کاربرد همبستگی در بازارهای مالی

پارامتر همبستگی یا Correlation چیست ؟

یکی از پارامتر هایی که برای تحلیلگران و معامله گران بازار های مالی جذابه بحث همبستگیه. یعنی اغلب دوست دارن شاخص ، نمودار ، اخبار و یا هر موضوع مرتبط دیگه ای به نموداری که دارن روش تحلیل انجام میدن پیدا کنن و از طریق همبستگی بینشون معاملات پر بازدهی انجام بدن . مثلا خیلی ها دوست دارن از بیت کوین به عنوان طلای دیجیتالی یاد کنند و ایده ای که دارن اینه که در زمان های بحران مثل بحران کرونا که در حال حاضر کل دنیا رو در بر گرفته مردم به جای سرمایه گذاری روی سهام های شرکت های مختلف با توجه به رکود ناشی از بحران رو به سرمایه گذاری برروی دارایی های امن مثل طلا میارن و اعتقادشون اینه که بیت کوین هم باید به عنوان یک دارایی امن در نظر گرفته بشه و به همین دلیل مدام از همبستگی بین طلا و این ارز دیجیتال محبوب صحبت می کنن. نه میشه این ایده رو نقض و نه تایید کرد چون در زمان هایی از بازار این همبستگی اتفاق میافته و در زمان های دیگه ای هم کاملا در خلاف جهت هم حرکت می کنند . اونایی که در بازار جفت ارزها یعنی فارکس فعالیت می کنند هم از طریق همین همبستگی ها میتونن معاملات امنی رو پیدا کنن و روشون سود بگیرن اما این که با چه ابزارهایی میشه بحث کورلیشن رو سنجید نکته ایه که در این ویدئوی آموزشی در موردش صحبت شده و پیشنهاد میکنم که حتما ببینید و از دستش ندید چون هم در مورد اندیکاتور کاربردی برای این کار و هم راه های دیگه کامل صحبت کردیم.

تحلیل های روزانه

تحلیلگر حرفه ای شوید

ویدیوهای آموزشی

کریپتو ، کیف پول ، ایردراپ

مقالات اختصاصی

دیدگاه خود را به ما بگویید لغو پاسخ

تیم سرمایه دیجیتال در سال ۹۷ به طور رسمی شروع به فعالیت گسترده در حوزه تحلیل بازار های مالی ، آموزش تحلیل تکنیکال ، آموزش ترید و سرمایه گذاری ، آموزش های رایگان در حوزه رمز ارزها می کند .

همبستگی در بورس و سایر بازارهای مالی چیست؟

همبستگی (Correlation) در صنایع مالی و سرمایه‌گذاری، یک مقدار آماری محسوب می‌گردد که میزان حرکت اوراق قرضه را نسبت به یکدیگر می‌سنجد. از همبستگی در سیستم‌های پیشرفته مدیریت سبد سهام (پورتفوی) استفاده می‌شود. همبستگی را با ضریبی به نام ضریب همبستگی می‌سنجند که عددی بین 1,0 ( همبستگی کامل) و 1,0- (همبستگی کاملاً عکس) می‌باشد.نکات مهم همبستگی در بورس:

• همبستگی، مقداری آماری می‌باشد که درجهٔ حرکت دو متغیر را نسبت به یکدیگر می‌سنجد.
• در امور مالی، همبستگی می‌تواند حرکت یک سهم را با شاخص معیار بازار بسنجد، مانند S&P500
• همبستگی، میزان پیوستگی را می‌سنجد ولی نشان نمی‌دهد که X موجب رخ دادن وضعیت Y می‌شود یا بالعکس، و یا نشان نمی‌دهد که این شرایط توسط فاکتورهای شخص سومیِ غیرقابل مشاهده رخ می‌دهند.

اگر به طور اتفاقی با دیجی کوینر آشنا شده اید و هیچ اطلاعاتی در مورد بازارهای مالی ندارید پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه ادامه مطلب، مقاله «بازارهای مالی چیست؟» را مطالعه نمایید.

درکِ مفهوم همبستگی در بورس

همبستگی، میزان قدرت رابطه بین دو متغیر است و به‌صورت عددی، توسط ضریب همبستگی نشان داده می‌شود. مقادیر ضریب‌های همبستگی در بین محدوده 1.0 و 1.0- قرار دارند. یک ضریب همبستگی کامل دقیقاً 1 است. این به آن معناست که اگر ارزش اوراق قرضه حرکت کند، ارزش اوراق دیگر نیز به تبعیت از آن و در مسیر مشابه به سمت بالا یا پایین حرکت می‌کند. اما یک همبستگی منفی (navigate correlation ) به آن معنا است که دو دارایی، در جهت‌های مخالف یکدیگر حرکت می‌کنند، هنگامی که عدد ضریب همبستگی 0 باشد، بر این موضوع دلالت دارد که هیچ‌گونه ارتباط خطی‌ای بین دو نمودار در کار نمی‌باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بورس می‌توانید از مطلب آموزشی «بورس چیست؟» دیدن نمایید.

به‌عنوان مثال، صندوق سرمایه‌گذاری شرکت‌هایی که سهم‌شان سهم زیادی از بازار بورس را دارد و سرمایه‌شان در بازار بورس درصد و رقمی قابل‌توجه است، عموماً میزان همبستگی مثبت بالایی را با شاخص (S&P500) دارد. در این موارد ضریب همبستگی تقریباً یک می‌باشد.

سهام شرکت‌هایی که ارزش سهام آن‌ها در بازار زیاد نیست و سرمایهٔ قابل‌توجهی در بورس ندارند نیز همبستگی مثبتی نسبت به شاخص (S&P500) دارند ولی این میزان به‌طور تقریبی رقمی بالاتر از 0.8 نمی‌باشد.

با این حال، قیمت‌های قرارداد اختیار فروش و قیمت دارایی پایه آنها، تمایل به داشتن همبستگی منفی نسبت به هم دارند. برای مرور، قرارداد اختیار فروش این حق را به مالک می‌دهد تا مقداری مشخص از سهام پایه را به قیمتی از پیش تعیین‌شده و در یک چارچوب زمانی معین بفروشد. قراردادهای اختیار فروش (Put Options) به هنگامی که ارزش سهام پایه کاهش پیدا کند، به سوددهی می‌رسند. به‌عبارتی دیگر، از آنجایی که قیمت سهام افزایش می‌یابد قیمت قرارداد اختیار فروش کاهش پیدا می‌کند، که این نشان‌دهندهٔ یک همبستگی منفی قوی (Negative Correlation) می‌باشد.

فرمول همبستگی به شرح زیر است:

مثالی از همبستگی در بورس:

مدیران سرمایه‌گذاری، معامله‌گران و تحلیل‌گران، محاسبهٔ مقدار همبستگی را امری مهم می‌دانند. زیرا مزایای کاهش ریسک سبدهای سهام مختلف به این اعداد بستگی دارند.

فایل‌های اکسل مالی و نرم‌افزارها می‌توانند به‌سرعت مقدار همبستگی را محاسبه کنند.

به‌عنوان یک مثال فرضی، تصور کنید یک تحلیل‌گر نیاز به‌حساب همبستگی برای این دو مجموعه داده دارد:

(X: (41, 19, 23, 40, 55, 57,33

(Y: (94, 60, 74, 71, 82, 76, 61

‌ سه قدم برای پیدا کردن میزان همبستگی وجود دارد. اولین قدم، جمع تمام ارقام X برای پیدا کردن مجموع (X)ها و بعد، جمع تمام ارقام Y برای گردآوری مجموع (Y) و ضرب ارقام X در ارقام متناظر در مجموعه Y و در نهایت جمع کردن آنها با یکدیگر برای به‌دست آوردن مجموع (X, Y) می‌باشد.

SUM(X) = (41 + 19 + 23 + 40 + 55 + 57 + 33) = 268

SUM(Y) = (94 + 60 + 74 + 71 + 82 + 76 + 61) = 518

SUM(X,Y) = (41 x 94) + (19 x 60) + (23 x 74) + … (33 x 61) = 20,391

قدم بعدی این است که باید هر رقم X را به توانِ 2 برسانیم و مجموع این ارقام را برای پیدا کردن مجموع X^2) ) با هم جمع کنیم. عمل مشابه باید برای ارقام مجموعه Y اجرا شود.

SUM(X^2) = (41^2) + (19^2) + (23^2) + … (33^2) = 11,534

SUM(Y^2) = (94^2) + (60^2) + (74^2) + … (61^2) = 39,174

با توجه به اینکه تعداد داده‌های ما 7 می‌باشد (n=7) ، از فرمول زیر می‌توان برای محاسبهٔ ضریب همبستگی (r) استفاده شود:

در این مثال میزان ضریب همبستگی برابر خواهد بود با:

r = (7 x 20,391 – (268 x 518) / [SquareRoot((7 x 11,534 – 268^2) x (7 x 39,174 – 518^2))] = 3,913 / 7,248.4 = 0.54

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

ضریب همبستگی چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

ضریب همبستگی روابط میان دو متغیر را به ما نشان می‌دهد. یعنی با توجه به این ضریب می‌توانیم بفهمیم که آیا دو متغیر با هم ارتباط دارند یا نه. و اگر ارتباطی دارند جهت این ارتباط کدام طرفی است. از این ضریب در بازار بورس به منظور پیدا کردن روابط بین سهام استفاده می‌کنیم.

بارها توسط افراد مختلف در حوزه‌های شغلی گوناگون یا در رسانه‌ها به منظور تحلیل آماری و بیان نتایج تحقیقات، واژه ضریب همبستگی یا اصطلاح لاتین آن Correlation را شنیده‌ایم. یکی از مهم ترین کاربردهای این مفهوم در بازارهای مالی است، که در این مطلب به بررسی آن و مباحث پیرامونی در حوزه بازار بورس می‌پردازیم. ضریب همبستگی یک ابزار آماری برای تعیین نوع و درجه رابطه متغیرهای کمی با یکدیگر است. این مفهوم یکی از معیارهای تشخیص میزان همبستگی دو متغیر می‌باشد. در واقع این ضریب نوع رابطه یعنی مستقیم یا معکوس بودن و شدت رابطه یعنی بازه ۱+ تا ۱- را نشان می‌دهد. همچنین اگر میان دو متغیر مذکور رابطه‌ای وجود نداشته باشد، مقدار ضریب همبستگی برابر صفر است.

انواع روابط بین متغیرها

الف ) رابطه مستقیم

اندازه عددی بدست آمده برای این ضریب بین 1- تا 1+ می باشد که به کمک آن می توان درجه ای را که دو متغیر بایکدیگر در ارتباط هستند را نشان داد. در صورتی که عدد همبستگی بین صفر تا 1 باشد نوع رابطه را مستقیم می نامیم.

رابطه مستقیم به این معنی است که با افزایش یک متغیر انتظار می رود که اندازه متغیر دیگر نیز افزایش یابد و برعکس با کاهش اندازه یک متغیر اندازه متغیر دیگر نیز کاهش یابد. به عنوان مثال وقتی گفته می شود بین مصرف میوه با شادابی پوست رابطه مستقیمی وجود دارد یعنی که اگر فردی مصرف میوه اش بیشتر باشد انتظار می رود که پوست شادابتری داشته باشد و یا اینکه افراد هر چقدر پوست شادابتری داشته باشند انتظار می رود که مصرف میوه آنها نیز بالاتر باشد و برعکس.

ب ) رابطه معکوس

در صورتی که عدد ضریب همبستگی بین صفر تا 1 – باشد رابطه را از نوع معکوس می نامیم. رابطه معکوس به این معنی است که با افزایش یک متغیر انتظار می رد که اندازه متغیر دیگر نیز کاهش یابد و برعکس با کاهش اندازه یک متغیر اندازه متغیر دیگر نیز افزایش یابد. به عنوان مثال وقتی گفته می شود بین مصرف سیگار با طول عمر رابطه معکوس وجود دارد یعنی که اگر فردی مصرف سیگارش بیشتر باشد انتظار می رود که طول عمر کمتری داشته باشد و یا اینکه افراد هر چقدر طول عمر بیشتری داشته باشند انتظار می رود که کمتر سیگار مصرف کرده باشند و برعکس.

علاوه بر این درصورتی که مقدار عددی همبستگی برابر 1+ باشد همبستگی را مستقیم کامل و اگر برابر 1 – باشد آن را معکوس کامل و در صورتی که برابر صفر باشد می گوییم بین دو متغیر هیچگونه رابطه ای وجود ندارد.

انواع روش های همبستگی Correlation

• ضریب همبستگی پیرسون
• ضریب همبستگی اسپیرمن
• ضریب همبستگی تاو کندال

بطور کلی:
۱- اگر هر دو متغیر با مقیاس رتبه‌ای باشند از شاخص تاوکندال استفاده می‌شود.
۲- اگر هر دو متغیر با مقیاس نسبتی و پیوسته باشند از ضریب همبستگی پیرسون استفاده می‌شود.
۳- اگر هر دو متغیر با مقیاس نسبتی و گسسته باشند از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده می‌شود.

در پایین فقط ضریب همبستگی پیرسون را با هم بررسی می‌کنیم.

ضریب همبستگی پیرسون

ضریب همبستگی پیرسون را می‌توانیم معروف‌ترین انواع این ضریب بدانیم. وقتی تعداد داده‌ها زیاد است و توزیع‌ها هم نرمال هستند بهتر است از ضریب پیرسون استفاده کنیم تا شدت و جهت روابط بین دو متغیر را بررسی کنیم. این ضریب مقدار وابستگی بین دو متغیر تصادفی را خیلی خوب به ما نشان می‌دهد.

در ابتدای مقاله فرمول مربوط به این ضریب را بررسی کردیم. وقتی داده‌ها را در فرمول جای‌‌گذاری کنیم، نتایج مختلفی به دست می‌آید. در تفسیر ضریب همبستگی پیرسون به طور کلی سه حالت زیر را داریم:

• مثبت: اعداد مثبت نشان از رابطه‌ی مستقیم بین دو متغیر دارند. یعنی اگر مقدار یکی از متغیرها زیاد شود، مقدار متغیر دیگری هم زیاد می‌شود. در مورد کاهش مقدار هم این قضیه برقرار است. اگر نتیجه‌ی محاسبات اعدادی بین ۰.۸ تا ۱ باشند، در تفسیر ضریب همبستگی باید بگوییم که این دو متغیر رابطه‌ای بسیار قوی دارند. اعداد بین ۰.۸ تا ۰.۶ نشان از رابطه‌ای قوی دارند. هم‌چنین اعداد ۰.۶ تا ۰.۴ رابطه‌ای متوسط را نشان می‌دهند و مقادیر کمتر نشان از رابطه‌ی ضعیف دارد. اگر نتیجه در بازه‌ی ۰.۲ تا صفر قرار بگیرد رابطه بین دو متغیر یا خیلی ناچیز است یا اصلا رابطه‌ای وجود ندارد.
• منفی: این نتیجه برعکس قبلی است. یعنی اگر ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر منفی باشد، وقتی مقدار یک متغیر زیاد شود، مقدار متغیر دیگری کم می‌شود و بالعکس.
• صفر: کاملا مشخص است که ضریب صفر به چه معناست. این عدد نشان می‌دهد که رابطه‌ای بین دو متغیر تصادفی وجود ندارد.

چه نکاتی در همبستگی دو نماد وجود دارد؟

دو نکته اصلی درباره همبستگی بین نمادها نهفته است که میتواند به تصمیم گیری بهتر به ما کند.

نکته اول: امکان ندارد که عمده پرتفوی بورسی یک شرکتی چندین روز مثبت باشد ولی خود آن سهم منفی باشد. اگر چنین شد، فرصت خوبی برای سرمایه گذاری ایجاد شده است و هر چقدر این اختلاف بیشتر شود سود بیشتری در انتظار خواهد بود. برای مثال اگر دیدید فملی چندین روز صف خرید است و وسپه در حال درجا زدن است، احتمالا وسپه گزینه خوبی برای خرید است چرا که درصدی از فملی برای وسپه است و از رشد آن متنفع خواهد شد. این مسئله تحت عنوان NAV سهم در تحلیل بنیادی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نکته دوم: برخی نمادها به علت پرتفوی مشابه، رفتار قیمتی مشابهی دارند. این موضوع به یک سرمایه گذار حرفه ای کمک خواهد کرد که موقعیت‌های خوبی را شناسایی کند. برای مثال اگر در یک روز وسپه صف خرید بود و تاصیکو منفی، احتمالا می‌توانید تاصیکو را حداقل به دید کوتاه مدت خریداری کنید چرا که ضریب همبستگی بین این دو نماد بالاست.

مثالی از کاربرد ضریب همبستگی در ترکیب پرتفوی

این بخش را با یک مثال از کاربرد ضریب همبستگی در چیدمان سبد سهام ادامه می‌دهیم. دو شرکت الف و ب را در نظرتان مجسم کنید. حالا فرض کنید شرکت الف ۱۱۰ میلیون سهم شرکت ب را که در گروه خودروسازی فعال است خریداری کرده است. پس انتظار داریم وقتی در سهم ب اتفاقات مثبتی رخ بدهد، شاهد تعدیل مثبت در سهم الف باشیم. یعنی با افزایش قیمت سهم ب، سهم الف هم سودسازی خوبی را خواهد داشت. هر چه شرکت الف درصد مالکیت بالاتری داشته باشد، سودسازی‌اش هم بیشتر خواهد بود. اما این اطلاعات به چه دردی می‌خورند؟

قضیه خیلی ساده است. اگر سهم شرکت الف را خریده‌اید دیگر سهم شرکت ب را نخرید. درست است که این دو شرکت سهام متفاوتی دارند اما به هر حال با یک‌دیگر همبستگی دارند. این‌طور می‌توانید سبد سهامی بچینید که پوشش ریسک در آن رعایت شده است. این مسئله یکی از اصول اولیه برای متنوع سازی سبد سهام است. اگر به ترکیب سهامداران شرکت‌های فعال در بورس ایران نگاه کنید، می‌توانید ببینید عمده سهامداران شرکت‌ها چه کسانی هستند. به این ترتیب نه تنها ریسک را کم کرده‌اید بلکه ممکن است بازده بیشتری را هم به دست بیاورید.

ضریب همبستگی چیست؟

بارها توسط افراد مختلف در حوزه‌های شغلی گوناگون یا در رسانه‌ها به منظور تحلیل آماری و بیان نتایج تحقیقات، واژه ضریب همبستگی یا اصطلاح لاتین آن Correlation را شنیده‌ایم. یکی از مهم ترین کاربردهای این مفهوم در بازارهای مالی است، که در این مطلب به بررسی آن و مباحث پیرامونی در حوزه بازار بورس می‌پردازیم. ضریب همبستگی یک ابزار آماری برای تعیین نوع و درجه رابطه متغیرهای کمی با یکدیگر است. این مفهوم یکی از معیارهای تشخیص میزان همبستگی دو متغیر می‌باشد. در واقع این ضریب نوع رابطه یعنی مستقیم یا معکوس بودن و شدت رابطه یعنی بازه ۱+ تا ۱- را نشان می‌دهد. همچنین اگر میان دو متغیر مذکور رابطه‌ای وجود نداشته باشد، مقدار ضریب همبستگی برابر صفر است.

اصول کاربردی ضریب همبستگی

• ضریب همبستگی مثبت یعنی افزایش یک متغیر با افزایش متغیر دیگر و همچنین کاهش یک متغیر با کاهش متغیر دیگر همراه است.
• ضریب همبستگی منفی یعنی افزایش یک متغیر با کاهش متغیر دیگر و همچنین کاهش آن متغیر با افزایش متغیر دیگر همراه است.
• ضریب همبستگی صفر یعنی افزایش و کاهش دو متغیر مستقل از یکدیگر بوده و هیچ ارتباطی ندارند.
• هرچه مقدار ضریب همبستگی به ۱+ یا ۱- نزدیک‌تر باشد، همبستگی مثبت یا منفی متغیرها قوی‌تر است.

ضریب همبستگی در بازار مالی

یکی از مفاهیم اساسی مورد استفاده معامله‌گران حرفه‌ای در انواع بازارهای مالی شامل سهام، کالا و ارز (فارکس) است؛ اما در این مطلب از ذکر مبانی آماری و جزئیات محاسباتی پرهیز نموده و تمرکز اصلی ما روی نحوه استفاده از این مفهوم در بازار سهام ایران می‌باشد. بررسی‌های آماری ثابت کرده است، که نوسانات دارایی‌ها در بازارهای مالی نسبت به یکدیگر بدون ارتباط نیستند. حتی در مقیاس بزرگ‌تر، بازارهای جهانی نیز به یکدیگر وابستگی داشته و کاملاً از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند. مثلاً بارها مشاهده نموده‌اید، که سقوط قیمت سهام در بازارهای مالی بزرگ جهان به صورت دومینو وار به سایر بازارهای سهام نیز سرایت کرده است. همسبتگی در میان دارایی‌ها بی‌دلیل نبوده و معمولاً به دلیل وجود وجوه اشتراک یا تضاد بنیادی میان این نمادها ایجاد می‌شود. در واقع یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از مفهوم ضریب همبستگی حین سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، استفاده از فرصت‌های بهینه و کاهش خطای تحلیل تا بیشترین حد ممکن است. از طرف دیگر برخی معامله‌گران عمده نیز از این مفهوم به منظور اتخاذ موقعیت‌های معاملاتی پوشش ریسک بهره می‌برند.

ضریب همبستگی در بازار سهام ایران

اگر تجربه فعالیت در بازار بورس و اوراق بهادار تهران را داشته باشید، حتماً تاکنون وجود ضریب همبستگی مثبت نسبتاً بالا در کل بازار را متوجه شده‌اید. به عبارت دیگر سهام موجود در بازار بورس و فرابورس ایران همبستگی مثبت بالایی نسبت به یکدیگر دارند. برای اثبات این موضوع هم می‌توان، به نمودار سهام مختلف و شاخص کل در دوره‌های زمانی متفاوت مراجعه نمود. در واقع رفتار دمینووار بازارهای مالی در بورس تهران به طور کاملاً عینی و ملموس قابل مشاهده است. دلیل این رفتار بازار سهام نیز ناشی از شرایط بازار سرمایه ایران از لحاظ محدودیت تعداد شرکت‌های پذیرفته شده، کم عمق بودن بازار، تحریم‌ها و عدم اتصال به بازار جهانی یا رفتار هیجانی توده معامله‌گران می‌باشد.

همبستگی با سهام لیدر یا شاخص‌ساز

در بازار سهام ایران گروه‌های صنعتی مختلفی داریم. از طرف دیگر تعدادی سهام مربوط به غول‌های صنعتی و اصطلاحاً شاخص‌ساز وجود دارند، که از نظر اکثر فعالان بورس تعیین‌کننده روند بازار بوده و سهام متوسط یا کوچک در بسیاری از موارد تابع روند این نمادها هستند. با بررسی نمودارهای قیمتی بازار بورس موارد متعددی را مشاهده می‌کنیم، که با ایجاد نوسانات صعودی یا نزولی در سهام نمادهای لیدر بازار شرکت‌های کوچک‌تر هم‌گروه نیز به سرعت تغییر روند داده و با آن‌ها همسو شده‌اند. البته مواردی نیز وجود دارند، که به دلیل وقوع اتفاقات خاص درون شرکت یا مؤلفه‌های بنیادی روند برخی تک‌سهم‌ها نسبت به سهم لیدر یا کل بازار متفاوت بوده است.

همبستگی با سهامداران عمده (شرکت های مادر)

از دیگر همبستگی‌های مهم بازار سهام ایران می‌توان، به ترکیب سهامداران شرکت‌ها اشاره نمود. به طور مثال یک شرکت بورسی نظیر هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری (سایر شرکت‌ها در راستای تملک یا جایگزین نمودن سهام ارزشمند بورسی) اقدام به خرید سهام سایر شرکت‌های بورسی از صنایع مختلف نموده و پرتفوی سهام تشکیل داده است. این شرکت‌ها به عنوان سهامدار در ترکیب سهامداران حضور دارند. در چنین شرایطی اگر در وضعیت بنیادی یا قیمتی سهام خریداری شده تحول مثبتی رخ دهد، طبعاً در ارزش ذاتی نماد شرکت سهامدار عمده نیز تعدیل مثبت ایجاد خواهد شده و یا در صورتی که درصد سهامداری بسیار بالا باشد، نوسانات قیمتی نمادها مشابه بوده و تفاوتی ندارند.

همبستگی بر اساس ترکیب پرتفوی

هبستگی سهام بورسی گاهاً بر اساس وضعیت سبد سرمایه‌گذاری آن‌ها ایجاد می‌شود. اگر گزارشات و صورت‌های مالی برخی شرکت‌ها را بررسی کنید، شباهت زیادی در پرتفوی آن‌ها قابل مشاهده است. حال اگر به نمودار قیمت این نمادها نیز مراجعه کنیم، شباهت معناداری در جزئیات نوسانات قیمتی آن‌ها وجود دارد. به طور کلی با استفاده از ضریب همبستگی می‌توانید، فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسبی را شکار کنید. مثلاً اگر سایر شروط تحلیل تکنیکال و بنیادی مورد نظر شما برقرار باشند، خرید سهام یک شرکت سرمایه‌گذاری دارای پرتفوی بورسی مثبت (نمادهای موجود در پرتفوی شرایط بنیادی و قیمتی مثبتی دارند) در قیمت‌های منفی ارزنده است.

تشکیل پرتفوی با توجه به ضریب همبستگی

موارد مذکور شامل بخشی از روابط و همبستگی‌هایی است، که در بازار سهام مشاهده شده و حین سرمایه‌گذاری باید حتماً به این موارد توجه داشت. در واقع برای معامله‌گری موفق صرفاً نیاز به درک مفاهیم تحلیلی متعدد و پیچیده نداشته و کاربرد همبستگی در بازارهای مالی بعضاً با توجه به چنین نکات ساده‌ای می‌توان، از ورود به موقعیت‌های معاملاتی اشتباه با ریسک بالا جلوگیری نمود. به طور مثال اگر چند سهم با همبستگی مثبت بالا خریداری کرده و یکی از سهام اصلی دچار روند نزولی شود، احتمالاً روند قیمتی بقیه سهام موجود در پرتفوی نیز معکوس شده و یک ضرر سنگین چند برابری را متحمل می‌شوید!

حال در مورد ضریب همبستگی به دو مثال از بازار سهام تهران توجه کنید.

۱- در تاریخ نگارش مطلب (۲۷/۰۶/۱۳۹۹) و بر اساس اطلاعات سایت TSETMC، شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی مالک ۱/۱ درصد معادل ۱۱۲ میلیون سهم از گروه خودروسازی بهمن است. همان‌طور که اشاره نمودیم، در صورت وقوع اتفاقات بنیادی مثبت در نماد خبهمن در میزان سودسازی نماد وخارزم نیز متناسب با میزان تملک سهام خبهمن تعدیل مثبت ایجاد می‌شود. همچنین اگر در پرتفوی بورسی خود نماد وخارزم دارید، دیگر خرید نماد خبهمن کاربرد همبستگی در بازارهای مالی چندان منطقی نیست؛ زیرا به صورت غیرمستقیم و از طریق سرمایه‌گذاری خوارزمی این نماد (خبهمن) را خریداری نموده‌اید! در واقع اگر اصرار به خرید یک نماد خودرویی دارید، حتی‌الامکان باید نماد خودرویی دیگری را خریداری کنید، تا قاعده متنوع سازی رعایت شده و از تحمل ریسک چند برابر پرهیز نمایید.

۲- در مثال بعدی به بررسی دو نماد خساپا و وساپا می‌پردازیم. در ابتدا به ترکیب سهامداران خودروسازی سایپا توجه کنید.

ترکیب سهامداران شرکت سرمایه‌گذاری سایپا نیز جالب است!

در نهایت با توجه به ترکیب سهامداران فوق، قطعاً مشاهده این نمودار قیمتی دور کاربرد همبستگی در بازارهای مالی از انتظار نیست.

اگر نمودار این دو سهم را در بلندمدت مورد بررسی قرار دهیم، در بسیاری از مواقع حتی در کوچک‌ترین نوسانات بازار نیز مسیر یکسانی داشته‌اند. بنابر تفاسیر فوق خرید و سهامداری همزمان این دو شرکت با توجه به همبستگی تقریباً کامل آن‌ها، از دیدگاه متنوع سازی و مدیریت ریسک اصلاً منطقی نیست.

کلام پایانی

همواره در بخش‌های پایانی مقالات و حین معرفی تکنیک‌های مختلف معامله‌گری به این موضوع تأکید نموده‌ایم، که هیچ کدام از این ابزار عملکرد قطعی و صد درصدی نداشته و همواره باید با صرف زمان، کسب تجربه و بر اساس تعدادی از روش‌های تحلیل و معامله‌گری، استراتژی یا فلسفه معاملاتی خود را به مرور زمان بسازید. مفهوم ضریب همبستگی در بازار سهام نیز از این قاعده مستثنی نبوده و اگر بیشتر در این زمینه جستجو کنید، مطمئناً به میزان تسلط بالاتری رسیده و شاید همبستگی‌های بیشتری را نیز بیابید.

کورولیشن یا کوریلیشن در بازارهای مالی (correlation) | ضریب همبستگی در بازارهای مالی

یکی از رایج ترین اصطلاحات در بازارهای مالی، از جمله بازار فارکس یا بازار سهام و … ، ضریب همبستگی ، کورولیشن یا کوریلیشن است که کاربرد زیادی هم دارد. در حقیقت تفاوت یک معامله گر موفق با یک معامله گر آماتور ، توجه به همین ضریب همبستگی در معامله است. کورولیشن یا کوریلیشن به تریدر کمک می کند تا بتواند تا حد ممکن خطای کمتری در سرمایه گذاری داشته باشد و به فرصت های سرمایه گذاری بهینه تری دست یابد. زند تریدرز در این مقاله نکات مهمی را در ارتباط با کورولیشن یا کوریلیشن در بازارهای مالی (correlation) بیان می نماید. لطفا تا پایان مقاله همراه ما باشید.

کورولیشن یا کوریلیشن در بازارهای مالی (correlation) چیست؟

کورولیشن یا ضریب همبستگی ، یک معیار آماری است که نحوه حرکت دارایی ها را در رابطه با یکدیگر تعیین می کند؛ به طور مثال می‌توان ضریب همبستگی را برای اوراق بهادار منفرد مانند سهام به دست آورد، یا می‌توان همبستگی کلی بازار را اندازه‌گیری نمود.

کورولیشن در مقیاس 1- تا 1+ اندازه گیری می شود؛ به این ترتیب یک همبستگی مثبت کامل بین دو دارایی برابر است با 1+ و یک همبستگی منفی کامل برابر است 1- ؛ البته همبستگی های مثبت یا منفی کامل بسیار کم دیده می شود؛ و چنانچه دو دارایی هیچ همبستگی نسبت به یکدیگر نداشته باشند، ضریب همبستگی صفر خواهد بود.

انواع کورولیشن correlation در بازارهای مالی

همانطور که گفته شد انواع دارایی ها در بازارهای مالی با یکدیگر کورولیشن دارند و انواع کوریلیشن در بازارهای مالی عبارتست از :

• کورولیشن کالا/کالا
• کورولیشن کالا / سهام
• کورولیشن جفت ارز / کالا
• کورولیشن جفت ارز / جفت ارز

به طور کلی ضریب همبستگی یا کورولیشن در بازارهای مالی برای پوشش ریسک معاملات به کمک تریدرها و سرمایه گذاران می آید. حتما می پرسید چگونه ؟ در ادامه مقاله همچنان با ما همراه باشید.

نقش کورولیشن برای مدیریت ریسک در بازارهای مالی

به طور کلی در بازارهای مالی، زمانی که ارزش سهام چند شرکت به صورت هماهنگ با یکدیگر بالا یا پائین می رود، در این صورت ضریب همبستگی یا کوریلیشن آن ها با یکدیگر مثبت است.

بر عکس، زمانی که با بالا رفتن ارزش سهام یک شرکت، ارزش سهام شرکت دیگری پایین می آید، کورولیشن آن ها با یکدیگر منفی است.

و زمانی که بالا یا پایین شدن ارزش سهام یک شرکت ، هیچ تاثیری بر ارزش سهام شرکت دیگری ندارد، کورولیشن آن ها صفراست. یعنی معاملات مربوط به این دو شرکت هیچ ربطی به یکدیگر ندارد.

کورولیشن در بازار بورس

در بازار بورس هم به همین ترتیب، بارها ممکن است دیده باشید که رشد سهام یک شرکت به صورت اتوماتیک وار، باعث رشد سهام شرکت های دیگر شده است و برای دانستن این نکته باید به کرولیشن آن شرکت ها توجه داشته باشید.

بنابراین یک سرمایه گذار حرفه ای، هنگامی که مشغول انجام آنالیز و تحلیل تکنیکال می باشد، تا بتواند نمودارها و اندیکاتورها را به دقت رسم کند، حتما به منظور افزایش میزان سود و کاهش ریسک معاملات خود لازم است که در انتخاب سهام مورد معامله، کورولیشن را در نظر داشته باشد.

کورولیشن در بازار فارکس

مفاهیم اصلی بازارهای مالی تقریبا یکسان هستند و در بازار فارکس هم با اصطلاح بسیار مهم کورولیشن مواجه خواهید شد و ضریب همبستگی در بازار فارکس هم نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.

تفاوتی که وجود دارد این است که در بازار فارکس ، ارزهای مختلف کشورها یا جفت ارزها مورد معامله قرار می گیرد و ارزها نقش اصلی را در یک معامله دارند.

در حقیقت شرایط اقتصادی ، میزان صادرات و واردات، شرایط اجتماعی و سیاسی یک کشور است که ارزش ارز آن کشور را مشخص می کند.

در بازار فارکس جهت حرکت جفت ارزها، ضریب همبستگی یا کورولیشن را مشخص می کند. اگر جهت حرکت جفت ارزها همسو باشد، کوریلیشن آن ها قوی است و بر عکس اگر جهت حرکت آن دو ارز مخالف باشد، کورولیشن ضعیف است.

بنابراین چنانچه به هر دلیل جهت حرکت جفت ارزها تغییر کند، ریسک معاملات بالا می رود.

نقش کورولیشن برای مدیریت پورتفولیو

همبستگی اغلب در مدیریت پرتفوی برای اندازه گیری میزان تنوع در دارایی های موجود در یک سبد سرمایه گذاری استفاده می شود.

سبد سرمایه گذاری عبارتست از ، کنار هم قرار دادن ترکیبی از دارایی ها، اعم از کالا، سهام یا انواع ارز .

تئوری مدرن پورتفولیو ((MPT) Modern portfolio theory) ، از ضریب همبستگی همه دارایی‌های یک سبد سرمایه گذاری جهت کمک به تعیین کارآمدترین حد سرمایه استفاده می‌کند. این مفهوم به بهینه سازی بازده مورد انتظار در برابر سطح معینی از ریسک کمک می کند. گنجاندن دارایی هایی که همبستگی پایینی با یکدیگر دارند، به کاهش میزان ریسک کلی یک سبد سرمایه کمک می کند.

با این وجود، کورولیشن می تواند در طول زمان تغییر کند و تنها می توان آن را در بازه زمانی مشخصی در نظر گرفت. برای مثال دو دارایی که در گذشته دارای درجه بالایی از همبستگی بوده اند، می توانند در آینده نامرتبط شوند و به طور جداگانه شروع به حرکت کنند. این یکی از مشکلات تئوری MPT است.

کورولیشن و بی ثباتی و نوسانات بازار

در طول دوره‌های افزایش نوسانات بازارهای مالی، انواع سهام تمایل به همبستگی بیشتری نسبت به یکدیگر دارند؛ حتی اگر در بخش‌های مختلف باشند. بازارهای بین‌المللی نیز می‌توانند در زمان‌های بی‌ثباتی بازار، همبستگی زیادی پیدا کنند. در این صورت سرمایه گذاران ممکن است ترجیح دهند آن دارایی هایی را در پرتفوی خود بگنجانند که همبستگی پایینی با بازارهای سهام دارند که بتوانند به مدیریت ریسک خود کمک کنند.

متأسفانه، گاهی اوقات همبستگی بین طبقات مختلف دارایی و بازارهای مختلف در طول دوره‌های نوسان بالا، افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، در طول ژانویه 2016، درجه بالایی از همبستگی بین S&P 500 و قیمت نفت خام وجود داشت که به 0.97 رسید، که این بزرگ ترین درجه همبستگی در 26 سال گذشته بود و بازار سهام به شدت نگران تداوم نوسانات قیمت نفت بود. با کاهش قیمت نفت، بازار آشفته شد به طوری که برخی از شرکت های انرژی، بدهی خود را نپرداختند یا در نهایت مجبور شدند اعلام ورشکستگی کنند.

کلام پایانی

به طور کلی انتخاب دارایی های با کورولیشن یا ضریب همبستگی کم با یکدیگر می تواند به کاهش ریسک پرتفوی شما کمک کنند. در نهایت، سرمایه گذاری در بازارهای مرزی (کشورهایی که اقتصاد آن ها حتی کمتر از بازارهای نوظهور توسعه یافته و در دسترس است) از طریق صندوق های قابل معامله کاربرد همبستگی در بازارهای مالی در بورس (ETF) می تواند راه خوبی برای تنوع بخشیدن به سبد سهام مبتنی بر سهام ایالات متحده باشد.

در این مقاله سعی کردیم شما عزیزان را مفهوم کورولیشن یا کوریلیشن (correlation) در بازارهای مالی آشنا کنیم. البته مفهوم کورولیشن بسیار گسترده تر از مطالبی است که در این مقاله ذکر شد. اما مطلب مهم این است که یک تریدر حرفه ای باید در انتخاب نوع سهام، نوع ارز و خلاصه آنچه معامله می کند، کورولیشن را در نظر داشته باشد تا نه تنها معاملاتش با ریسک کمتری همراه باشد، بلکه به سود بیشتری دست یابد.