معرفی انرژی
بورس انرژی ایران، به عنوان یک بورس کالایی، تشکلی خود انتظام است که امکان انجام معاملات حامل های انرژی شامل نفت، گاز، برق و سایر حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. در بورس انرژی ایران نیر مشابه سایر بورس ها، تعداد زیادی خریدار و فروشنده حضور داشته که با انجام داد و ستد در فضایی رقابیت، دستیابی به قیمت های تعادلی حامل های انرژی را میسر می سازند
بورس انرژی ایران دارای سه بازار فیزیکی ، مشتقه و فرعی میباشد در بازار فیزیکی ، کالاهای پذیرفته شده در بورس و در بازار مشتقه ، اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده در بورس مورد معامله قرار می گیرند کالاهای تک محموله ای و خارج از گونه نیز در بازار فرعی قابلیت معامله دارند بازار فیزیکی خود شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز و تابلوی سایرحامل‌های انرژی ابزارهای مالی نوین در بورس و بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قراردادآتی و قرارداد اختیار معامله می باشد. همچنین هر یک از تابلو ها دارای دو رینگ داخلی و بین المللی هستند. در بازار فیزیکی معاملات در قالب قرارداد های نقدی، نسیه، سلف، کشف پرمیوم، انجام میپذیرند و قراردادهای آتی، اخیار معامله و سلف موازی استاندارد نیز قابلیت معامله در بازار مشتقه را دارا می باشند
بر این اساس کلیه حاملهای انرژی در صورت داشتن سابقه فعالیت قابل اتکاء عرضه کننده در بازارکالای مورد پذیرش، امکان کشف عادلانه قیمت با توجه به میزان عرضه کالا توسط متقاضی و عدم شمول محدودیت های قیمت گذاری قانونی و انحصار در عرضه یا تقاضا همچنین ارائه تعهدات مصرح در دستورالعمل پذیرش توسط متقاضی با تصویب هیات پذیرش یا کمیته عرضه بورس انرژی به عنوان کالای اصلی یا مشابه امکان معامله در بورس انرژی را دارند
در بورس انرژی ایران معاملات در بازار فیزیکی بسته به تعداد عرضه کنندگان در یک نماد معاملاتی و شرایط عرضه به سه روش حراج حضوری، معاملات تمام الکترونیکی و عرضه یکجا انجام می پذیردمعاملات در بازار مشتقه نیز به صورت تمام الکترونیکی انجام می پذیرد
مزایای بورس انرژی
معافیت مالیاتی بر اساس ماده 6 قانون توسعه ابزارهای نوین مالی، 10 درصد از مالیات بر درامد حاص از فروش کالاهایی که در بورس های کالایی پذیرفته شده و به فروش می رسداز بخشودگی مالیاتی ابزارهای مالی نوین در بورس برخوردارند *
معافیت از تشریفات مزایده و مناقصه بر اساس ماده 17 قانون توسعه ابزارهای مالیاتی جدید و بندهای قوانین بودجه سنواتی خرید و فروش کالاهای پذیرفته شده در بورس های کالایی که با رعایت مقررات حاکم بر این بورس ها مورد داد ستد قرار می گیرند توسط وزارتخانه ها و دستگاه *های دولتی و عمومی و اجرایی نیاز به برگزاری مناقصه یا مزایده و تشریفات مربوط به آنها ندارد
امکان بازاریابی و عرضه محصولات در رینگ های داخلی و بین الملل از طریق شبکه کارگزاران عضو و سامانه های بورس انرژی *
امکان تأمین کالاهای مورد نیاز از طریق ساز و کار شفاف و منصفانه بورس انرژی *
امکان تامین مالی و پوشش ریسک عرضه کنندگان از طریق ابزارهای مالی موجود در بورس انرژی *
وجود قراردادهای استاندارد و مشخص همچنین تضمین استاندارد بودن و کیفیت کالاهای مورد معامله در بورس *
صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟
صندوق‌های سرمایه‌گذاری از ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری هستند که تحت نظارت سازمان بورس وجوه نقد افراد سرمایه‌گذار را جمع‌آوری کرده و در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری کیان
صندوق سرمایه‌گذاری ندای ثابت کیان
صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت کیان
صندوق سرمایه‌گذاری طلای کیان
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی هم‌وزن کیان
صندوق سرمایه‌گذاری آهنگ سهام کیان
صندوق سرمایه‌گذاری آوای سهام کیان
انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری
گزینه‌های سرمایه‌گذاری متنوع در کنار رشد و توسعه بازار سرمایه منجر به شکل‌گیری انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری شده است. در ایران و جهان انواع ابزارهای مالی نوین در بورس صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارند که می‌توان آنها را بر اساس معیارهای مختلفی مانند ترکیب دارایی‌های‌شان دسته‌بندی کرد.
ابزار سرمایه‌گذاری حرفه‌ای برای همه سلیقه‌ها
ثبت‌نام در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهترین ابزار برای کسانی است که می‌خواهند از بازدهی بالا و ابزارهای مالی نوین در بورس تنوع در سرمایه‌گذاری در بورس بهره‌مند شوند ولی وقت و تخصص تحلیل بازار و مسائل مالی شرکت‌ها را ندارند.
مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم بنا بر فعالیت خود و ساختار و سبدی که دارند دارای مزایا و معایبی هستند. از جمله مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
شفافیت در ارائه اطلاعات به سرمایه گذار
نقدشوندگی مناسب و بدون هرگونه صف خرید و فروش
شروع سرمایه‌گذاری با 100 هزار تومان
زمانی که عبارت سرمایه‌گذاری را می‌شنویم تصور می‌کنیم که تنها افرادی که وجه نقد قابل توجه‌ای دارند می‌توانند اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. گفتنی است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده است.
شفافیت بسیار بالا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری
اساسنامه و امیدنامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با دقت بسیار بالایی محدوده سرمایه‌گذاری هر صندوق را مشخص می‌کنند. مدیران صندوق‌ها تنها می‌توانند در قالب همان امیدنامه فعالیت کنند و فعالیت آنها به طور مستمر از سوی کارشناسان سازمان بورس و اوراق بهادار رصد شده و در صورت تخلف مورد بازخواست و پاسخگویی قرار می‌گیرند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری تنها بر روی اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان بورس انجام می‌شود و مدیر صندوق نمی‌تواند منابع صندوق را صرف امور دیگری نماید.
بهترین و معتبرترین صندوق های سرمایه گذاری
برای یک سرمایه‌گذار مهم است که بهترین و معتبرترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری را برای شروع یک سرمایه‌گذاری موفق بشناسد. معیارهای مختلفی برای شناخت یک صندوق سرمایه‌گذاری مناسب وجود دارد که در اینجا به مهمترین موارد آنها اشاره می‌کنیم.
ثبت‌نام اینترنتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با کیان دیجیتال
آنچه در مورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید بدانید
چگونه در صندوق سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری کنم؟
سرمایه‌گذاری در صندوق چه تفاوتی با سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام دارد؟
تفاوت سرمایه‌گذاری در صندوق با سبدگردانی اختصاصی چیست؟
منظور از بازارگردان در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله چیست؟
آیا به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مالیات تعلق می‌گیرد؟
درمورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیشتر بدانید
پست‌های مرتبط با صندوق
صندوق سرمایه گذاری چیست؟
در بسیاری از گزینه‌های سرمایه‌گذاری مانند سهام، طلا، ملک می‌توان به صورت مستقیم سرمایه‌گذاری کرد، اما برای سرمایه گذاری به روش مستقیم در هر کدام از این گزینه‌ها نیاز به تخصص، تجربه و زمان کافی برای یادگیری جهت کسب بازدهی مطلوب وجود دارد. از این رو می‌توان از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به عنوان یکی از ابزارهای مالی نوین که نیازی به تجربه و دانش تخصصی سرمایه‌گذاری ندارد استفاده کرد. صندوق های سرمایه گذاری نمونه بارز یک ابزار مالی نوین هستند که تحت مجوز و نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل می‌شوند و با سرمایه‌گذاری در سبدی متشکل از دارایی‌های متنوع مانند سهام بورسی، اوراق بدهی، مشارکت و سپرده بانکی، طلا و سایر دارایی‌ها، امکان کسب بهترین بازدهی را برای افراد غیرحرفه‌ای، نیمه حرفه‌ای و حتی حرفه‌ای در سرمایه‌گذاری فراهم می‌کنند. صندوق های سرمایه گذاری منجر به کاهش هزینه‌های مالی، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و صرفه‌جویی در وقت و زمان سرمایه‌گذاران در مقابل روش‌های مستقیم سرمایه‌گذاری می‌شوند.
تامین مالی صنعت فولاد با ابزارهای مالی جدید بورس کالا
به گزارش «فولاد نیوز»، طی دیدار مدیران عامل بورس کالای ایران و شرکت ذوب آهن اصفهان، مهمترین طرح های بورس کالای ایران برای تامین مالی و پوشش ریسک صنعت فولاد کشور ارائه شد.
در این دیدار که در محل شرکت ذوب آهن اصفهان و با حضور دکتر حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران، احمد صادقی مدیرعامل شرکت ذوب آهن، مهندس منصور یزدی زاده معاون بازاریابی و فروش شرکت ذوب آهن و رئیس هیات مدیره بورس کالای ایران برگزار شد، حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران، با اشاره به امکان تامین مالی صنعت فولاد از طریق ابزارهای مالی جدید در بورس کالا گفت : با توجه به توسعه ابزارهای مالی نوین در بورس کالای ایران، این دو شرکت می توانند در تعریف ابزارهای جدید مالی مبتنی بر محصولات فولادی مشارکت کنند.
مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه خاطرنشان کرد: گواهی سپرده کالایی به عنوان یک ابزار مالی می تواند زمینه فروش بیشتر تولیدکنندگان فولادی را در کشور فراهم کند بدین ترتیب که با تبدیل موجودی انبار شرکت ذوب آهن به گواهی سپرده کالایی و اوراق بهادار سازی آنها، بستر لازم برای فروش بیشتر محصولات این شرکت فراهم می شود.
وی با بیان اینکه مهمترین روش‌های ابزارهای مالی نوین در بورس تأمین مالی و پوشش ریسک صنعت فولاد در بورس کالا شامل قراردادهای سلف، اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی، صندوق‌های کالایی و ابزارهای مشتقه است، گفت : علاوه بر قراردادهای سلف عادی در بورس کالا که موجب تأمین مالی صنعت فولاد با کمترین هزینه و در کوتاهترین زمان ممکن می شود، قراردادهای سلف موازی استاندارد نیز از ابزارهای نوین مالی است که هم اکنون در بورس کالای ایران بر روی پی وی سی و ابزارهای مالی نوین در بورس سنگ آهن راه اندازی شده و با انتشار اوراق مربوطه، مجتمع های سنگ آهن گل گهر و چادرملو به ترتیب بیش از 830 و 800 میلیارد ریال از این طریق تامین مالی داشته اند.
وی در ادامه گفت: تشکیل بازار ثانویه برای معاملات قراردادهای سلف، استفاده از نقدینگی موجود در بازار و توان سرمایه گذاران مالی، تسهیل تامین مالی بلند مدت طرحهای توسعهای، تسهیل تأمین مالی سرمایه در گردش، معافیت مالیاتی و امکان ابزارهای مالی نوین در بورس برنامهریزی بلند مدت تولید مناسبتر، از مهمترین ویژگی های قراردادهای سلف موازی استاندارد برای تولیدکنندگان فولادی است. همچنین با وجود موجودی انبار ثابت در شرکت های تولیدی، صندوق های کالایی (ETC) از مناسب ترین ابزارهای تامین مالی صنعت فولاد محسوب می شود.
این گزارش حاکی است مهندس احمد صادقی، مدیرعامل شرکت ذوب آهن اصفهان نیز در این دیدار ، خواستار همکاری بورس کالای ایران برای تشکیل بازار خرده فروشی محصولات تولیدی این شرکت و همچنین کمک به تشکیل بازار آتی محصولات ذوب آهن شد.
مدیرعامل شرکت ذوب آهن اصفهان در پایان با بیان نقش بورس ها در بازاریابی بین المللی گفت: بورس کالای ایران می تواند ، زمینه بازاریابی بین المللی برای فروش محصولات ذوب آهن را در منطقه و جهان فراهم کند.
صکوک وکالت، ابزار مالی نوین در تأمین مالی مسکن
بخش مسکن به‌عنوان موتور محرک اقتصاد به‌شمار می‌رود و بیش از 120 صنعت به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با آن در ارتباط است. بنابراین، عدم سیاست‌گذاری صحیح در تأمین مالی بخش مسکن و درنظرنگرفتن توازن و تناسب در شیوه تأمین مالی در این بخش می‌تواند باعث بروز بحران مالی و به‌دنبال آن بحران اقتصادی و اجتماعی شود. به‌همین‌دلیل، تأمین مالی بخش مسکن، همواره و مخصوصاً در شرایط موجود اقتصادی و تنگناهای اعتباری داخلی و بین‌المللی، یکی از دغدغه‌های اصلی نهادهای سیاست‌گذار و اجرایی کشور و شرکت‌های مسکن‌ساز بوده است. در کشور ما به‌دلیل توسعه‌نیافتگی بازار سرمایه و و ازطرفی تعامل نه‌چندان مناسب بخش‌های مختلف اقتصادی با یکدیگر، بازارهای مالی مسکن هنوز بسیار ضعیف و سنتی بوده و غالباً توسط بانک‌های دولتی و آن‌هم اختصاصاً توسط بانک مسکن، تأمین مالی و تجهیز می‌شود. این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و براساس روش تحلیلی - توصیفی، به‌دنبال تبیین این است که ازنظر فقهی، اقتصادی، مالی و ریسک، امکان طراحی و انتشار اوراق وکالت به‌عنوان یک ابزار نوین مالی اسلامی در بازار سرمایه ایران وجو دارد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد اوراق وکالت طبق مهمترین معیارهای اقتصاد خرد شامل تطابق با اهداف و انگیزه‌های مشتریان، تناسب با روحیات و سلایق سرمایه‌گذران، میزان نقدشوندگی اوراق و درجه کارایی؛ همچنین ازجهت مهمترین معیارهای اقتصاد کلان شامل اثرگذاری بر رشد و توسعه اقتصادی، عدالت توزیعی و قابلیت برای اجرای سیاست‌های پولی و مالی، می‌تواند به‌عنوان ابزار مالی مناسب در بازار سرمایه کشور، جهت تأمین مالی بخش مسکن به‌کار گرفته شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Sukook Vekala, a New Financial Instrument in Housing Financing
نویسندگان [English]
- Hussein Shirmardi abbas abad 1
- Mohammad Fatanat Fard 2
1 Corresponding author: PhD candidate of financial management, Imam Sadegh (AS) University, Tehran, Iran
The housing sector is the driving force of economy, where more than 120 industries are directly and indirectly involved. Hence, lack of proper policymaking in the financing of the housing sector, and lack of balance in supporting this sector can lead to a financial crisis, and consequently, to an economic and social crisis. For this reason, financing of the housing sector has always been a main concern of the country's political and administrative institutions and housing companies, especially in the current economic conditions and internal and international credit crunch. Due to the underdevelopment of the capital market in Iran, and the inconvenient interaction between different economic institutions, financial support of housing markets are still traditional and very feeble, generally financed and equipped by state-owned banks, especially by Bank Maskan. Using library analytical-descriptive methods, this study is intended to explain that, in terms of ابزارهای مالی نوین در بورس jurisprudence, economics, finance and risks, it is possible to design and publish Vekalat bonds as a new Islamic financial instrument in the Iranian capital market. The results demonstrated that, according to the most important criteria of microeconomics, Vekalat bonds include acquiescence with customer objectives and motives, relevance to the attitudes and tastes of investors, liquidity and efficiency. Furthermore, in terms of the most important macroeconomic criteria, including impact on economic growth and development, distributive justice and the ability to make monetary and financial policies, it can be used as an appropriate financial instrument in the country's capital market to finance the housing sector.
کلیدواژه‌ها [English]
- housing financing
- Islamic financial instruments
- Sukook (Islamic bonds)
- Sukook Vekalat
مراجع
بنی‌هاشمی خمینی، سیدمحمدحسن (1378)، توضیح المسائل مراجع عظام، ج 2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به مدرسین حوزة علمیة قم.
زهتابیان، مصطفی (1388)، طراحی صکوک مضاربه برای شر کت‌های بازرگانی، تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع).
سازمان بورس و اوراق بهادار، دستورالعمل فعالیت نهادهای واسط، مصوب 11/5/1389 شورای عالی بورس و اوراق بهادار
سروش، ابوذر و کاوند، مجتبی (1390)، راهکارهای پوشش ریسک اوراق رهنی، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی، ش 16: 145 ـ 117.
شیرمردی، حسین (1390)، شناسایی،معرفی، طبقه‌بندی و مدیریت ریسک‌های صکوک مضاربه باتأکیدبر فقه امامیه، تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق(ع).
عربی، سیدهادی و معارفی، محسن (1389)، بررسی مسائل گذار به ابزار غیرمستقیم پولی در کشورهای اسلامی (بررسی فقهی ـ اقتصادی)، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی، ش 13: 101 ـ 73.
فدایی واحد، میثم و صفایی، محمد (1390)، صکوک وکالت، ابزاری برای تأمین مالی با رویکرد کاهش ریسک، چهارمین کنفرانس بین‌المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف.
موسویان، سیدعباس و حدادی، جواد (1392)، تأمین مالی ابزارهای مالی نوین در بورس پروژه‌محور به‌وسیله صکوک استصناع در بخش مسکن، فصلنامه اقتصاد اسلامی، سال سیزدهم، ش 50: 100 ـ 79.
موسویان، سیدعباس و همکاران (1391)، اوراق بهادار (صکوک) وکالت؛ ابزاری مناسب برای تأمین مالی صنعت پتروشیمی، اقتصاد اسلامی، ش 47: 103 ـ 130.
موسویان، سیدعباس و شیرمردی، حسین (1390)، شناسایی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی ریسک‌های اوراق بهادار مضاربه باتأکیدبر فقه امامیه با رویکرد مدل‌سازی تصمیم‌گیری چندمعیاره، دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، ش 5.
موسویان، سیدعباس (1389)، اوراق سلف؛ ابزاری مناسب برای تأمین مالی پروژه‌های بالادستی بخش مسکن، فصلنامه اقتصاد اسلامی، ش 39: 116 ـ 89.
میثمی، حسین و ندری، کامران (1394)، عملیات بازار باز با اوراق بهادار دولت و بانک مرکزی، فصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، ش 9، 154 ـ 119.
ابزارهای مالی نوین در بورس
دکتر صالح آبادی،رئیس انجمن مالی اسلامی ایران به بررسی جایگاه کمیته فقهی سازمان بورس در این سازمان و همچنین طراحی ابزارهای مختلف و نوین پرداخت.
دکتر علی صالح‌آبادی رئیس انجمن مالی اسلامی ایران بعد از ظهر چهارشنبه هفتم آبان ماه و در ششمین دوره بورس کمپ که توسط مرکز مالی ایران به صورت وبینار آموزشی برگزار شد، ویژگی های نظارت شرعی در بازار سرمایه ایران را برشمرد.
وی با تشریح جایگاه کمیته فقهی در بازار سرمایه، گفت: در ساختار سازمان بورس، کمیته فقهی به عنوان یکی از کمیته های هیات مدیره بوده و براساس یکی از مصوبات، هیچ طرحی تا قبل از بررسی و تایید در شورای فقهی، امکان بررسی در هیات مدیره را ندارد.
این استاد دانشگاه به مقایسه تفاوت این کمیته با کمیته فقهی بانک مرکزی پرداخت و اظهار داشت: به دلیل تصویب قانون مرتبط با ساختار بانک مرکزی، مصوب شد که کمیته فقهی این بانک از نظرات شورای نگهبان تبعیت کند اما قانونی در این خصوص برای سازمان بورس نوشته نشده است. با این حال از ابزارهای مالی نوین در بورس آنجا که این دو کمیته متناظر با هم هستند، مبنای تصمیمات کمیته فقهی بورس نیز تابع نظرات شورای نگهبان است.
رییس اسبق سازمان بورس ادامه داد: ممکن است فقیهی نظر دیگری درباره معاملات در بورس داشته باشد اما مبنای عمل برای مقامات اجرایی در این سازمان، نظرات کمیته فقهی بوده و این نظرات فصل الخطاب است. البته این کمیته در صورتی که نیاز به استفتا از نظرات فقها داشته باشد، خود اقدام به این عمل خواهد کرد ولی برای مسئولان اجرایی بورس، نظر این کمیته اهمیت دارد.
مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران خاطرنشان کرد که اعضای کمیته فقهی بورس، نه تنها ابزارهای موجود در سایر کشورها را بعد از بررسی، تایید، اصلاح یا رد می کنند بلکه خود نیز اقدام به طراحی و تعریف ابزارهای جدید مالی می نمایند.
وی یادآور شد که اعضای کمیته فقهی بورس توسط هیات مدیره سازمان بورس و برای یک دوره سه ساله انتخاب می شوند و انتخاب مجدد این افراد بلامانع است.
صالح آبادی درباره اینکه چرا اعضای کمیته فقهی بورس، از بین مراجع تقلید انتخاب نشده‌اند، اظهار داشت: اعضای کمیته فقهی مرجع تقلید نیستند ولی افراد صاحب نظر و به اصطلاح مجتهد متجزی هستند و در حوزه معاملات نظر دارند.
فعالیت در بورس قمار و ربا نیست
صالح آبادی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا فعالیت در بورس و خرید و فروش سهام قمار و ربا نیست، اظهار داشت: خیر. بورس در حقیقت خرید و فروش اوراق بهادار است ولی قمار بر مبنای برد و باخت بوده و قمار نیز فعالیتی است که هیچ مبنای اقتصادی و فعالیت تولیدی در پس آن قرار نداشته باشد.
عضو کمیته فقهی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: همان گونه که افراد خانه یا ماشین خریداری کرده و بعد از مدتی آن را با سود یا ضرر می فروشند، در بورس نیز افراد اوراق بهاداری را خریداری کرده و بعد از مدتی آن را می فروشند. فعالیت در بورس قمار و ربا نیست و مشکلی از نظر شرعی ندارد.
وی همچنین درباره نوسان گیری روزانه در بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در صورتی که برای خرید و فروش روزانه سهام از اطلاعات نهانی استفاده نکنیم، یا این موضوع باعث ایجاد شائبه نشود، تبانی انجام نگیرد و این خرید و فروش بر اساس تحلیل های تکنیکال یا بنیادین باشد، اشکالی ندارد. در غیر این صورت اشکال دارد.
فتوایی درباره فعالیت غیرشرعی بانک ها نداریم
مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران درباره اینکه آیا خرید و فروش سهام بانک ها با توجه به شبهاتی که برخی از فقها درباره سود ربوی آنها دارند، درست است یا نه، گفت: اگر شرکتی فعالیت غیرشرعی داشته باشد، خرید و فروش سهام آن هم اشکال دارد. درباره فعالیت بانک ها برخی از فقها شبهه دارند ولی فتوایی نداریم که بگوید فعالیت بانک ها غیرشرعی است. پس خرید و فروش سهام آنها هم مشکلی ندارد.
وی ادامه داد: فرض بر این است که در حال حاضر فعالیت بانک ها در چارچوب قوانین شرعی است و لذا خرید و فروش سهام آنها نیز اشکالی ندارد. بانک های کشور در حال حاضر تابع قوانین و مقررات بانک مرکزی هستند و حکم به حلیت دارند.
رییس اسبق سازمان بورس همچنین در پاسخ به سوال دیگری تصریح کرد: معاملات اهرمی در صورتی که در چارچوب دستورالعمل های اعلام شده از سوی سازمان بورس باشد، اشکال شرعی ندارد.
وی درباره اینکه برخی از بورس های غربی اعلام می کنند که ابزارهای آنها در چارچوب اسلامی است، گفت: در کشورهای غربی هم بعضی از ابزارها به شکل OTC فعالیت می کنند و بعضی ها هم ممکن است در بازارهای مالی باشند. این بورس ها معمولا مشاورین شرعی دارند و با این مشاوران درباره ابزارهای خود مشورت می کنند.
صالح آبادی ادامه داد: البته این بورس ها از نظرات شرعی یکی از مفتی ها استفاده می کنند ولی شورا یا رای گیری در آنجا وجود ندارد. این موضوع نیز برای جذب سرمایه مسلمانان در کشورهای اسلامی است.
این استاد دانشگاه درباره اشکال شرعی استفاده از ربات‌ها در معاملات خاطرنشان کرد: هرکسی می تواند متناسب با علاقه یا آمادگی فنی خود انتخاب کند که چگونه می خواهد در بازار سرمایه وارد شود اما تصور نمی کنم که استفاده از ربات ها باعث ضایع شدن حق دیگران شود. هرچند اعتقاد دارم باید ابزارهای مختلف در اختیار همه افراد باشد.
وی در خصوص شبهه ای که درباره استفاده از عدم تقارن اطلاعاتی وجود دارد و ممکن است منجر به غرر در معاملات بورس شود، تصریح کرد: بازار بورس ایران هیچ زمانی از نظر سیستم اطلاعاتی، در سطح بالای کارایی قرار نداشته و نمی توانیم بگوییم معاملات غرری است. همین که حداقل اطلاعات در اختیار همه قرار دارد، نمی توانیم به راحتی آن را غرری بدانیم.
فارکس غیر شرعی است
عضو کمیته فقهی بانک مرکزی درباره اشکال شرعی فعالیت در فارکس و همچنین خرید و فروش بیت کوین و رمز ارزها اظهار داشت: در زمانی که در سازمان بورس حضور داشتم، کمیته فقهی فعالیت در فارکس را بررسی و آن را غیر شرعی اعلام کرد.
وی درباره رمزارزها نیز گفت: اعضای کمیته فقهی بانک مرکزی هنوز در حال بررسی رمزارزها و بیت کوین هستند و به فتوای خاصی نرسیده اند.
قرارداد آتی سکه از نظر شرعی مشکلی ندارد
صالح آبادی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا قراردادهای آتی سکه در بورس کالا اشکال شرعی دارند، تصریح کرد: این طور نیست و اشکال شرعی وجود ندارد. مرحوم حجت الاسلام سیدعباس موسویان و اعضای کمیته فقهی نقش مهمی در طراحی و معرفی این ابزار به بازار داشتند.
وی با اشاره به ممنوعیت این قراردادها در سال گذشته ادامه داد: رویکردی ایجاد شده بود که قراردادهای آتی سکه به بازار نقدی سکه جهت داده و بازار نقدی برای نوسان به آن نگاه دارد. این نوسانات بر بازار ارز نیز تاثیرگذار است در حالی که مشخص شد این طور نیست و الان که این قراردادها را نداریم، بازار نقدی و ارز راه خود را می روند.
انتظار سپرده گذاران بانکی برای دریافت سود به میزان تورم
وی در خصوص سود بالای تسهیلات و اشکال آن از نظر شرعی گفت: سپره گذاران در حقیقت بانک را به عنوان وکیل خود در سرمایه گذاری انتخاب می کنند و انتظار دارند معادل تورم برای آنها سود حاصل کند. بانک هم انتظار دارد کسی که تسهیلات می گیرد، معادل تورم بعلاوه هزینه کارمزد سود پرداخت کند.
مدیرعامل بانک توسعه صادرات در پایان گفت: باید مقایسه کنیم و ببینیم بازده سرمایه کسی که چند سال قبل تسهیلات دریافت کرده و با آن مسکن، خودرو یا هر کالای دیگری را خریداری کرده بیشتر بوده یا کسی که در بانک سپرده گذاری کرده است؟ اساسا نباید افراد به دلیل سپرده گذاری در سیستم بانکی مجازات شوند.
دیدگاه شما