴۸ ساعت بعد، کد سهامداری سرمایه گذاری در اوراق بهادار برای شخص صادر می‌گردد.
چنانچه شخص قبلاً کد سهامداری داشته ولی غیر فعال باشد، با مراجعه به کارگزاری و ارائه مدارک شناسایی می تواند نسبت به فعالسازی کد سهامداری خود اقدام نماید . ( فعال سازی کد سهامداری حداکثر ۴۸ ساعت بعد انجام میگیرد.)
معاملات حضوری
به منظور ارسال سفارش به صورت حضوری، سرمایه‌گذار در هربار سفارش به کارگزاری مراجعه و فرم کاغذی سفارش خرید و فروش را تکمیل می‌نماید.
فروش سهام
سرمایه‌گذار با ارائه مدارک شناسایی، برگه سپرده سهم و تکمیل فرم درخواست فروش میتواند نسبت به فروش سهام خود اقدام کند. چنانچه شخصی بخواهد سهام خود را از طریق کارگزاری دیگری به غیر از کارگزاری خریدار به فروش برساند باید فرم کارگزار ناظر را نیز تکمیل نماید. طبق قانون، سهامدار اجازه دارد سهام خود را از هر کارگزاری خرید نماید ولی برای فروش آن تنها از طریق کارگزار ناظر خود میتواند اقدام کند. سه روز کاری بعد از فروش سهام، امکان واریز وجه حاصل از فروش به حساب سرمایه‌گذار وجود دارد.
خرید سهام
سرمایه‌گذار با ارائه مدارک شناسایی (اصل کارت ملی و شناسنامه) و فیش وجه واریزی به حساب کارگزاری نسبت به تکمیل فرم دستور خرید اقدام می‌نماید.
چنانچه کارگزار بتواند سرمایه گذاری در اوراق بهادار سفارش خرید را انجام دهد، بعد از انجام معامله، برگه سپرده سهام صادر و سرمایه‌گذار میتواند با مراجعه به کارگزاری و ارائه رسید خرید، برگه سپرده را دریافت نماید.
معاملات آنلاین
در این نوع معاملات سرمایه گذار از طریق شبکه اینترنت و زیرساختی که کارگزار فراهم نموده است، سرمایه گذاری در اوراق بهادار به هسته مرکزی معاملات بورس اوراق بهادار تهران و یا فرابورس متصل و مستقلا در معاملات به رقابت می پردازد .
سفارشات اینترنتی
خرید و فروش اینترنتی خدمت دیگری از به کارگیری فناوری اطلاعات جهت تسهیل معاملات در بازار اوراق بهادار است. در این راستا شرکت کارگزاری سهم سرمایه گذاری در اوراق بهادار آشنا با راه اندازی سیستم معاملات اینترنتی، امکان استفاده از این خدمت نوین را برای سرمایه گذاران محترم فراهم نموده است.
مزایای معاملات اینترنتی
- ارائه سفارش در هر زمان و مکان
- سرمایه‌گذاران در داخل و خارج از کشور، در هر زمان از شبانه روز و حتی در ایام تعطیل تنها با دسترسی به اینترنت قادرند سفارش‌های خرید و فروش خود را ثبت نمایند.\
- سرعت در اجرای فرایند خرید و فروش
- در این روش، سفارش‌های سرمایه‌گذار در کمترین زمان ممکن بدست معامله‌گران می‌رسد.
با توجه به موارد فوق، سرمایه‌گذاران محترم زمان با ارزش خود را تنها صرف بررسی وضعیت بازار و سهام مورد نظر خود می‌نمایند و پیگیری و اجرای معاملات خود را به معامله‌گران حرفه‌ای کارگزاری سهم آشنا واگذار می‌کنند.
مراحل صدور مجوز معاملات اینترنتی
روش حضوری
سرمایه گذار با همراه داشتن مدارک شناسایی (اصل شناسنامه و کارت ملی) و اصل آخرین اوراق گواهی نقل و انتقال سهام مورد نظر (جهت فروش) به دفتر مرکزی شرکت مراجعه نموده و با تکمیل فرم مشخصات مشتری و امضای قرارداد نسبت به دریافت نام کاربری و کلمه عبور خویش اقدام می‌نماید.
روش غیر حضوری
سرمایه‌گذار می تواند از طریق سایت کارگزاری سهم آشنا نسبت به چاپ و تکمیل فرم مشخصات مشتریان و قرارداد اقدام و موارد زیر را به همراه فرم های تکمیل شده به کارگزاری سهم آشنا ارسال نماید.
- کپی برابر اصل کارت ملی
- کپی برابر اصل صفحات اول، آخر شناسنامه (در صورت داشتن توضیحات)
- اصل آخرین گواهی نقل و انتقال سهام مورد نظر جهت فروش
- گواهی امضاء تأیید شده توسط دفتر خانه اسناد رسمی
کارگزاری سهم آشنا در کوتاهترین زمان ممکن مدارک ارسالی را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت کامل بودن مدارک نام کاربری و کلمه عبور را برای سرمایه‌گذار ارسال می‌نماید.
گروه حسابداری دانشگاه باختر ایلام
حسابداري سرمايه‌گذاري در سهام و ساير اوراق بهادار شركت: حسابداری میانه
حسابداري سرمايه‌گذاري در سهام و ساير اوراق بهادار شركت:
موضوعات اساسي در ارتباط با سرمايه‌گذاري‌ها عبارتند از:
1- طبقه‌بندي سرمايه‌گذاري‌ها2- ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايه‌گذاري‌ها 3- افشاي كامل سرمايه‌گذاري‌ها.
1- طبقه‌بندي سرمايه‌گذاري‌ها:
به طور كلي سرمايه‌گذاري‌هاي انجام شده توسط شركت‌ها براساس نيت و هدف مديريت درتاريخ تحصيل سرمايه‌گذاري به سه گروه كلي زير طبقه‌بندي مي‌شوند:
الف) سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد:
اين گونه اوراق به اوراقي گفته مي‌شوند كه هدف مديريت از خريد آنها فروش سرمایه گذاری در اوراق بهادار مجدد آنها در آينده نزديك مي‌باشد و شركت قصد ندارد اين گونه اوراق را براي يك مدت طولاني نگهداري كند. معمولاً نيت و هدف مديريت از تحصيل اين گونه سرمايه‌گذاري‌ها كسب سود ناشي از افزايش قيمت اوراق در بازار بورس مي‌باشد.
ب: اوراق بهادار آماده براي فروش:
به اوراقي گفته مي‌شود كه هدف و نيت مديريت از خريد آنها قصد نگهداري آنها براي آينده قابل پيش‌بيني مي‌باشد. به طور كلي اين گونه اوراق به اوراقي گفته مي‌شوند كه نه تحت عنوان اوراق قابل داد و ستد و نه تحت عنوان اوراق بهاداري كه تا سرمایه گذاری در اوراق بهادار سرمایه گذاری در اوراق بهادار تاريخ سررسيد نگهداري نمي‌شوند طبقه‌بندي مي‌كردند.
ج: اوراق قرضه‌اي كه تا تاريخ سررسيد نگهداري مي‌شود:
به اوراقي گفته مي‌شود كه مديريت شركت تصميم مي‌گيرد آنها را تا تاريخ سر رسيد نگهداري نمايد و به ندرت پيش مي‌آيد كه اين گونه اوراق را قبل از تاريخ سررسيدشان سند به فروش برسانند.
] ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايه‌گذاري:
به طور كلي درآمد حاصل از سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار به عنوان سود سهام و يا سود تضمين شده و يا سود و زيان ناشي از فروش سرمايه‌گذاري‌ها را بايستي در دفاتر شناسايي و ثبت نمايند. و در صورت سود و زيان همان سال نيز گزارش گردد. اما طبق استانداردهاي جيد حسابداري شركت‌ها ملزم هستند سود و زيان تحقق نيافته بعضي از سرمايه‌گذاري‌ها را كه ناشي از نگهداري آنها مي‌باشد شناسايي و ثبت نمايند. به طور خلاصه عمليات ناشي از ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايه‌گذاري‌ها به تفكيك سرمايه‌گذاري‌ها در ذيل توضيح داده مي‌شود:
الف) اوراق بهادار قابل داد و ستد:
اين گونه اوراق در تاريخ ترازنامه بايستي به ارزش متعارف روز يا بازار شناسايي گزارش گردد. هرگونه سود يا زيان تحقق نيافته ناشي از نگهداشت اين گونه اوراق در صورت سود و زيان گزارش مي‌شود.
ب: اوراق بهادار آماده براي فروش:
اين گونه اوراق نيز بايستي در تاريخ ترازنامه به ارزش متعارف ارزش‌گذاري شود و هرگونه سود يا زيان تحقق نيافته ناشي از نگهداشت اين اوراق در قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه گزارش مي‌شود.
ج: اوراق قرضه‌اي كه تا سررسيد نگهداري مي‌شود :
اين گونه اوراق در تاريخ ترازنامه بايستي به ارزش دفتري (ارزش اسمي + هرگونه صرف - هرگونه كسر) شناسايي شود. پس اين گونه اوراق را نبايستي به ارزش متعارف اندازه‌گيري كرد.
سود تحقق نيافته: سود ناشي از نگهداشت
سود تحقق يافته: سود ناشي از فروش
موضوعات اساسي در ارتباط با سرمايه‌گذاري‌ها:
- ارزشيابي و شناسايي
- افشاء كامل سرمايه‌گذاري
طبق اصل بهاي تمام شده كليه سرمايه‌گذاري‌ها بايستي به بهاي تمام شده ثبت گردند. منظور از بهاي تمام شده قيمت نقدي خريد سرمايه‌گذاري‌ها + هزينه‌هاي جانبي آنها شامل ماليات نقل و انتقال، حق‌الزحمه كارگذار و . . . مي‌باشد.
هزينه‌هاي جانبي + قيمت نقدي خريد: ب.ت
ب.ت - ارزش متعارف: سود تحقق نيافته
شركت الف سرمايه‌گذاري‌هاي زير را در نتايج اول مهرماه x 1 انجام داده است:
1- خريد 1000 سهم از سهام عادي شركت ب به مبلغ هر سهم 2000.
2- خريد 2000 سهم از سهام ممتاز 10% شركت ج به مبلغ هر سهم 5000 كه 50 هزار ريال براي تحصيل سهام ممتاز، هزينه‌هاي كارگذاري پرداخت شد.
مطلوبست ثبت‌هاي مربوط به تحصيل سرمايه‌گذاري
نيت مديريت از تحصيل اين گونه سرمايه‌گذاري‌ها فروش آنها در آينده نزديك مي‌باشد.
-سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام عادي ب 000/000/2
000/000/2 = 1000 × 000/2
000/000/10 = 5000 × 2000
000/050/1 = 50 + 000/000/10
-سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ممتاز ج 000/050/10.
* شركت ماهان اوراق بهادار زير را طي سال 85 تحصيل كرده است:
الف) تعداد 220 سهم عادي شركت آلفا نقداً به قيمت هر سهم 6000 ريال خريداري شد. هزينه‌هاي كارگذاري و نقل و انتقال به مبلغ 30000 ريال توسط شركت ماهان پرداخت گرديد.
ب) تعداد 1000 سهم از سهام ممتاز شركت بتا در معاوضه با زمين تحصيل گرديد.
ارزش نقدي زمين سرمایه گذاری در اوراق بهادار سرمایه گذاری در اوراق بهادار 000/000/3 ريال است و ارزش متعارف آن طبق نظر كارشناس 000/4500 ريال بود. هزينه‌هاي كارگذاري و انتقال سهام به مبلغ 000/100 ريال توسط شركت ماهان پرداخت گرديد.
در ضمن نيت مديريت از تحصيل اين گونه اوراق نگهداري آنها در آينده قابل پيش‌بيني مي‌باشد.
-سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام عادي شركت آلفا 000/350/1
-سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام ممتاز شركت بتا 000/100/5
-سود ناشي از تحصيل سرمايه‌گذاري 000/100/2
ارزش متعارف سهام قابليت بيشتري نسبت به ارزش متعارف زمين دارد.
اطلاعات مربوط به سرمایه گذاری های کوتاه مدت شرکت گلنوش که به عنوان سریع المعامله در بازارر تلقی شده وبه ارزش بازار ارزیابی میشوند در پایان سال 1×13 اولین سال سرمایه گذاری به شرح زیر است :
بهای تمام شده ارزش بازار
شرکت بهنوش 250000 240000
شرکت گلنوش 400000 430000
مطلوب است ثبت لازم در دفتر روزنامه در تاریخ 1×13 .
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش 30000
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در شرکت بهنوش 10000
درامد حاصل از سرمایه گذاری 20000
توجه به اطلاعات مثال بالا چنانچه سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش در تاریخ 24/2/ 1×13 به مبلغ 420000 ریال به فروش برسد مطلوب است انجام ثبت لازم در دفتر روزنامه .
زیان حاصل از فروش سرمایه گذاری 10000
وجوه نقد 420000
سرمایه گذاری در شرکت گلنوش 400000
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش 30000
شرکت ونوس در 15/2/1×13 تعداد 3000 سهام عادی شرکت اروم دشت و4000 سهم ممتاز شرکت ارس را یکجا به مبلغ 19300000 ریال خریداری نمود ومبلغ 200000 ریال نیز بابت کمیسیون خرید پرداخت نمود .
در تاریخ خرید ارزش هر سهم رکت اروم دشت 4000 ریال وهر سهم رکت ارس 3000 ریال بوده است مطلوب است تخصیص بهای تمام شده سهام خریداری شده براساس روش ارزش نسبی فروش؟
قیمت تمام شده سرمایه گذاری = 19500000=200000+19300000
نوع سهام تعدادخرید قیمت بازارهرسهم
سهام عادی ارم دشت 3000 4000
سهام ممتاز ارس 4000 2000
ارزش بازار سهام نسبت تحصیل بهای تمام شده
12000000 60% 11700000
8000000 40% 7800000
2000000 100% 19500000
قیمت تمام شده سهام اروم دشت 11700000=60%*19500000
قیمت تمام شده سهام ممتاز ارس 7800000=40%*19500000
استهلاك انباشته - ب.ت: ارزش دفتري
* شركت بامداد 000/4 سهم از سهام عادي شكرت گرگان را در تاريخ 2/1/85 به قيمت هر سهم 3000 ريال تحصيل كرد. شركت بامداد با توجه به ميزان سرمايه‌گذاري نمي‌تواند در شركت گرگان نفوذ داشته باشد. مديريت شركت بامداد در نظر دارد سهام را براي مدت طولاني نگهداري كند.
قيمت بازار هر سهم در پايان سال 85 مبلغ 1700 ريال بود. مطلوبست ارائه ثبت‌هاي مربوط به سرمايه‌گذاري در شركت گرگان در دفاتر شركت بامداد.
چگونگي گزارشگري و انعكاس مانده حساب سرمايه‌گذاري را در صورت‌هاي مالي شركت بامداد توضيه دهيد.
- آماده براي فروش
- آماده براي فروش
- نگهداشته تا تاريخ سررسيد
-سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام عادي شركت گرگان 000/000/12
000/800/6 = 4000 × 1700
000/5200 = 000/800/6 - 000/000/12
-زيان تحقق نيافته 000/200/5
-حساب ارزشيابي 000/200/5
شركت سهام بامداد
سرمايه‌گذاري دراوراق بهادار آماده براي فروش - سهام گرگان 000/000/12
حساب ارزشيابي 000/200/5
ارزش متعارف 000/800/6
حقوق صاحبان سهام:
زيان تحقق نيافته ناشي از سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار براي فروش - سهام گرگان
· شركت ماهر 2000 سهم از سهام عادي شركت ميهم را در تاريخ 1/8/85 به قيمت هر سهم 1000 ريال تحصيل نمود و بابت هزينه‌هاي كارگذاري و انتقال مبلغ 000/30 ريال پرداخت كرد. شركت ماهر سهام را به قصد فروش در آينده نزديك و استفاده از سود ناشي از تغيير حقيقت‌ها خريداري نموده است. شركت ماهر همچنين 8000 سهم از سهام عادي شركت نارگان را در تاريخ 10/10/85 به قيمت هر سهم 1800 ريال خريداري و مبلغ 000/200 ريال بابت هزينه‌هاي انتقال و حق‌الزحمه كارگزار پرداخت كرد. شركت ماهر در نظر دارد سهام نارگان را براي آينده قابل پيش‌بيني نگهداري نمايد. حقيقت بازار سهام در پايان سال 85 به شرح زير است.
شركت ميهن 1300 ريال. شركت نارگان 1600 ريال
مطلوبست طبقه‌بندي سهام تحصيل شده تحت عنوان اوراق بهادار قابل داد و ستد يا اوراق بهادار آماده براي فروش.
ثبت تحصيل سرمايه‌گذاري و هرگونه تعديلات پايان سال 85 در دفاتر شركت ماهر نحوه انعكاس و گزارشگري سود و زيان تحقق نيافته در صورت‌هاي مالي شركت ماهر نحوه انعكاس و گزارشگري حساب سرمايه‌گذاري در سهام شركت ميهن و شركت نارگان در صورت‌هاي مالي شركت ماهر.
-سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ميهن 000/030/2
-سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش سهام نارگان 000/600/14
-ح ارزشيابي سهام ميهن 000/570
-سود تحقق نيافته 000/570
-زيان تحقق نيافته - سهام نارگان 000/800/1
-حساب ارزشيابي 000/800/1
000/570 = 030/2 - 000/2600
زيان 000/800/1 = 000/600/14 - 000/800/12
صورت سود و زيان
سود تحقق نيافته ناشي از اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ميهن 000/570
سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش
سهام نارگان 000/600/14
- ح ارزشيابي 000/800/1
ارزش متعارف سهام نارگان 000/800/12
سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار - داد و ستد
سهام ميهن 000/030/2
+ ح ارزشيابي 000/570
ارزش متعارف سهام ميهن 000/2600
ح-ص-س: زيان تحقق نيافته ناشي از سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام نارگان 000/800/1
با توجه به اطلاعات مثال قبل فرض كنيد شركت ماهر سهام شركت ميهن و نارگان را تا پايان سال x 6 نگهداري كرده و قصد مديريت شركت ماهر از لحاظ نگهداري سرمايه‌گذاري تغيير نكرده است.
قيمت بازار سهام در پايان سال x 6 به شرح زير است:
هر سهم شركت ميهن 1700 ريال
هر سهم شركت نارگان 2500 ريال
مطلوبست ثبت هرگونه تعديلات لازم به تاريخ پايان سال x 6 در دفاتر شركت ماهان.
دیدگاه شما