نقدینگی در بازار به چه معناست؟

نیلی:افزایش نرخ سهام در بازار بورس مقدمه ای برای تبدیل نقدینگی به تورم است

رییس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف گفت: افزایش نرخ سهام در بازار بورس مقدمه ای برای تبدیل نقدینگی به تورم است.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی اصفهان، مسعود نیلی در دومین همایش مجازی چشم انداز اقتصاد ایران در سال ۹۹ که به همت کمیسیون توسعه و بهبود محیط کسب و کار اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد، با بررسی روند تولید ناخالص درآمد سرانه کشوراز سال ۸۳ تا ۹۵ گفت: در دور نخست تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران با افت ۱۰/۲دهم درصدی مواجه بودیم در حالیکه با اعمال دور دوم تحریم ها و بحران اقتصادی ناشی از کرونا، با ۱۴/۱ دهم درصد کاهش درآمد سرانه مواجه هستیم.

رییس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف صحبت های خود را بر سه شاخص اصلی اقتصاد یعنی رشد اقتصادی،اشتغال و تورم بنا کرد و افزود: در صورت ادامه فشارهای خارجی و محدودیت های داخلی و ادامه مجموعه عوامل شرایط سخت کنونی، با رشد اقتصادی منفی یک تا مثبت نیم مواجه بوده و انتظار داریم در سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ به سکونی در سطح درآمد سرانه دست یابیم.

رابطه بین درآمد و مصرف عمیق تر شده است

نیلی در ادامه ضمن تشریح رابطه درآمد و مصرف خانوار گفت: افت مصرف خصوصی سرانه در سال های ۹۱ و ۹۲ در حالی بیش از ۶ درصد بود که این رقم دردوره اخیر رکود اقتصادی کشور، نزدیک به ۱۳ درصد می باشد و این به معنای قوی تر شدن رابطه بین مصرف و درآمد و به این معناست که در این سال ها رکود آثاررفاهی عمیق تری دارد.

وی همچنین با بیان اینکه بخشی از رفاه مردم وابسته به ارایه خدمات دولتی است، گفت: افت سطح مخارج دولت در دوره رکود اخیر در حالی ۱۱/۳ شده که این رقم در دوران رکود اول ۶/۲ بوده است. نیلی افزود: این تغییر به این معناست که اقتصاد ما نسبت به شوک قبلی آسیب پذیرتر شده و بر روی خانوارها آثاررفاهی عمیق تری ایجاد کرده است.

بخش بزرگی از اشتغال ایجاد شده در کشور مربوط به کسب و کارهای کمتر از ۱۰ نفراست

وی همچنین در خصوص وضعیت اشتغال، ضمن مقایسه روند اشتغال کشور طی سال های دهه ۹۰، جمعیت شاغلین سال ۹۰ را در حالی ۲۰ میلیون نفر اعلام کرد که این رقم تاکنون به بیش از ۲۴ میلیون نفر رسیده است.

نیلی تصریح کرد: در وضعیتی که سطح درآمد افزایش نیافته و تعداد شاغلین زیاد می شود، افزایش شاغلین منجر به افزایش درآمد نخواهد شد.

رییس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف با بیان اینکه بخش بزرگی از اشتغال ایجاد شده در کشور مربوط به کسب و کارهای کمتر از ۱۰ نفر می باشد، تاکید کرد آمارهای تحلیل وضعیت اقتصاد ایران حاکی است جمعیت غالب فقرای کشور را شاغلین تشکیل می دهند.

نیلی چشم انداز آینده اقتصاد ایران را عدم افزایش قابل توجه در سطح درآمد عنوان کرد.

هر عاملی که منجر به رشد نقدینگی شود، تورم زاست

نیلی همچنین درادامه بر ضرورت توجه به افزایش تورم در شرایط موجود کشور تاکید کرد و افزود: در شرایطی که با افت درآمدهای ارزی و کاهش نرخ سود بانکی مواجه هستیم، تورم زایی نقدینگی در اقتصاد ما بیشتر از گذشته شده و انتظار داریم هر عاملی که منجر به رشد نقدینگی شود، تورم ایجاد کند.

نیلی در مقایسه نرخ رشد نقدینگی با نرخ رشد پایه پولی گفت: در اقتصاد ما از هریک واحد پایه پولی در حدود ۷ واحد نقدینگی به وجود می آید و در سال های اخیر عامل اصلی افزودن نقدینگی، رشد پایه پولی است که شیب افزایشی قابل توجهی یافته است؛ پس هر عاملی مانند کسری بودجه که موجب زیاد شدن پایه پولی و افزایش نقدینگی شود، موجب ایجاد تورم بیشتری در اقتصاد خواهند شد.

جهش کنونی بازار سرمایه طبیعی نبوده و به تدریج تعدیل می شود

این تحلیلگر اقتصادی در خصوص تغییرات قابل توجه بازار بورس در شرایط کنونی گفت: در شرایطی که بنگاه های اقتصادی با مشکلات عدیده ای مواجه هستند افزایش ارزش آنها در بازار بورس، معمایی با پیامدهای مهم در اقتصاد کشور است. نیلی همچنین گفت بررسی های اقتصادی حاکی است هنگامی که بازار ارز با نوسان قابل توجهی مواجه می شود، پس از مدتی با جهشی در بازار بورس روبرو خواهیم بود. وی افزود: به دلیل اینکه صنایع بورسی ما متکی به بخش نفت و گاز هستند، با افزایش نرخ ارز، در شرایطی که قیمت فراورده های نفت و گاز ثابت است، رانت بزرگی در بنگاه های صادرکننده این محصولات ایجاد شده و این موجب پربازدهی بازار بورس خواهد شد.

وی با بیان اینکه نسبت ارزش بازار سهام به نقدینگی و پایه پولی روند کاملا متفاوتی یافته است، افزود: اتفاقات بازار سرمایه ایران در سال های ۹۸ و ۹۹ یک پدیده ویژه است.

نیلی تصریح کرد: دو تحلیل نسبت به فعال شدن بازار بورس وجود دارد که یکی حرکت نقدینگی به سمت تولید و در نهایت منجر شدن به افزایش سرمایه گذاری است و دیدگاه دیگر افزایش قابل توجه حجم نقدینگی در اقتصاد است که تبدیل نقدینگی به تورم به سرعت اتفاق نخواهد افتاد و در این فرایند زمانی این از مسیر بازار دارایی عبور می کند.

نیلی رونق بازار سرمایه را مقدمه ای بر افزایش رابطه نقدینگی و تورم دانست و گفت: انتظار داریم این افزایش قابل توجه آثار تورمی قویتری از خود به جای بگذارد.

مساله اصلی امروز اقتصاد کلان کشور، کنترل تورم است

این تحلیلگر اقتصادی مساله اصلی امروز اقتصاد کلان کشور را کنترل تورم دانست و افزود: افزایش نرخ سهام در بازار بورس مقدمه ای برای تبدیل نقدینگی به تورم بوده و لازم است بیشتر از قبل مراقب تورم و کنترل آن باشیم.

نیلی گفت: با توجه به تحریم و کاهش درآمدهای نفتی، دولت باید به منظور کنترل رشد نقدینگی به سمت اصلاح سیاست های مالی و بودجه ای حرکت نماید و از شرایط کنونی بازار سرمایه به نحو مطلوب استفاده کرده و از طریق عرضه سهام به افزایش منابع خود بپردازد.

همچنین دولت می تواند به دلیل پایین بودن و عدم جذابیت سپرده های بانکی، اوراق قرضه جدید به بازار عرضه نماید تا بتواند به جبران کسری بودجه خود بپردازد.

وی تاکید کرد : در این شرایط اصلاح نظام مالیاتی و اخذ مالیات بر عایدی هایی مانند بازار سهام برای تامین بودجه دولت در بلند مدت ضروری است.

نقدینگی به زبان ساده؛ معنی این همه پول چیست؟

واژه نقدینگی از جمله کلماتیست که در رسانه‌ها از آن زیاد استفاده می‌شود. واژه‌ای که بسیاری از ما نمی‌دانیم به چه معناست اما فراوان شنیده ایم که عامل تورم و کاهش تولید است. هر چند نقدینگی مفهوم پیچیده‌ای به نظر می‌رسد، سر در آوردن از آن می‌تواند بسیاری از ابهام‌های اقتصادی را برای ما روشن کند.

نقدینگی مجموعه‌ای از دارایی‌های پولی است که یا همین الان نقد و در دسترس‌ است، یا مثل حساب سپرده پس‌انداز، یا هر دارایی دیگری که اگر لازم باشد در یک فاصله زمانی می‌تواند نقد شود. به عبارت دیگر نقدینگی همان پول در گردش است، یعنی کل پولی که در ایران وجود دارد چه دست مردم، چه دولت، چه بانک‌ها و نهادهای دیگر.

نقدینگی یک کشور

نقدینگی یک کشور مجموع نقدینگی همه افراد، نهادها و دولت است. در واقع همه پولیست که در کشور وجود دارد و می‌تواند وارد چرخه اقتصاد شود. این پول‌ها به دو شکل پول و شبه‌پول دسته‌بندی می‌شود. پول، جمع اسکناس و حساب‌های جاری (یا به اصطلاح تخصصی سپرده‌های دیداری) است و شبه‌پول هم جمع نقدینگی در بازار به چه معناست؟ سپرده‌های بلندمدت، کوتاه‌مدت، قرض‌الحسنه و سایر سپرده‌ها است.

نقدینگی در ایران چقدر است؟

بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی، تا پایان پاییز ۱۳۹۸ کل حجم پول در ایران به بیش از ۲,۲۶۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. برای نوشتن این حجم پول به عدد باید یک ۲,۲۶۲ با ۱۲ صفر جلوی آن بنویسید. از این میزان، حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان پول نقد به صورت اسکناس دست مردم است. ۳۱۱ هزار میلیارد تومان هم در حساب‌های جاری و دست به نقد است. در واقع جمع کل پول نقد حاضر و آماده، حدود ۳۶۳ هزار میلیارد تومان است.

اما بیش از ۵ برابر این عدد، یعنی ۱,۸۹۹ هزار میلیارد تومان شبه‌پول یا پول نقدینگی در بازار به چه معناست؟ غیر نقد یا پولی است که نقد کردن آن زمان می‌برد.

بر اساس آخرین گزارش‌های بانک مرکزی، در پایان آذر سال ۱۳۹۸، حدود ۶۴۱ هزار میلیارد تومان در سپرده‌های کوتاه مدت بوده است. ۱,۱۰۳ هزار میلیارد تومان در سپرده‌های بلند مدت، ۱۱۶ هزار میلیارد تومان در حساب‌های قرض‌الحسنه و ۳۹ هزار میلیارد تومان هم در سایر حساب‌های سرمایه‌گذاری بوده است.

حجم نقدینگی

نقدینگی ترکیبی از دارایی‌های خارجی و بدهی‌های دولتی و غیردولتی به بانک‌ها است. در کشوری مانند ایران که اقتصاد دولتی‌اش وابسته به فروش نفت و تزریق پول آن به اقتصاد است، دارایی‌های خارجی بخش مهمی از اجزای نقدینگی است. تا پایان پاییز سال ۱۳۹۸ دارایی‌های خارجی بانک مرکزی ۴۹۵ هزار میلیارد تومان و دارایی‌های خارجی بانک‌ها ۵۴۰ هزار میلیارد تومان است. یعنی به اعتبار دلارهایی که در اختیار بانک مرکزی و سیستم بانکی قرار گرفته در مجموع ۱,۰۳۴ هزار میلیارد تومان به پول ایرانی خلق شده است. البته از آن سو باید بدهی ارزی کل سیستم بانکی را هم حساب کرد که شامل وام‌ها و اعتبارات دریافتی از خارج و سپرده‌های ارزی است که تا پایان آذر ۱۳۹۸ به حدود ۶۳۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. اگر این دو عدد را از هم کم کنیم خالص دارایی ارزی کل سیستم بانکی به ۴۰۳ هزار میلیارد تومان می‌رسد که حدود ۱۸ درصد کل نقدینگی است.

از سوی دیگر، مطالبات سیستم بانکی هم جزو نقدینگی به حساب می‌آید. این بدهی‌ها دو بخش دارند. یکی بدهی‌های دولتی و دیگری بدهی‌های غیر دولتی است.

تکلیف بدهی غیردولتی روشن است. اینها عمدتا وام‌هایی است که به مردم و شرکت‌های غیردولتی پرداخت می‌شود.

بدهی‌های دولتی هم خود دو بخش دارد پولی که بانک مرکزی یا بقیه بانک‌ها به خود دولت یا شرکت‌های دولتی وام می‌دهند.

بخش دوم هم بدهی‌های بودجه‌ای است. مثلا به فرض دولت در قانون بودجه پیش‌بینی کرده یک مقدار مشخصی درآمد و به همان میزان هزینه دارد. حالا درآمدها محقق نمی‌شوند، اما هزینه‌ها سر جای‌شان است. این پول‌ها در واقع کسری بودجه است که به صورت بدهی خود را نشان می‌دهد.

نقدینگی و سیاست‌گذاری پولی

در یک اقتصاد سالم روال عادی بده و بستان پول میان بانک و بخش عمومی به شکل وام و سپرده عامل اصلی در کم و زیاد شدن نقدینگی است.

این کار را بانک مرکزی به عنوان سیاست‌گذار پولی با تغییر نرخ سود بانکی تنظیم می‌کند. مثلا در شرایطی که بانک مرکزی می‌خواهد نقدینگی زیاد شود، نرخ سود را پایین می‌آورد در نتیجه وام بیشتری پرداخت می‌شود ولی وقتی می‌خواهد نقدینگی را کم کند سود را بالا می‌برد. در نتیجه هم مردم تمایل بیشتری برای سپرده‌گذاری در بانک‌ها دارند و هم ریسک وام گرفتن زیاد می‌شود.

اما در کشورهایی مانند ایران که یک بانک مرکزی مستقل وجود ندارد، دولت عامل اصلی افزایش نقدینگی است. در ایران دولت هم نرخ دلار را تعیین می‌کند و به بانک مرکزی می‌گوید دلار را با چه قیمتی تبدیل به پول ایرانی کند، هم نرخ سود بانکی را تعیین می‌کند هم برای بانک‌ها تعیین تکلیف می‌کند که به افراد و نهادهای خاص و شرکت‌های دولتی به چه نرخی وام بدهند یا برای‌شان خط اعتباری باز کنند.

نقدینگی و پول بی‌حساب

پول بی‌حساب، وقتی آفتاب اقتصاد به آن بتابد مثل برف آب می‌شود و ارزشش را از دست می‌دهد.

افزایش نقدینگی اگر متناسب با ظرفیت اقتصاد باشد، بسیار خوب است، چون باعث رونق می‌شود، اما اگر محصول افزایش بدهی دولت و چاپ پول برای جبران کسری بودجه باشد، یا مثل سال‌های گذشته در نتیجه سود بالای بانکی در حساب‌های پس‌انداز انباشته شود، به جز تورم حاصل دیگری ندارد.

با مدیریت ترکیب نقدینگی می توان تورم را به تاخیر انداخت، اما نمی‌توان جلوی آن را گرفت. تورم نقدینگی بی‌حساب، دیر و زود شاید داشته باشد، اما به طور قطع سوخت‌وسوز نخواهد داشت.

نقدینگی و مدیریت اقتصاد

مدیریت نقدینگی ابزار کار دولت برای کنترل اقتصاد است و ایجاد تعادل میان تورم و تولید است.

در شرایط عادی با کاهش نرخ سود بانکی، نقدینگی افزایش پیدا می‌کند و با افزایش آن سرعت افزایش حجم پول کم می‌شود. در ایران البته این قاعده کار نمی‌کند، بلکه سود بانکی بالا خود یکی از عوامل افزایش نقدینگی است.

در شرایط عادی افزایش نقدینگی باعث تحریک بازار و رونق تولید و بعضا تورم می‌شود. این هنر سیاست‌گذاران پولی است که با توجه به شرایط اقتصادی الاکلنگ نقدینگی را بالا و پایین کنند. به گونه‌ای که همزمان با افزایش تولید،نه‌تنها فایده‌ای برای تولید ندارد، بلکه به کاهش چشمگیر ارزش پول و از دست رفتن قدرت خرید مردم می‌انجامد.

یک دلیل این وضعیت، مشکلات ساختاری و تاریخی تولید در ایران است، یعنی حتی در شرایطی که پول دست مردم نقدینگی در بازار به چه معناست؟ زیاد می‌شود، به جای تولید واردات و بازرگانی رونق پیدا می‌کند.

البته در این میان حساب بخش ساختمان به عنوان یک صنعت غیرمبادله‌ای (امکان صادرات و واردات ندارد) جدا است. تجربه نشان داده که در دوران تلاطم و آشفتگی‌های اقتصادی، مصادف با رونق ساخت‌وساز است. بیشترین حجم ساخت و ساز در ایران در زمان شدیدترین بحران‌های اقتصادی انجام شده است، اگرچه به نظر می‌رسد با پر شدن پیمانه ساختمان‌سازی در ایران، در دوره اخیر بحران اقتصادی، بازار مسکن و ساخت‌وساز هم بحرانی شده است.

نقدینگی در بازار به چه معناست؟

نقدینگی از ازجمله مفاهیم کلیدی و مهم در اقتصاد کشورها مطرح می شود که در این گزارش به زبانی ساده به بیان آن می پردازیم.

به گزارش برات نیوز، میزان نقدینگی در مقابل مقدار معینی از کالا‌ها و خدمات است و نقدینگی باید با گردشی که دست افراد جامعه دارد تکافوی جریان کالا‌ها و خدمات را کند.

بدین ترتیب قیمت کالا‌ها با میزان نقدینگی و سرعت گردش آن بستگی پیدا می‌کند.

نقدینگی مجموع پول و شبه پولی است که در اقتصاد کشور جریان دارد. پول، طبق تعریف شامل اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به علاوه سپرده‌های دیداری است و شبه پول نیز شامل سپرده‌های غیردیداری است.

نقدینگی در اقتصاد ضریبی از پایه پولی است که توسط بانک مرکزی خلق شده است. عوامل موثر بر حجم نقدینگی در اقتصاد عمدتا شامل سه قلم؛ خالص دارایی‌های خارجی سیستم بانکی، خالص بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی و بدهی بخش غیردولتی به سیستم بانکی است.

مجموع اقلام فوق به صورت پول و شبه‌پول در اقتصاد به گردش درمی‌آید.

با یک مثال به تعریف نقدینگی به زبان ساده می پردازیم؛ فرض کنید که شما 15 میلیون تومان پول نقد دارید و با پول خود 3 کار انجام می‌دهید. 5 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می‌کنید و یک دفترچه حساب می‌گیرید. 5 میلیون تومان بابت خرید یک قطعه طلا می‌دهید. با 5 میلیون باقی مانده هم یک محصولی مثلا ساعت می‌خرید.

حال بعد از مدتی شما به پول نیاز پیدا می‌کنید. کدام یکی از 3 مورد بالا در سریع‌ترین حالت ممکن و بدون ضرر به پول نقد تبدیل می‌شود؟

بی نقدینگی در بازار به چه معناست؟ شک سپرده بانکی و طلا. شما نمی‌توانید ساعتی که خریداری کرده اید را سریعا و بدون ضرر به پول نقد تبدیل کنید. پس نقدینگی شما در لحظه‌ای که به پول نیاز داشته اید 10 میلیون تومان است.

رشد نقدینگی چگونه امکان پذیر است؟

نقدینگی یعنی دارایی که در سریع‌ترین حالت ممکن به پول نقد تبدیل می‌شود.

درصد نقدینگی موجود در دنیا سپرده‌های بانکی، اوراق قرضه و مشابه این هاست و فقط 5 درصد نقدینگی موجود پول نقد و طلا در دست مردم است.

پس اگر زین پس صحبتی از نقدینگی می‌شود منظور سپرده‌های بانکی است. رشد نقدینگی در وهله اول یعنی رشد سپرده ها، کاهش سرعت رشد نقدینگی یعنی کاهش رشد سود سپرده‌ها و …

یا اینکه نقدینگی در بازار به چه معناست؟ فرض کنید شما می‌خواهید منزلتان در سریع‌ترین زمان ممکن به شخصی بفروشید. قیمت منزل شما 250 میلیون تومان است. از فرد خریدار در مورد نحوه پرداخت می‌پرسید. او بیان می‌کند من 50 میلیون تومان پول نقد دارم، 160 میلیون پول منزلم است که می‌خواهم بفروشم و 40 میلیون مابقی را نیز با فروش ماشینم به شما پرداخت می‌کنم.

در این مثال شخص در ظاهر 250 میلیون لازم برای این معامله را دارد، اما آیا همگی این دارایی‌ها در حال حاضر قابل‌تبدیل شدن به پول هستند؟ بدون شک فروش منزل و ماشین او نیاز به زمان دارد. از طرفی نمی‌توان دقیقا گفت این دارایی‌ها به قیمت گفته شده به‌فروش می‌رسد یا خیر.

همه این عوامل موجب می‌شود شما به این فکر بیفتید که پرداخت مشتری برای مثال ممکن است 4 یا 5 ماه به‌طول بینجامد. حال اگر شخصی همان لحظه برسد و بگوید که 250 میلیون پول نقد در حساب جاری خود در بانک دارد و می‌تواند همین امروز منزل شما را بخرد بدون شک شما با او وارد معامله خواهید شد.

رشد بی رویه نقدینگی، باعث رشد سریع تقاضا برای کالا‌ها و خدمات شده و، چون در کوتاه مدت عرضه کالا و خدمات محدود است این امر منجر به ایجاد تورم در اقتصاد می‌شود. کنترل حجم نقدینگی هدف نهایی کشور‌ها برای رسیدن به اهداف کلان اقتصادی مثل ایجاد رشد در تولیدات، کنترل تورم، ایجاد موازنه در پرداخت‌های خارجی و ایجاد اشتغال است.

در واقع کنترل نقدینگی به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف نهایی اقتصاد است. بدین منظور حجم نقدینگی به گونه‌ای در نظر گرفته می‌شود که با حمایت از رشد تولیدات داخلی در حد ظرفیت‌های تولیدی از بروز تورم جلوگیری نماید. مقامات پولی کشور‌ها با استفاده از سیاست‌های پولی رشد نقدینگی را تحت کنترل قرار می‌دهند.

رشد نقدینگی شامل پول‌هایی میشود که خارج سیستم پولی ومالی باشد وبجای تولید صرف خرید وفروش کالا شود.

چون میزان کالا و خدمات در جامعه محدود است، پس باید میزان نقدینگی به اندازه‌ای باشد که با کالا و خدمات برابری کند. اگر میزان نقدینگی افزایش یابد، کالا و خدمات در جامعه کم شده و قیمت‌ها افزایش می‌یابد

کنترل نقدینگی مهمترین خواسته کشورها

کنترل نقدینگی از مهم‌ترین خواسته‌های کشور‌ها است و سیاست‌های گوناگونی را بدین منظور تدوین می‌کنند.

برای نمونه افزایش فناوری و تولید درون‌مرزی، که با گردآوری کالای کافی و بسنده، از تورم جلوگیری می‌کند درصورت رشد متناسب نقدینگی و سطح تولید در جامعه، می‌توان تا حدود زیادی از بروز تورم در اقتصاد جلوگیری کرد، این موضوع توسط نظریه مقداری پول (نظریه مبادله‌ای) که بصورت ساده MV=PY مطرح می‌شود و در آن M نشان دهنده حجم نقدینگی، V سرعت گردش پول، P سطح قیمت‌ها و بالاخره Y سطح تولید در اقتصاد است، توجیه می‌شود.

در رابطه فوق فرض بر این است که تولید بر مبنای رشد بهره‌وری، با یک نسبت معینی در طول یکسال مالی رشد می‌کند، درصورتیکه رشد حجم نقدینگی متناسب با رشد تولید باشد، با فرض ثبات سرعت گردش پول در طول دوره مالی، سطح قیمت‌ها نیز ثابت می‌ماند.

اما چنانچه نقدینگی بیشتر از رشد تولید رشد داشته باشد، برای برقراری تساوی در معادله فوق می‌بایست این نابرابری از طریق رشد قیمت‌ها رفع شود و در صورت کمتر بودن رشد نقدینگی از رشد تولید، با توجه به کمبود منابع مالی لازم تقاضا کاهش یافته و بدنبال آن برای جلوگیری از کاهش عرضه می‌بایست سطح قیمت‌ها کاهش یابد تا تساوی برقرار باشد.

بدیهی است که در چنین حالتی با افزایش معین سرعت گردش پول در اقتصاد می‌توان بازهم بدون ایجاد تورم تولید را افزایش داد.

به حجم پول در گردش نقدینگی گفته می‌شود. حجم پول در گردش شامل دو مولفه پایه پولی (Monetary Base) و ضریب فزاینده پولی است.

پایه پولی یا همان پول پر قدرت به مجموع اسکناس و مسکوک در گردش به علاوه سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی گفته می‌شود، ولی این عامل به تنهایی حجم پول در گزدش را تعیین نمی‌کند و ضریب فزاینده پولی ناشی از فعالیت‌های بانک‌های تجاری و تعاملات اقتصادی مردم نیز به عنوان مولفه مهم نقدینگی عمل می‌کند به گونه اییکه اگر نرخ ذخیره قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی برایر (r) باشد حجم پول در گردش برایر نسبت پایه پولی (D) به نرخ ذخیره می‌باشد. به عبارتی حجم پول در گردش برابر (D/r) خواهد بود.

واضح است که هر نقدینگی در بازار به چه معناست؟ قدر نرخ ذخیره قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی بیشتر باشد قدرت تولید پول بانک‌ها تضعیف شده و حجم کلی نقدینگی به سمت مقدار پایه پولی میل می‌کند.

عوامل تاثیر گذار در نقدینگی پنج رکن شامل بانک مرکزی، نظام بانکی، مردم، دولت و بخش خارجی می‌شود.

حجم نقدینگی در یک اقتصاد باید متناسب با میزان تولید کالا و نقدینگی در بازار به چه معناست؟ خدمات باشد. در غیر این صورت بدون تردید باعث تورم با رکود در تولید خواهد شد.

مدیریت نقدینگی

مدیریت نقدینگی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که سیستم بانک‌داری با آن روبرو است. دلیل اصلی این چالش این است که بیشتر منابع بانک‌ها از محل سپرده‌های کوتاه‌مدت تامین مالی می‌شود. علاوه بر این تسهیلات اعطایی بانک‌ها صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی می‌شود که درجه نقدشوندگی نسبتاً پایینی دارند.

وظیفه اصلی بانک ایجاد توازن بین تعهدات کوتاه‌مدت مالی و سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت است. نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی بانک را با خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات و در نتیجه ورشکستگی قرار می‌دهد. نگهداری مقادیر فراوان نقدینگی، نوع خاصی از تخصیص ناکارآمد منابع است که باعث کاهش نرخ سوددهی بانک به سپرده‌های مردم و در نتیجه از دست دادن بازار می‌شود.

مدیریت نقدینگی به معنی توانایی بانک برای ایفای تعهدات مالی خود در طول زمان است. مدیریت نقدینگی در سطوح مختلفی صورت می‌گیرد.

اولین نوع مدیریت نقدینگی به صورت روزانه صورت پذیرفته و به صورت متناوب نقدینگی مورد نیاز در روز‌های آتی پیش‌بینی می‌شود.

دومین نوع مدیریت نقدینگی که مبتنی بر مدیریت جریان نقدینگی است، نقدینگی مورد نیاز را برای فواصل طولانی‌تر شش ماهه تا دو ساله پیش‌بینی می‌کند. سومین نوع مدیریت نقدینگی به بررسی نقدینگی مورد نیاز بانک در شرایط بحرانی می‌پردازد.

نقدینگی و افزایش پول و اسکناس در بین مردم از جمله مواردی است که از دیر باز مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته و از جمله دلایلی بوده که موجب افزایش تورم و نا به سامانی در حوزه اقتصاد شده است.

در همین خصوص برای کنترل تورم و اثرگذاری منفی آن بر اقتصاد، ابتدا بایستی نقدینگی و تولید و خلق اعتبار بانک‌ها کنترل شود. یعنی اگر هدف کنترل تورم است، به جای کنترل نقدینگی که مجموع پول چاپ شده دولت و خلق اعتبار بانک هاست، باید بر کنترل خلق اعتبار بانک ها، تاکید بیشتری شود.

این بدان معنی است که مجموعه‌های نظارتی و سیاست گذاری مانند بانک مرکزی باید سیاست‌هایی را اتخاذ کنند تا بر میزان تولید پول و خلق اعتبار نظارت بیشتری صورت گیرد تا موازنه چاپ اسکناس و نقدینگی و همچنین نیاز جامعه به پول نقد به هم نریزد.

بدون شک در صورت کنترل فعالیت بانک‌ها و جلوگیری از خلق بی رویه پول و نقدینگی، در بلندمدت می‌توان به کنترل نقدینگی، کاهش نرخ تورم و به تبع آن رشد اقتصادی مناسب دست یافت.

ورود ۵۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی به بورس در سه ماه نخست سال

تهران - ایرنا - یک کارشناس بازار سرمایه گفت: براساس گزارشات منتشر شده از سوی رئیس سازمان بورس، حجم ورود نقدینگی به بورس در سال ۱۳۹۸ حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بود در حالی که این عدد در سه ماهه ابتدایی سال جاری به ۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

«رضا آریاراد» امروز (چهارشنبه) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه در گذشته بازرگانان و تجار به منظور کاهش ریسک مخاطرات بازرگانی با مشارکت دادن سرمایه‌گذاران، آنان را شریک در سود و زیان می‌کردند، افزود: امروزه معاملات متنوع، سازمان یافته و تکامل‌یافته‌ای تحت عنوان بورس اوراق بهادار در چارچوب قوانین و مقررات قرار گرفته و به یکی از مهمترین مراکز تامین نقدینگی برای شرکت‌ها، تداوم سرمایه‌گذاری‌های مولد در رشد و تداوم چرخه فعالیت و تولیدات داخلی کشورها تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه با توجه به اهمیت و اعتبار بورس در کشور، شکوفایی و رونق آن به عنوان تعبیری از رونق و رشد اقتصادی کشور تلقی می‌شود، گفت: تولیدکنندگان و فعالین اقتصادی به منظور تامین سرمایه مورد نیاز خود در تداوم مسیر توسعه فعالیت اقتصادی، پس از طی مراحل قانونی و ضوابط پذیرفته‌شدن در بورس اوراق بهادار، شرایط مشارکت آحاد جامعه در کسب و کارهای مولد را مهیا خواهند کرد.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: با توجه به وجود چنین بازاری، پس اندازهای راکد خانوارها در مسیر توسعه اقتصادی قرار گرفته و سهامداران از منافع حاصل از فعالیت‌های قانونی و موثر در افزایش تولید ناخالص نقدینگی در بازار به چه معناست؟ ملی بهره‌مند خواهند شد.

وی گفت: در سال‌های اخیر، بورس در جایگاه واقعی خود یعنی جذب پس اندازهای جامعه قرار گرفته و نقدینگی بجای راکد ماندن در بانک‌ها و بازارهای کاذب غیر مولد مانند طلا، ارز و . در مسیر کسب و کارهای مولد، مشروع و اقتصادی کشور به رشد و اعتلای اقتصاد در شرایط کنونی تحریم‌ها قدم برداشته است.

آریاراد با تاکید بر سرازیر شدن نقدینگی سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه گفت: این موضوع نویدبخش مهیا شدن سرمایه در گردش شرکت‌های تولیدی برای تامین مواد اولیه خطوط تولید و در نتیجه چرخه با ثبات تولید از افزایش مشارکت پس‌اندازهای مردمی است.

وی با اشاره به اینکه امروزه سرمایه‌گذاری در بورس به لحاظ علم اقتصاد، از اولویت بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری در بانک برخوردار است، افزود: براساس تجربیات به دست آمده در کنترل نقدینگی از طریق افزایش نرخ بهره و انتشار اوراق قرضه بانک مرکزی به بانک‌ها نشان داده است که هر ساله و پس از پایان دوره اوراق به افزایش نقدینگی و تورم در جامعه دامن زده است.

آریاراد افزود: افزایش جذابیت بازار سرمایه و هدایت نقدینگی به سمت صنایعی که برای ادامه فعالیت‌های اقتصادی و تولید، تشنه وجوه نقد در گردش هستند، رونق بورس و ارزشمندی سهام شرکت‌های بورسی را هموار کرده و با سودآوری شرکت‌های تولیدی کسب بازدهی چشمگیری را برای سرمایه‌گذاران در پی خواهد داشت.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه افزایش ورود نقدینگی به بورس، زمینه اقبال سهامداران را برای سرمایه گذاری در برخی از سهام شرکت‌ها که بیش از ارزش ذاتی و واقعی خود رشد کرده‌اند فراهم کرده است، گفت: سرمایه‌گذاران با در نظر گرفتن احتمال افزایش سودآوری در آینده و برنامه‌ها برای توسعه فعالیت و رشد آتی شرکت‌ها، اقدام ‌به سرمایه‌گذاری در سهام برخی از شرکت‌ها کرده‌اند که این موضوع موجب ورود حجم بالای نقدینگی بیش از ارزش ذاتی سهام آنها شده است.

آریاراد خاطرنشان کرد: ارزش ذاتی سهام شرکت الف در بورس که توسط یک شرکت حسابرسی معتبر از تحلیل صورت‌های مالی شرکت مذکور تهیه شده است برابر با ۱۰هزار ریال برای هر سهم است اما تعداد زیادی از سهامداران با استناد به گزارشات منتشر شده در کدال از نقشه راه توسعه محصولات و افزایش تیراژ تولید آن شرکت، ‌تصمیم به افزایش تقاضا برای سهام موردنظر می‌کنند و با تشکیل صف‌های با حجم بسیار بالا در طی روزها و هفته‌ها اقدام به خرید سهم موردنظر با ارزش بازار هر سهم ۵۰ هزار ریال می‌کنند، این بدان معناست که چیزی حدود ۴۰ هزار ریال ارزش کاذب برای سهم آن شرکت در زمان جاری ایجاد شده است.

وی با بیان اینکه این افزایش به نوعی اعتماد سهامداران به اجرای برنامه‌های توسعه‌ای و تحقق سودهای بالای شرکت را برای آینده بیان می‌کند و همچنین تعهد و مسئولیت شرکت را در قبال سهامداران بیش از پیش افزایش می‌دهد، گفت: با افزایش بهره‌وری، تغییر ساختارها،‌ تمرکز بر طرح‌های توسعه‌ای و زودبازده، افزایش تیراژ با کیفیت محصول، تغییر نگرش و رویه مدیریتی در بهبود مستمر کاهش هزینه‌های تولید و افزایش سودآوری و . زمینه‌های تحقق نقشه راه و برنامه های از پیش تعیین شده را فراهم کرده و ارزش ذاتی سهام شرکت را در بهترین حالت ممکن به ارزش روز بازار سهام خواهد رساند.

وی افزود: مناسب‌ترین پیشنهاد برای سرمایه‌گذاران بورس،‌ بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها، شناسایی ارزش واقعی و ذاتی سهم، میزان سودآوری و توجه به تحلیل‌های صورت‌های مالی و عملکردی شرکت است که می‌تواند با دیدگاهی بلندمدت به یک سرمایه‌گذاری مطمئن و پرسود منجر شود.

نقدینگی در بورس

هر سرمایه گذاری برای موفقیت در بازارهای سرمایه باید با مزیت های مختلف آن ها آشنایی داشته باشد. یکی از این بازارهای مالی پرطرفدار، بورس است. همان بورسی که انواع مختلفی دارد. یکی از مزیت های بسیار مهم آن، موضوع نقدینگی است.

اما نقدینگی چیست و در بورس به چه معنایی است؟ این موضوع چرا اهمیت ویژه ای برای تریدرها دارد؟ اگر دوست دارید پاسخ این سؤالات را بدانید حتما این مقاله را دنبال کنید.

فهرست محتوای مقاله

اوراق بهادار

کالا

انرژی

فرابورس

• مزیت های بازار بورس
• نقدینگی چیست؟
• نقدینگی در بورس به چه معنایی است؟
• جمع بندی نقدینگی در بورس به چه معنایی است؟

بورس

یکی از بازارهای مالی است که محل بسیار خوب و جذابی برای سرمایه گذاری است. خرید و فروش دارایی های مالی مختلف در آن صورت می گیرد.

خوب بودن آن به این خاطر است که انواع مختلفی دارد و هر کس می تواند با توجه به رفتارها و استراتژی خاصش در هر یک از آن ها سرمایه گذاری کند.

جذابیت آن هم به خاطر عوامل مختلفی است همچون:

در ادامه انواع مختصر بورس به صورت خلاصه بیان می شوند.

اوراق بهادار

در این بازار، سهام شرکت ها و اوراق مشارکت نقدینگی در بازار به چه معناست؟ های مختلف مورد معامله قرار می گیرد. این محل یکی از جاهای پر طرفدار برای سرمایه گذاری است.

بورس اوراق بهادار هدف های زیادی را دنبال می کند که عبارتند از:

کالا

به بازاری که در آن محصول های خام مانند فلزی، پتروشیمی و کشاورزی معامله می شود، بورس کالا می گویند.

آن هدف های مختلفی را دنبال می کند از جمله:

انرژی

در آن حامل های انرژی همچون برق، گاز، نفت و … معامله می شوند.

آن هدف های گوناگونی را دنبال می کند مانند به وجود آوردن شفافیت در بازار، ایجاد حس رقابت و مانع شدن از انحصار کردن نفت، گاز و … .

فرابورس

فرابورس، تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران است که قانون مشابه سازمان بورس را هم دارا می باشد.

اما تفاوت آن در این است که امکان پذیرش شرکت ها در فرابورس آسان تر است. در حقیقت شرایط عمومی بورس سخت تر از فرابورس است.

دو بازار اول و دوم زیر مجموعه ی فرابورس هستند. شرکت های سهامی عام، معامله های مربوط به سهامشان را در بازار اول انجام می دهند.

البته علاوه بر این که آن ها معامله ی سهامشان را در بازار اول انجام می دهند واحدهایشان را هم در آن خرید و فروش می کنند.

شرکت های سهامی عام در بازار دوم همچون بازار اول، معاملات سهامشان را انجام می دهند.

اما تفاوت این دو محل در این است که بازار دوم، شرایط پذیرشش نسبت به بازار اول از انعطاف پذیری بیش تری برخوردار است.

مزیت های بازار بورس

آن مزیت هایی زیادی دارد که از جمله ی آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سودآوری:

آمارهای اقتصادی نشان می دهند که سودآوری بورس در چند سال اخیر تا الآن بیش تر از سایر بازارهای مالی بوده است.

البته برای این که این سودآوری را تجربه کنید حتما باید آموزش ببینید و از ابزارهای تحلیل تکنیکال و بنیادین استفاده نمایید.

در حقیقت صندوق های سرمایه گذاری، عرضه های اولیه و سهام غیر راکد و بنیادین، نوسان گیری از بازار، افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی از جمله عواملی هستند که باعث این سودآوری می شوند.

نقدینگی بالا:

با انتخاب صحیح سهام می توانید در اسرع وقت آن ها را به پول نقد تبدیل کنید.

معاملات قانونی:

شما با خیال راحت می توانید در این جا سرمایه گذاری کنید. مطمئن باشید پول خود را در جای امنی سرمایه گذاری کرده اید. قرار نیست حساب شما حک شود و مورد سرقت قرار بگیرد.

حفظ ارزش پول:

یکی از بازارهای مالی که علاوه بر افزایش دارایی تان، باعث می شود تا ارزش پولتان نیز حفظ شود، بورس است.

مالک شدن شرکت:

خرید و راه اندازی یک شرکت مطمئنا سرمایه ی زیادی می خواهد. ولی شما می توانید به راحتی با خرید سهام شرکت ها به همان میزان مالک آن شرکت ها شوید.

پیچیده نبودن فرآیند معامله:

ثبت سفارشات خرید و فروش خیلی راحت به صورت اینترنتی صورت می گیرد و هر کسی می تواند آن را به سادگی یاد بگیرد.

امکان سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت:

کسانی که در سرمایه گذاری، دید کوتاه مدت و کسانی که دید بلند مدت دارند، هر دو گروه می توانند بورس را انتخاب کنند.

امکان سرمایه گذاری با مقدارهای متفاوت:

شما می توانید با پول بسیار کمی وارد این حوزه شوید. البته برای میزان حداکثر سرمایه گذاری در آن هم هیچ محدودیتی وجود ندارد.

در ادامه این مقاله از میان موارد فوق به طور اختصاصی نقدینگی بورس بررسی می شود.

نقدینگی چیست؟

آن مقدار حجم پول نقد است که شامل اسکناس، سپرده های مختلف بانکی و سرمایه گذاری می شود که توجه به این موضوع برای تریدر بسیار اهمیت دارد.

دلیش هم این است که سرمایه گذار ممکن است هر لحظه به پول نقد احتیاج داشته باشد.

شاید بخواهد پولش را در جای دیگری سرمایه گذاری کند یا این که مشکلی برایش پیش آمده که مجبور است سرمایه ی خود را به پول نقد تبدیل کند.

از میان بازارهای مالی، بورس بیش ترین نقدینگی را دارد. شما تصور کنید ملکی را سال های پیش خریدید و اکنون نیاز شدیدی به پول نقد دارید.

درست است که ارزش ملکتان زیاد شده و داراییتان افزایش پیدا کرده است ولی فروختن ملک با قیمت واقعی اش، کار ساده ای نیست.

چه بسا که روزها یا حتی ماه ها طول بکشد تا بتوانید آن را با قیمت حقیقی اش بفروشید. پس در این شرایط که به پول نقد احتیاج دارید، مجبورید ملکتان را برای این که زودتر فروش برود زیر قیمت بفروشید.

این فروش مطمئنا به ضرر شماست ولی شما هم چاره ای نداشتید و باید ملک را سریع به پول نقد تبدیل می کردید. ولی بازار بورس این گونه نیست.

نقدینگی در بورس به چه معنایی است؟

در این جا نقدینگی یعنی شما با انتخاب درست سهام می توانید هر لحظه که می خواهید سهم هایتان را با قیمت واقعی شان و بدون ضرر بفروشید.

فورا پس از فروش این پول به قدرت خریدتان در پرتفوی معاملاتی شما اضافه می شود.

برای برداشت باید گزینه ی برداشت وجه را انتخاب کنید که معمولا ظرف مدت 2 تا 3 روز این پول به حساب بانکی تان منتقل می شود.

جمع بندی نقدینگی در بورس به چه معنایی است؟

دانستید که بورس انواع مختلف اوراق بهادار، کالا، انرژی و فرابورس را شامل می شود. به طور مختصر با هریک از آن ها و هدف هایشان آشنا شدید.

همچنین متوجه شدید که بورس مزیت های زیادی دارد که یکی از مهم ترین آن ها موضوع نقدینگی است.

نقدینگی در این محل به معنای تبدیل سهام به پول نقد است. شما می توانید خیلی راحت با انتخاب درست سهام، آن ها را در صورت نیاز به پول نقد تبدیل کنید.

انتخاب درست به وسیله ی تحلیل های تکنیکال و بنیادین صورت می گیرد.

شما با تحلیل آینده ی سهام و صورت های مالی شرکت ها، بررسی حجم معاملات آن سهام و … می توانید سهام غیر راکد، بنیادین و سودآور را شناسایی کنید.

این سهام به راحتی در هر زمانی قابل فروش هستند و همیشه خریداران زیادی دارند. پس نقدشوندگی آن ها بالا است.

اما برای این که شما با این تحلیل ها آشنا شوید حتما باید آموزش ببینید. فراموش نکنید اگر آموزش نبینید سرمایه تان را به خطر انداخته اید.

ضمن این که با آموزش دیدن راه های بیش تری برای سودآوری زیادتر را پیدا خواهید کرد. در زمینه ی آموزش، سایت آکادمی طهرانی آماده ی خدمت رسانی به شماست.

آکادمی طهرانی برای این که شما در بازار موفق تر باشید فایل های رایگان زیادی در زمینه ی بازارهای مالی را در سایتش قرار داده است.

در صورتی هم که نیاز به آموزش بیش تری دارید می توانید با کادر مجرب آکادمی طهرانی، آموزش بورس را به صورت کاربردی یاد بگیرید.