انواع ریسک در بازار سرمایه

ریسک چیست؟

ریسک در تعریف عام، احتمالی است که یک کنش یا کنش‌وری (یا بی‌کنشی) مشخص منجر به زیان یا بروندادها و پیامدهای ناخوشایند و ناخواسته گردد.

تقریباً همهٔ کوشش‌های بشری دربردارندهٔ درجاتی از آن هستند، با این همه برخی از آن‌ها میزان بیشتری را به همراه دارند. به عبارت دیگر آن را می توان ضرر بالقوه نامید بنابراین میتواند مثبت یا منفی باشد.

به بیان ساده تر یعنی احتمال به وجود آمدن خطر یا زیان.

بزرگی این موضوع آنگونه که تصور عمومی بر آن است، در درجه اول به میزان باخت دلالت ندارد، بلکه مهم است که چند درصد احتمال برد در آن وجود دارد.

چرا ریسک وجود دارد؟

از آغاز پیدایش تمدن، انسان‌ها همواره با عوامل متغیر و خطرهای زیادی مواجه بوده‌اند و احتمال خسارت همواره وجود داشته است. انسان نخستین با مخاطرات طبیعی مواجه بوده و به تدریج آموخته است که اتفاقات ناخوشایند را پیش‌بینی کند و برای مقابله با آن‌ها‌ آماده باشد. هر چه میزان رشد و پیشرفت انسان بیشتر می‌شود، در معرض تصمیم‌گیری‌ها‌ و پیچیدگی‌های بیشتری قرار می‌گیرد، متقابلا بیشتر در معرض آن خواهد بود.

به طور کلی، موقعیت‌هایی که افراد با آن مواجه می‌شوند معمولا شامل دو دسته می‌شود:

در واقع همان خطرات فیزیکی مثل خطر تصادف، بیماری، طلاق، بلایای طبیعی و …. هستند که عمدتا در اختیار ما نیستند و در صورت وقوع، نتیجه‌ای جز خسارت ندارند. عموماً قابلیت بیمه شدن دارند و همیشه موجب زیان می‌شوند.

این نوع معمولا در شرایط اقتصادی قابل اندازه‌گیری هست و نتیجه احتمالی آن‌ها می‌تواند سود یا زیان باشد. شامل انواع سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی، بازی‌های مبتنی بر شرط‌بندی و…. هستند.

طبقه بندی افراد از نظر پذیرش انواع Risk

1. افراد ریسک‌گریز: این افراد رویکرد محافظه‌کارانه دارند. این شخص ترجیح می‌دهد، بازده مطمئنی داشته باشد و احتمال موفقیت وی بالا باشد.
2. افراد ریسک‌پذیر: این افراد رویکرد جسورانه دارند شخص این احتمال را به منظور دریافت سود بالاتر می‌پذیرد.
3. افراد خنثی: سومین گروه افرادی هستند که به اصطلاح آن‌ها‌ را ریسک خنثی می‌نامند. این افراد ارزش پولی را مقدار ارزش اسمی‌ آن می‌دانند.

ریسک کلی برای هر دارایی مالی

ریسک بازار است؛ به عبارت دیگر قسمتی از ریسک کل است که شرایط کلی بازار بر آن تأثیرگذار است و غیرقابل کاهش و غیرقابل کنترل است و بر روی کلیه اوراق موجود در بازار اثر دارد.

بخشی که به شرایط کلی بازار بستگی ندارد و تنها به اوراق بهادار خاص مربوط است. به بیان دیگر ریسک قابل کنترل و قابل حذف.

معیارهای سنجش انواع ریسک سرمایه گذاری

اگر چند گزینه برای سرمایه‌گذاری داشته باشیم، این نوع مطرح می‌شود. معمولا روی اوراق مشارکت و اوراق بدهی بیشتر اثر می‌گذارد.

رشد نرخ تورم بر بازدهی سرمایه‌گذاری موثر است؛ زیرا بازدهی خالص از اختلاف بازدهی ناخالص و نرخ تورم حاصل می‌شود.

شرکت‌ها در صورت‌های مالی خود بخشی تحت عنوان، تسهیلات و تعهدات مالی دارند. هرچه تعهدات مالی شرکت و وام‌های دریافتی بیشتر باشد، توان شرکت جهت توسعه و گسترش و افزایش سوددهی کاهش می‌یابد.

بسیاری از سرمایه‌گذاران با لحاظ این نکته سهام شرکت‌ها را خریداری می‌کنند و از شرکت‌هایی که تعهدات مالی زیادی دارند به دلیل financial risk فاصله گرفته و به سراغ گزینه‌های کم خطر تر می‌روند.

دارایی مطلوب، دارایی است که قدرت نقدشوندگی بالا دارد. اگر دارایی به راحتی فروش نرود، صاحب آن دارایی، با liquidity risk مواجه است. در مورد سهام نیز این موضوع وجود دارد.

در مورد شرکت‌های واردات محور، currency risk بسیار با اهمیت است. اگر شرکت مورد نظر شما، عمده مواد اولیه خود را وارد می‌کند، با رشد نرخ ارز، درگیر چالش آن خواهد شد و هزینه زیادی را متحمل می‌شود.

با رشد هزینه‌ها، سود دهی شرکت کاسته شده و نتیجه نهایی، عدم رغبت سرمایه‌گذاران به خرید شرکت مذکور است. نوعی ریسک غیر سیتماتیک محسوب می‌شود که توسط شرکت‌ها قابل کنترل نیست.

در اینجا به این موضوع توجه می‌شود که آیا شرکت قادر به فروش محصولات و تامین هزینه‌های عملیاتی خود است یا خیر؟ به عبارتی، کلیه هزینه‌های یک کسب و کار برای عملیاتی ماندن را در نظر می‌گیرد.

این هزینه‌ها شامل حقوق، هزینه تولید، اجاره تسهیلات، دفتر و هزینه‌های اداری می‌شود. سطح ریسک تجاری یک شرکت تحت تأثیر عواملی مانند هزینه کالاها، حاشیه سود، رقابت و سطح کلی تقاضا برای محصولات یا خدماتی است که می‌فروشد، می‌باشد.

ریسک اعتباری یا ریسک نکول

عدم بازپرداخت سود یا اصل بدهی قلمداد می‌شود. این نوع برای سرمایه‌گذاران اوراق قرضه، نگران کننده است. اوراق قرضه دولتی، کمترین میزان ریسک نکول و به همین ترتیب کمترین بازده را دارند. از طرف دیگر اوراق بهادار شرکت، دارای بالاترین میزان ریسک نکول و در نتیجه نرخ بهره بالاتر هستند.

به عدم توانایی یک کشور در پرداخت تعهدات مالی گفته می‌شود. در صورت بروز چنین اتفاقب، به عملکرد سایر بخش‌های مالی کشور نیز صدمه وارد می‌شود. آسیب سایر کشورهای در ارتباط با آن نیز محتمل است. در غالب کشورهای در حال توسعه که کسری بودجه شدید دارند، رخ می‌دهد.

زیرمجموعه ریسک سیستماتیک است. در این حالت، بی‌ثباتی سیاسی، جنگ، کنترل‌های نظامی، تغییر قوانین دولتی، روی تصمیم‌های سرمایه‌گذاری اثر می‌گذارد.

نکته‌ای که در مورد آن وجود دارد، آن است که هر چه افق زمانی سرمایه‌گذاری طولانی‌تر شود، بیشتر می‌شود.

ریسک سرمایه‌ گذاری

اصل ثابتی در سرمایه‌گذاری وجود دارد مبنی بر اینکه سرمایه‌گذار از خطر گریزان و به سمت بازده و سود تمایل دارد؛ به همین خاطر است که سرمایه‌گذاران ریسک گریز (سرمایه گذاران طرح‌های مخاطره‌آمیز را نمی‌پذیرند مگر آنکه بازده مورد انتظار طرح خیلی زیاد باشد) از ورود سرمایه خود به جایی که خطر وجود دارد یا افق نامشخصی در برابر سود و اصل سرمایه‌شان هست، امتناع می‌کنند.

البته ریسک به طور مطلق همیشه به معنای از انواع ریسک در بازار سرمایه دست دادن نیست. در تئوری بازی و سرمایه‌گذاری، تنها یک مقیاس برای ناسازگاری نتایج پیش‌آمده است. بیمه یک مثال کلاسیک از سرمایه‌گذاری است که ریسک تولید می‌کند. خریداران مبلغی را به عنوان ضمانت می‌پردازند تا از آنها در برابر از دست دادن کالایشان محافظت شود.

تمامی ابزارهایی که به شما برای مدیریت ریسک در بازارهای مالی کمک می‌کند

تمامی ابزارهایی که به شما برای مدیریت ریسک در بازارهای مالی کمک می‌کند

سرمایه گذاری در بازارهای مالی داخلی و خارجی می‌تواند از کاهش ارزش دارایی‌های شما بکاهد. سرمایه گذاری‌های مولد سود خوبی برای سرمایه گذار خواهند داشت. اما چه ابزارهای مدیریت ریسک مالی به شما برای داشتن کنترل روی دارایی‌های‌تان کمک می‌کنند؟ آیا ابزارها صرفاً می‌تواند برای کاهش ضرر و زیان کافی باشد؟ روش‌های مدیریت ریسک بازارهای مالی چیست؟

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک فرایندی شامل شناسایی ریسک، تحلیل، اقدام، نظارت و کنترل است که برای کاهش اثرات ناشی از ریسک انجام می‌شود. انجام هیچ کاری بدون ریسک و مانع نخواهد بود. برداشتن قدم‌های تازه در دنیای تجاری، همیشه با بروز مشکلات و موانع بسیار همراه می‌شود. مدیریت ریسک مالی از جمله گرایش‌هایی است که کاربردهای زیادی دارد. مدیریت ریسک باید با هدف شناسایی عوامل خطر ساز انجام شود. پس از این کار تجزیه و تحلیل تمامی موانع الزامی است. شما باید متوجه شوید که هر ریسک چه اثری روی کار شما می‌گذارد. تنها بعد از این کار است که می‌توان راه حل مناسب را برای کاهش و حذف ریسک پیدا کرد. اگر مدیریت ریسک به درستی انجام شود، خیلی راحت می‌توان و وقایع آینده را پیش بینی کرد. برای پیدا کردن ریسک‌های موجود در پروژه باید به سراغ ابزار‌ها برویم. بدون اطلاع از ابزارها و روش‌های مدیریت ریسک، نمی‌توان راه حل مناسبی را اتخاذ کرد. ابزارهای مدیریت ریسک مالی به شما کمک می‌کنند تا از سرمایه و دارایی خود محافظت کنید. برای شرکت‌های بزرگ، حفظ دارایی‌های منقول و غیرمنقول اهمیت زیادی دارد. برای مدیران مالی و صاحبان کسب و کار مهم است که به مدیریت ریسک و انواع آن تسلط داشته باشند. گذراندن دوره مدیریت ریسک نه تنها می‌تواند شما را با مفاهیم پایه مدیریت ریسک آشنا کند، بلکه مهارت شما را برای جلوگیری و مقابله با ریسک بیشتر می‌کند.

بیشتر بخوانید:

سرمایه منقول و غیرمنقول را چگونه مدیریت کنیم؟

در مدیریت امور مالی و حسابداری مالی، شناسایی دارایی‌های شرکت یا سازمان اهمیت زیادی دارد. یکی از وظایفی که بر دوش حسابداران مالی گذاشته می‌شود، بررسی منظم دارایی‌های ثابت و جاری است. از یک حسابدار مالی انتظار می‌رود که بتواند سرمایه منقول و غیر منقول را با وجود ریسک‌های متفاوت مدیریت کند. سرمایه منقول، شامل دارایی‌هایی می‌شود که قابلیت جابجایی و انتقال دارد. یعنی می‌توان آن را بدون کاهش ارزش از جایی به جای دیگر منتقل کرد. چیزهایی مانند ماشین، میز، دفتر، تلویزیون، پروژکتور، پرده، چراغ، لوازم تحریر و… برای یک شرکت دارایی منقول محسوب می‌شود. در مقابل اموال منقول، سرمایه غیرمنقول وجود دارد. تمام چیزهایی که نتوانید آن‌ها را بدون آسیب رساندن به اصل جنس جابه جا کنید، غیر منقول است. برای مثال دفتر کاری یا زمین شرکت غیر منقول محسوب می‌شود زیرا نمی‌توانید آن را به طور کامل جابه جا کنید. ابزارهای مدیریت ریسک مالی، تنها به پیدا کردن راه حل‌های بهتر کمک می‌کنند اما برای شناسایی دارایی‌ها خودتان باید دست به کار شوید. بنابراین مهم است که تمامی دارایی‌ها بدون هیچ کم و کاستی به طور منظم بررسی شوند.

بسیاری از سرمایه گذاران بورس ایران، اگر از روش های مدیریت ریسک استفاده می‌کردند، ضرر و زیان کنترل شده داشتند

ابزارهای مدیریت ریسک در بازارهای مالی

منظور از ابزارهای مدیریت ریسک مالی، ابزارهای هستند که به کاهش صدمات ریسک و مقابله با آن‌ها کمک می‌کند. سرمایه گذاری در بازارهای مالی و غیرمالی همیشه با ریسک همراه است. مدیریت ریسک در بازارهای سرمایه با مدیریت ریسک پروژه تفاوت دارد اما نتیجه کار یکسان است. تمامی فرایندهای مدیریت ریسک باید به جلوگیری، کاهش، مقابله و حذف ریسک منجر شود. در غیر این صورت مسیر شما برای انجام مراحل مدیریت ریسک ناقص است. ابزارهای مدیریت ریسک مالی در بازارهای جهانی بسیار متنوع‌تر از بازارهای مالی ایران است. در ادامه به بررسی هر دو موضوع می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

مدیریت ریسک در بورس ایران

برای مقابله با ریسک نوسان قیمت سهام بورس ایران از ابزارهای به نام ابزارهای مشتقه استفاده می‌شود. از این ابزارها می‌توان برای دارایی‌ها، شاخص‌ها و نرخ‌ها استفاده کرد. در بورس ایران 3 ابزار قراردهای اختیار معامله، قراردادهای آتی و اوراق اختیار فروش تبعی وجود دارد.

قراردهای اختیار معامله

این قرارداد بین دارنده سهام و مسئول امور مالی بسته می‌شود. طبق این قرارداد مسئول امور مالی یا فروشنده می‌تواند اختیار معاملات مالی و خرید و فروش سهام را داشته باشد. البته شروط و قیمت گذاری سهام می‌تواند طبق توافق دو طرف متفاوت باشد. در قرارداد اختیار خرید، دارنده قرارداد حق دارد تا مقدار معینی از دارایی‌های سهامی را با قیمت مشخص مورد توافق خریداری کند. قرارداد اختیار فروش، مقابل قرارداد اختیار خرید وجود دارد و طبق آن دارنده قرارداد می‌تواند بخشی از دارایی‌ها را با قیمت مورد توافق به فروش بگذارد. از طرفی دارنده قرارداد می‌تواند حق المعامله خود را از دارایی‌ها کسب کند. عمدتاً این قرارداد برای کسب سود بر اساس حرکت بازار و افت و خیز آن بسته می‌شود. نتیجه آن مقابله با نوسانات بازار سهام است.

از جمله مهم‌ترین ابزارهای مدیریت ریسک مالی، قرارداد آتی است. مضمون این قرارداد بستن نوعی تعهد مالی بر روی یک دارایی پایه است. یعنی در زمان بستن قرارداد فروشنده متعهد می‌شود که در زمان سررسید و به میزان تعیین شده در قرارداد، یک سبد سهامی به عنوان دارایی پایه به خریدار تحویل دهد. این قرارداد به خوبی می‌تواند پوشش ریسک تغییرات قیمت در آینده را انجام دهد. قراردادهای آتی منجر به کسب سود برای هر دو طرف معامله می‌شود. در خرید سهام به روش آتی، خریدار نیازی به پرداخت تمام مبلغ سرمایه گذاری ندارد. سازمان بورس در خرید سهام قراردادهای آتی تنها درصدی از مبلغ معامله را به عنوان وجه تضمین دریافت می‌کند.

اوراق اختیار فروش تبعی

اوراق اختیار فروش تبعی از جمله بهترین ابزارهای مدیریت ریسک مالی در بورس است. این اوراق به عنوان بیمه سهام هم شناخته می‌شود. در زمانی که انواع ریسک در بازار سرمایه نوسانات قیمتی زیاد می‌شود و احتمال ضرر‌های کلان وجود دارد، شما می‌توانید با پس گرفتن حداقل مبلغ سرمایه از بازار خارج شوید. اگر قیمت سهام از قیمت زمان خرید آن کمتر شود، شما می‌توانید مبلغ زیان‌تان را دریافت کنید. اگر قیمت سهام در تاریخ سررسید قرارداد بیشتر از مبلغ خریداری شده آن باشد هم، شما اصل دارایی و سود آن را خواهید گرفت. بنابر این به سادگی می‌توانید ریسک ناشی از نوسانات قیمت هیجانی بازار را به کمترین حد خود برسانید.

در بازارهای مالی مانند فارکس، ریسک‌های متفاوتی نسبت به بازارهای داخلی وجود دارد

مدیریت ریسک در فارکس

امکان بستن قرارداد‌های مدیریت ریسک در فارکس از ایران وجود ندارد. دارندگان سرمایه در این بازار، نمی‌‌توانند انتظار حمایت‌های دولتی را داشته باشند. بنابراین تنها راهی که پیش روی شما باقی می‌ماند، استفاده از تکنیک‌های مدیریت ریسک است. برای این کار به شما توصیه می‌کنیم تا تکنیک‌های زیر را در نظر داشته باشید:

• وضعیت بازار را همیشه رصد کنید. قبل از هرگونه معامله، از آمار‌ها و تحلیل‌های مالی برای پیش بینی ثبات بازار و نوسانات ارز طرز استفاده کنید.
• محدودیت‌های زمانی کوتاه مدت و بلند مدت برای خود در نظر بگیرید. پس از مدتی می‌توانید شرایط معاملات خود و سوددهی آن‌ها را در حالت کوتاه مدت و بلند مدت متوجه شوید.
• برای سرمایه گذاران مبتدی داشتن معاملات بزرگ توصیه نمی‌شود. هیچ وقت کل دارایی خود را در یک معامله سرمایه گذاری نکنید. هر بار با درصد کمی از دارایی سبد وارد معامله شوید تا بتوانید سود و ضرر را کنترل کنید.
• از معاملات احساسی بپرهیزید. هیچ وقت از روی هیجان وارد یک معامله یا از آن خارج نشوید.
• همیشه برای پیشرفت روند بازار برخلاف پیش بینی‌های خود آماده باشید. همیشه در پیش بینی آینده امکان خطا وجود دارد.

جمع بندی

برای مدیریت ریسک و سرمایه باید چک لیستی از اقدامات قابل انجام تهیه کنید. ابزارهای مدیریت ریسک مالی، می‌توانند به شما برای کاهش ضررهای غیر قابل جبران کمک کنند اما موفقیت آن‌ها بستگی به نکات زیادی دارد. روش‌ها و ابزارهای مدیریت ریسک، باید متناسب با نوع بازار و نوع سرمایه گذاری انتخاب شوند. اما همیشه یکسری از تکنیک‌ها به شما برای کاهش یا پذیرش ریسک کمک می‌کنند. تکنیک‌های زیر را در معاملات خود در نظر بگیرید:

• برای انجام هر گونه خرید یا فروش برنامه ریزی از قبل داشته باشید
• حد ضرر و حد سود تعیین کنید و بر آن پایبند باشید
• نقاط حد ضرر را منطقی انتخاب کنید
• قانون ریسک یک درصدی را جدی بگیرید
• در بستن سبد سهامی، داشتن تنوع سهم را فراموش نکنید

در دوره مدیریت ریسک آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره می‌توانید با نکات زیادی از جمله تکنیک‌های مدیریت ریسک پول و سرمایه در بازارهای مالی آشنا شوید. قبل از ورود به بازارهای مالی باید توانایی پذیرش ریسک‌ها و ضرر‌ها را هم داشته باشید. این دوره می‌تواند شما را از نظر ذهنی هم آماده کند.

ریسک و انواع آن

بانک ها و موسسات مالی در سراسر دنیا و در اقتصاد های گوناگون کشور ها، به عنوان ارکان مهم و اثر گذار در انواع فعالیت های اقتصادی و بازرگانی شناخته می شوند.

اکثر اشخاص برای سپرده گذاری یا استقراض وجه نقد، با این نوع از نهاد ها سر و کار دارند و همچنین در کنار آن، دولت و مراجع نظارتی مالی، با ایجاد رابطه نزدیک با این موسسات، در صدد تثبیت سیاست های پولی و مالی و کسب اعتماد از توانایی و اثر بخشی مقرراتی که برای تامین سلامت اقتصادی و مالی جامعه وضع شده، می باشند.

در این بین، شناسایی انواع ریسک و خطراتی که عملیات گوناگون بانک ها و موسسات اعتباری را تحت شعاع خود قرار می دهد، یکی از ابزار هایی است که مدیریت ارشد می تواند با استفاده از آن، از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری نموده و یا دامنه آسیب رسانی آنها را تا میزان قابل قبولی کاهش دهد که تحت عنوان مدیریت ریسک مورد استفاده قرار می گیرد.

مفهوم ریسک:

در واقع می توان گفت که ریسک ها حاصل از قرار گرفتن نهاد های مالی در برابر عدم قطعیت ها و عدم اطمینان از نتیجه رخداد ها می باشند. برخی مواقع می توان به کمک تحلیل های آماری، احتمال وقوع هر یک از نتایج محتمل را برآورد نموده و پیامد های آن را تا حدی پیش بینی کرد.

کاملا واضح و مشخص است که هر اندازه این بررسی ها جزئی و دقیق تر باشند و جنبه های مختلف را در نظر گرفته بگیرند، نتایج به دست آمده از فضای عدم اطمینان مطلق به سمت عدم اطمینان های نسبی حرکت خواهد نمود.

ماهیت و اثر ریسک:

اثر ریسک دارای سه نوع ماهیت متفاوت زیر می باشد:

1. ریسک کوتاه مدت: این نوع ریسک به ریسک ناشی از عملیات و فعالیت ها مرتبط است.
2. ریسک میان مدت: این نوع ریسک به تاکتیک های شرکت مرتبط است.
3. ریسک بلند مدت: این نوع ریسک به استراتژی های کلی شرکت مرتبط است.

مدیریت ریسک:

اصطلاح مدیریت ریسک در تمامی کسب و کار ها شامل روش ها و فرآیند هایی می باشد که سازمان ها به منظور مدیریت انواع ریسک و استفاده از فرصت هایی که منجر به دست یابی به اهداف خاص بیزینس خاص خود استفاده می کنند.

بنابراین می توان گفت که مدیریت ریسک سرمایه گذاری به عنوان یکی از اصلی ترین زیر شاخه های مدیریت ریسک هم در سطح جزئی و هم در سطح کلی قابل استفاده است.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله ارزیابی ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

مدیریت ریسک و انواع آن

انواع ریسک:

در حالت کلی دسته بندی های مختلفی برای انواع ریسک در منابع گوناگون ارائه شده است که یکی از آنها، ریسک های تجاری (Business Risk) و ریسک های غیر تجاری (Non-Business Risk) می باشد.

ریسک ‌های تجاری، به ریسک‌ هایی گفته می شود که یک بنگاه یا کسب و کار، کاملا به آن واقف است و از آن برای ایجاد مزیت رقابتی و ایجاد ارزش برای سهامداران استفاده می نماید، در حالی که ریسک هایی که کسب و کار کنترلی روی آنها ندارد، ریسک های غیر تجاری نامیده می شود.

ریسک‌ های مالی (Financial Risks) در گروه ریسک ‌های تجاری قرار دارند که از زیان‌ های احتمالی در بازار های مالی ناشی می شوند.

ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک:

دسته بندی دیگری از انواع ریسک که به طور خاص روی ریسک های مالی تعریف می شود، عبارت است از ریسک های سیستماتیک (Systematic Risks) و ریسک های غیر سیستماتیک (Nonsystematic Risks).

ریسک های سیستماتیک یا تنوع ناپذیر (Nondiversifiable Risks) عبارتند از ریسک هایی که تمامی اوراق بهادار را تحت تاثیر خود قرار می دهند.

انواع ریسک سیستماتیک:

• ریسک نرخ بهره
• ریسک تورم
• ریسک نرخ ارز
• ریسک سیاسی
• ریسک بازار

ریسک های غیر سیستماتیک یا اصطلاحا تنوع پذیر (Diversifiable Risks) آنهایی هستند که بر یک یا چند نوع اوراق بهادار اثر گذار می باشند.

انواع ریسک غیر سیستماتیک:

• ریسک های اعتباری
• ریسک های تجاری
• ریسک های مالی
• ریسک های نقدینگی
• ریسک های عملیاتی

درواقع مطابق دسته بندی فوق، ریسک کلی یک دارایی یا یک کسب و کار به صورت زیر در نظر گرفته می شود:

ریسک های قابل اجتناب (غیر سیستماتیک) + ریسک های غیر قابل اجتناب (سیستماتیک) = ریسک کلی

و از آنجایی که عوامل سیستماتیک از شرایط کلی بازار و عوامل غیر سیستماتیک از شرایط خاص یک کسب و کار ناشی می شوند، می توان گفت:

ریسک کلی یک دارایی = ریسک های مختص شرکت + ریسک های بازار

همان گونه که پیش تر بیان شد، ریسک های مختلفی در دل ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک وجود دارد که شرح آنها در منابع مختلف ارزیابی و مدیریت ریسک گنجانده شده است.

در این میان چهار ریسک اصلی موجود هستند که تاثیر گذاری بیشتری نسبت به بقیه دارند و در بحث اندازه گیری و مدیریت ریسک نقش پررنگ تری را ایفا می کنند که در ادامه مطلب به آنها پرداخته شده است.

ریسک های بازار:

ریسک بازار، به ریسک های زیان ناشی از حرکات یا نوسانات غیر منتظره در قیمت ها یا نرخ های بازار گفته می شود.

در حالت کلی نمی توان ریسک بازار را از ریسک هایی هم چون ریسک اعتباری و عملیاتی تفکیک نمود زیرا گاهی اوقات این ریسک ها، خودشان منشا ایجاد ریسک بازار هستند.

ریسک های اعتباری:

این نوع، ماحصل این رویداد هستند که طرف قرارداد، نخواهد یا نتواند به مواردی که در قرارداد به آنها متعهد شده است، عمل نماید.

تاثیر ریسک های اعتباری با هزینه جایگزینی وجه نقد ناشی از نکول (Default) طرف قرارداد سنجیده می شود.

این ضرر شامل احتمال نکول (Probability of Default)، مبلغ تحت نکول (Exposure at Default) و نرخ بازیافت (Recovery Rate) می شود.

به بیان دیگر می توان گفت که ریسک های اعتباری، ضرر های محتملی هستند که در اثر یک رخداد اعتباری اتفاق افتاده باشند، که رخداد اعتباری نیز زمانی که توانایی طرف قرارداد در انجام تعهداتش تغییر کند، اتفاق می افتد.

علاوه بر این، ریسک اعتباری شامل ریسک دولت ها زمانی که روی نرخ های برابری ارز اعمال نظر می کنند نیز می گردد.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله ریسک شرکت های حسابداری را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

ریسک های اعتباری

ریسک های نقدینگی:

ریسک های نقدینگی در حالت کلی دو صورت دارند:

ریسک نقدینگی دارایی یا Asset Liquidity Risk:

ریسک نقدینگی دارایی که گاه با عنوان ریسک نقدینگی بازار-محصول نیز نامیده می شود زمانی که معامله با قیمت رایج بازار قابل انجام نباشد، ظاهر شده و بین طبقات دارایی های مختلف در زمان های متفاوت، نسبت به شرایط بازار می تواند تغییر کند.

ریسک های نقدینگی تامین مالی یا Funding Liquidity Risk:

که ریسک‌ جریان وجه نقد (Cash Flow انواع ریسک در بازار سرمایه Risk) نیز نامیده می شود، به ناتوانی پرداخت تعهدات بر می گردد، که می تواند به نقد کردن سریع و تبدیل ضرر روی کاغذ به ضرر واقعی، منجر شود.

ریسک های عملیاتی:

ریسک عملیاتی همان گونه که از نامش مشخص است، ناشی از اشتباهات و خطا های فنی حین عملیات کسب و کار است.

اشتباهات مدیریتی، فقدان تجربه و دانش کافی از حوزه کسب و کار، نقص در اطلاعات، مشکل در پردازش داده ها و معاملات و غیره، همگی می توانند سر منشا ریسک های عملیاتی تلقی شوند.

باید توجه داشت که عواقب ریسک عملیاتی اما تنها مختص فرآیند های عملیاتی کسب و کار نخواهد بود و گاه منجر به ریسک های اعتباری و بازار نیز می تواند گردد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله کشف تقلب را به شما پیشنهاد می کنیم.

ابزارهای مدیریت ریسک سرمایه انواع ریسک در بازار سرمایه گذاری در بورس

علاوه بر کارکرد تامین مالی واحدهای اقتصادی دارای کسری، مقابله با ریسک همراه با سرمایه گذاری و به ویژه ریسک ناشی از نوسان های قیمتی از دیگر کارکردهای مهم بازار سرمایه است.

این کارکرد بازار سرمایه، از طریق بکارگیری ابزارهایی تحت عنوان ابزارهای مشتق انجام می شود. اطلاق مشتق به این ابزارها به آن دلیل است که ارزش این ابزارها بر اساس ارزش اوراق یا دارایی های دیگر تعیین می شود و در واثع مشتق از دارایی های دیگر است.

اگر چه گروهی از سرمایه گذاران بمنظور کسب سود این ابزارها را معامله می کنند، اما کارکرد اصلی این گونه ابزارها، مقابله با ریسک سرمایه گذاری در بورس همراه با نوسان های قیمت دارایی های مندرج در این ابزارهاست. معامله گران این ابزارها تلاش می کنند که با پذیرش هزینه اندک از مدیریت ریسک در بورس زیاد نوسان قیمت اجتناب انواع ریسک در بازار سرمایه و آن را به سایر سرمایه گذاران منتقل کنند.

مهم ترین ابزارهای مشتق بازار سرمایه عبارت هستند از :

شما به عنوان یک تریدر ( معامله گر ) در بازار بورس با تمامی قوانین و قرارداهایی که وجود دارند و قابل انجام هستند، بطور کامل آشنا و مسلط شوید. با این کار هم درصد سودآوری و موفقیت خود را افزایش می دید و هم اینکه مدیریت ریسک در بازار بورس را به نحو شایسته انجام می دهید.

در ادامه با چند نوع قرارداد مهم آشنا خواهید شد.

قراردادهای اختیار معامله و تاثیر آن در مدیریت ریسک در بورس

اختیار معامله قرارداری دو طرفه بین خریدار و فروشنده است. بر اساس آن خریدار قرارداد، حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرار داد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. بنابراین بر اساس این قرارداد دو طرف توافق می کنند که در آینده معامله ای انجام دهند.

در این معامله خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخصی با قیمتی که هنگام بستن قرار داد تعیین شده است بدست می آورد. از طرف دیگر فروشنده قرارداد اختیار معامله در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد بر اساس مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذکور است.

چنان که از تعریف قرار داد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد در اعمال حق خود مختار است. به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف نظر او از اجرای قرارداد مبلغی را که در اعزای این حق، پرداخته است از دست می دهد. از طرف دیگر، فروشنده در صورت خواست خریدار مجبور به اجرای قرارداد است. قراردادهای اختیار معامله خود به دو دسته تقسیم می شوند.

الف) قرارداد اختیار خرید

دارنده این نوع اختیار معامله حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت مشخصی در دوره زمانی معینی بخرد. در ادامه دو حالت خرید و فروش قرارداد اختیار در قالب مثال توضیح داده می شود.

فرض کنید یک سرمایه گذار تصمیم می گیرد که اختیار خرید 100 سهم شرکت الف را با قیمت توافقی 10000 ریال بایت هر سهم، خریداری کند. قیمت جاری سهم مزبور 9800 ریال تاریخ انقضای قرارداد چهار ماه و قیمت قرار داد اختیار معامله بابت هر سهم 500 ریال است.

نتیجه این قرارداد:

بنابراین این سرمایه گذاری اولیه 80 هزار ریال است. اگر قیمت سهم در تاریخ انقضای قرارداد کمتر از 10 هزار ریال باشد، بطور قطع سرمایه گذار قرارداد را به اجرا نمی گذارد. چون خریدن سهمی که قیمت روز ان کمتر از 10 هزار ریال است با قیمت توافقی 10 هزار ریال عاقلانه نیست. همچنین انجام این چنین قراردادی با هیچ یک از ابزارهای مدیریت ریسک در بازار بورس هماهنگ نبوده و کاملا مشخص است که آینده روشنی نخواهد داشت.

در این وضعیت سرمایه گذار میزان سرمایه گذاری اولیه خود را از دست می دهد. اما اگر قیمت سهم در تارریخ سر رسید بیشتر از 10 هزار ریال باشد سرمایه گذار قرارداد را به اجرا می گذارد. فرض کنید قیمت سهم به 11 هزار و 500 ریال خریداری کند. اگر او در همان زمان سهم خود را در بازار بفروش برساند، 150 هزار ریال بدون در نظر گرفتن هزینه های معاملاتی سود می کند. با در نظر گرفتن هزینه اولیه خرید قرارداد اختیار معامله سود خالص سرمایه گذار 100 هزار ریال است.

آشنایی کامل با قرارداد اختیار فروش و قرارداد اختیار خرید

ب) قرارداد اختیار فروش

این قرارداد به دارنده حق می دهد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دوره زمانی مشخص بفروشد. در حالی که خریدار قرارداد اختیار خرید به امید افزایش قیمت آن را می خرد. خریدار قرارداد اختیار فروش پیش بینی می کند که قیمت در آینده کاهش خواهد یافت.

سرمایه گذاری را در نظر بگیرید که قرارداد اختیار فروش 100 سهم شرکت الف را با قیمت توافقی 700 ریال خریداری می کند. فرض کنید که قیمت جاری سهم مزبور 6500 ریال، تاریخ انقضای قرارداد سه ماه بعد و قیمت قرارداد برای هر سهم 700 ریال باشد. بنابراین سرمایه گذاری اولیه 70 هزار ریال است.

چون قرارداد اروپایی است فقط در زمان انقضا قابل اجراست و در صورتی که قیمت در آن زمان کمتر از 7000 ریال باشد اجرا می شود.

به نمونه قرارداد در این مثال توجه کنید:

فرض کنید قیمت سهم شرکت الف در تاریخ انقضا 5500 ریال باشد. سرمایه گذار می تواند بر اساس قرارداد 100 سهم را با این قیمت بخرد و با قیمت 700 ریال بفروشد و 150 هزار ریال سود به دست آورد. اگر 70 هزار ریال سرمایه گذاری اولیه را از این مبلغ کم کنیم سود خالص سرمایه گذار 80 هزار ریال خواهد بود.

در این راهبرد نیز تضمینی وجود ندارد که سرمایه گذار سود کند. اگر قیمت کالا در زمان انقضا بیشتر از 7000 ریال باشد، قرارداد اختیار فروش ارزش ندارد و سرمایه گذار مبلغ 70 هزار ریال سرمایه گذاری اولیه را از دست می دهد.

قراردادهای آتی

تمامی انواع کالا رامی توان هر روز در بازار آنی ( نقد ) دادوستد کرد. در این بازارها خریدار و فروشنده برای تحویل آتی کمیت و کیفیت مشخصی از یک کالا با یکدیگر به توافق می رسند.

وقتی قیمت آتی دادوستد نوسان داشته باشد معامله گران با ریسک روبه رو خواهند بود، زیرا ممکن است ارزش موجودی آنها بطور چشمگیری تغییر یابد.

برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری در بورس و انواع قراردادهای خرید و فروش خود در برابر تغییرات ناگهانی قیمت. خریدارن و فروشندگان می توانند به بازار تحویل آتی روی آورند که در آن قراردادهای تحویل آتی برای تحویل کمیت و کیفیت مشخصی از یک کالا با یک قیمت مشخص در انواع ریسک در بازار سرمایه یک زمان معین تنظیم می شود.

در این نوع قرارداد چه تعهدی شکل می گیرد؟

بر اساس این قرارداد خریدار متعهد می شود که مقدار مشخصی، از یک کالا را در تاریخ معین با قیمت معینی از فروشنده تحویل بگیرد. فروشنده متعهد می شود که کالای مدنظر را بر اساس مفاد قرار داد در همان تاریخ و با همان قیمت به خریدار تحویل دهد.

در سر رسید قرارداد تحویل آتی، فروشنده با دریافت قیمت کالای موضوع قرار داد را به خریدار تحویل می دهد و تسویه انجام میشود. به عبارت دیگر تسویه قراردادهای آتی به صورت تحویل فیزیکی کالاست.

قراردادهای تحویل آتی، نوعی موافقت نامه خصوصی بین دو طرق دادوستد است. بنابراین مفاد آن استاندارد نیست و از سوی دیگر بازار مشخصی برای خرید و فروش قراردادهای تحویل آتی وجود ندارد.

کاستی های قراردادهای تحویل آتی کالا به ایجاد بازارهای داد و ستد قرارداد پیمان آتی در بازاری به نام بورس آتی کالا منجر شده است. این قرارد امکان دادوستد دست دوم نیز دارد. قرارداد تحویل آتی برای انواع کالا، اوراق بهادار و شاخص قابل اجراست. تسویه آن معمولا از طریق نهاد تسویه انجام می شود.

تفاوت خرید سهام با خرید قرارداد آتی سهام چیست؟

برای خرید سهام، سرمایه گذار باید همه پول را بپردازد اما در خرید قرارداد آتی سهام سرمایه گذار تنها با پرداخت درصدی از پول که بورس به نام وجه تضمین می گیرد، می تواند مطمئن باشد که سهام مدنظر خود را در تاریخ تعیین شده با قیمت مندرج در قرارداد خریداری خواهد کرد.

وجه تضمین هم دقیقا به این علت از طرف بورس از خریدار و فروشنده قراردادهای آتی دریافت می شود که طرفین قرارداد به تعهدات خود مبنی بر تحویل سهام با قیمت مشخص در تاریخ تعیین شده پایبند باشند.

نکته قابل توجه این موضوع است که در بازار سرمایه ایران قرارداد آتی صرفه محدود به سهام نیست بلکه در بورس کالای ایران نیز قراردادهای آتی سکه بهار آزادی دادوستد می شود.

از آنجایی که قراردادهای آتی جز اوراق بهادار بسیار پر ریسک محسوب می شوند لازم است سرمایه گذاران حتی در صورت داشتن ریسک پذیری بالا قبل از ورود به این عرصه شناخت کافی را در خصوص ابعاد و جزئیات قراردادهای آتی بدست آورند.

مدیریت ریسک در سرمایه گذاری

اصطلاح ریسک بسته به زمینه ای که در آن به کار می رود معانی متفاوتی دارد. با این حال، رایج ترین معنی آن عدم قطعیت و نتیجه نامطلوب است. ریسک ها به طور کلی دو دسته هستند. دسته اول ریسک های واقعی یا خالص هستند. این ریسک ها فقط ضرر ایجاد می کنند و نمی توان آنها را کنترل کرد. برای مثال، آتش سوزی، تصادف، زلزله یا سیل از این ریسک ها هستند. دسته دوم ریسک های پویا هستند که می توان آنها را کنترل کرد و ممکن است سود یا ضرر ایجاد کنند. این ریسک ها معمولا در زمینه مالی، سرمایه گذاری و اقتصاد هستند.

هر فردی در برابر ریسک واکنش متفاوتی دارد، ولی به طور کلی افراد از لحاظ پذیرش ریسک به سه دسته تقسیم می شوند:

• ریسک گریز: این دسته از افراد محافظه کار هستند و ترجیح می دهند از شرایط مطمئن باشند.
• ریسک پذیر: این دسته از افراد جسور و بی پروا هستند و تمایل دارند ریسک کنند تا سود بیشتر بدست بیاورند.
• خنثی: این دسته در حقیقت حد وسط دو دسته بالا هستند.

ریسک یکی از مولفه های مهم در ارزیابی چشم اندازهای یک سرمایه گذاری است. بیشتر سرمایه گذاران ریسک کمتر را یک ویژگی مطلوب در نظر می گیرند. با این حال، قاعده کلی این است که هر چقدر ریسک یک سرمایه گذاری بیشتر باشد، بازده آن بهتر خواهد بود.

ریسک در حوزه اقتصاد و سرمایه گذاری به دو نوع اصلی تقسیم می شود:

• ریسک سیستماتیک (غیرقابل اجتناب)

این نوع ریسک قابل کنترل نبوده و مرتبط با شرایط سیاسی و اقتصادی کشور است. این ریسک به صورت سیستماتیک کل بازار و تمامی شرکت ها و صنایع آن را تحت تاثیر قرار می دهد، برای مثال جنگ، تحریم، نرخ بهره،‌ تورم و غیره.

• ریسک غیرسیستماتیک (قابل اجتناب)

این ریسک با استفاده از روش های خاص قابل اندازه گیری و تا حدودی قابل اجتناب است. این ریسک مرتبط با یک شرکت یا صنعت خاص بوده و تاثیرات آن را با استفاده از روش تنوع بخشی سبد سهام می توان کاهش داد.

انواع ریسک سرمایه گذاری

ریسک معمولا یک اصطلاح منفی در نظر گرفته می شود، با این حال در دنیای سرمایه گذاری ضروری بوده و نمی توان آن را نادیده گرفت.

یکی از تعریف های رایج ریسک سرمایه گذاری انحراف از نتیجه مورد انتظار است. این انحراف را می توان به صورت مطلق یا نسبت به یک معیار بیان کرد. به عبارت دیگر، ریسک سرمایه گذاری اختلاف بین بازده مورد انتظار و بازده بدست آمده است.

ریسک هر سرمایه گذاری متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. در ادامه چند مورد از ریسک هایی که سرمایه گذاران با آنها روبرو می شوند را بررسی می کنیم.

ریسک کسب و کار

وقتی سهام می خرید، در حقیقت بخشی از مالکیت یک شرکت را بدست می آورید. در مقابل، خرید اوراق بهادار به معنای پول قرض دادن به یک شرکت است. بازده این دو نوع سرمایه گذاری مستلزم این است که شرکت کسب و کار خود را ادامه دهد. اگر شرکت ورشکست شود و دارایی های خود از دست بدهد، سهامداران عادی آخرین کسانی هستند که سرمایه گذاری خود را پس می گیرند.

ریسک بازار

این ریسک مرتبط با کاهش ارزش سرمایه گذاری به دلیل توسعه های اقتصادی یا سایر رویدادهایی است که روی کل بازار تاثیر می گذارند.

این ریسک به سطح عرضه و تقاضا در بازار نیز اشاره می کند. به عبارت دیگر، وقتی تعداد زیادی از سرمایه گذاران تصمیم به خرید یک سهام خاص بگیرند، تقاضای آن افزایش پیدا می کند. اگر عرضه این سهام کم باشد،‌ قیمت آن افزایش پیدا می کند. عکس این قضیه نیز ممکن است رخ دهد. این نوسانات همیشه در بازار وجود دارند و ریسک بازار را ایجاد می کنند.

ریسک سیاسی

این ریسک سیستماتیک که ژئوپولیک نیز نامیده می شود قابل کنترل نبوده و ناشی از رویدادها سیاسی، جنگ، تغییر قوانین و عوامل دیگر است. وضعیت سیاسی یک کشور می تواند تاثیرات مخربی روی اقتصاد و بازار داشته باشد. هر چقدر سرمایه گذاری طولانی مدت تر باشد، میزان این ریسک افزایش پیدا می کند.

ریسک شخصی

منشاء ریسک همیشه بیرونی نیست و گاهی اوقات ناشی از رفتارهای سرمایه گذار است. عجله کردن، طمع یا تصمیم گیری از روی احساسات یکی از منابع ایجاد ریسک در سرمایه گذاری است.

ریسک نوسان

حتی اگر یک شرکت در معرض ورشکستگی نباشد، قیمت سهام آن ممکن است نوسان پیدا کند. قیمت سهام ممکن است تحت تاثیر عوامل داخلی شرکت، مثل محصولات معیوب، یا عوامل بیرونی، مثل رویدادهای سیاسی یا اقتصادی قرار بگیرد.

ریسک تورم

تورم به معنی کاهش ارزش پول کشور است. تورم باعث می شود پول بیشتری برای یک کالا یا خدمات پرداخت کنیم و در نتیجه قدرت خرید را کاهش می دهد. ریسک انواع ریسک در بازار سرمایه تورم تاثیر مستقیم روی سودآوری سرمایه گذاری ها دارد، زیرا سود خالص با کم کردن میزان تورم از سود حاصل از سرمایه گذاری محاسبه می شود.

ریسک تمرکز

این ریسک مرتبط با از دست دادن پول به دلیل متمرکز کردن آن روی یک سرمایه گذاری است. وقتی سرمایه گذاری هایتان را تنوع بخشی می کنید، ریسک بین سرمایه گذاری ها و صنایع مختلف تقسیم شده و در نتیجه احتمال کمتری دارد یک باره کل سرمایه تان را از دست بدهید.

ریسک اعتبار

ریسک اعتبار مرتبط با زمانی است که نهاد دولتی یا شرکت صادر کننده اوراق دچار مشکلات مالی شود و نتواند اصل پول یا سود آن را پرداخت کند.

ریسک استرداد

این ریسک در رابطه با اوراق قرضه و استرداد آن قبل از موعد سررسید است. احتمال استرداد زودهنگام اوراق زمانی بیشتر است که نرخ تورم رو به کاهش باشد، زیرا شرکت ها تلاش می کنند اوراق قبلی خود را جمع کرده و اوراق جدید با نرخ بهره کمتر منتشر کنند.

ریسک نرخ بهره

وقتی چند گزینه برای سرمایه گذاری وجود داشته باشد با ریسک نرخ بهره یا سود روبرو می شویم. تغییرات نرخ بهره می تواند روی ارزش اوراق بهادار تاثیر بگذارد. افزایش نرخ بهره باعث می شود اوراق جدید برای سرمایه گذاران جذاب تر باشند، زیرا بهره آنها بیشتر از اوراقی است انواع ریسک در بازار سرمایه که قبلا صادر شده اند. برای فروش اوراقی که نرخ بهره پایین تر دارند، شاید لازم باشد آنها را با تخفیف بفروشید.

ریسک نرخ ارز

نوسانات دائمی نرخ ارزی که برای سرمایه گذاری مورد استفاده قرار گرفته باعث می شود ارزش دارایی در معرض کاهش باشد. وقتی واحد پول یک کشور به شدت افت کند، افرادی که سرمایه گذاری خارجی انجام داده اند با افت ارزش دارایی های خود مواجه می شوند. این ریسک در سرمایه گذاری های کوتاه مدت بیشتر است، زیرا فرصت زیادی برای جبران زیان وجود ندارد.

نوسان نرخ ارز و ریسک مرتبط با آن به توان مالی دولت، قوانین صادرات و واردات، تحریم ها، محدودیت های ارزی و موقعیت سیاسی و اقتصادی کلی کشور بستگی دارد.

ریسک نقدینگی

این ریسک مرتبط با عدم توانایی خرید یا فروش در زمان دلخواه به دلیل محدودیت فرصت ها است. اوراق بهادار دولتی معمولا نقدینگی بالا دارند، در مقابل املاک و مستغلات معمولا به سرعت به فروش نمی رسند.

به عبارت دیگر، نقدینگی به معنی سهولت تبدیل شدن دارایی به وجه نقد است. هر چقدر یک دارایی سریع تر و راحت تر به پول نقد تبدیل شود، ریسک نقدینگی آن کمتر است.

چطور ریسک را ارزیابی کنیم

برای مدیریت درست ریسک ابتدا باید آن را به طور کامل ارزیابی کنیم. ارزیابی ریسک سه مرحله دارد:

１.شناسایی

هدف از شناسایی ریسک این است که مشخص کنیم آیا ریسک اجتناب ناپذیر است یا نه. برای مثال، ریسک های بیرونی مثل رویدادهای اقتصادی و حوادث پیشبینی نشده خارج از کنترل کسب و کار هستند و نمی توان از آنها اجتناب کرد.

２.بررسی تاثیر

وقتی ریسک ها را شناسایی کردید باید احتمال و اهمیت آنها را ارزیابی کنید. ریسک های پیشبینی شده باید بر اساس میزان احتمال رتبه بندی شوند.

３.توسعه استراتژی

وقتی ریسک ها را بر اساس احتمال رتبه بندی کردید، باید استراتژی هایی برای مدیریت آنها توسعه دهید.

مدیریت ریسک در حوزه سرمایه گذاری یکی از مهم ترین مولفه ها بوده و شامل شناسایی، ارزیابی، پیگیری و کاهش دادن پیامد ریسک ها در محیط کسب و کار است. این کار یکی از مولفه های مهم ثبات در سرمایه گذاری است و نادیده گرفتن آن ضررهای زیادی به همراه خواهد داشت. مدیریت ریسک در اصل زمانی رخ می دهد که یک سرمایه گذار یا مدیر صندوق سرمایه گذاری پتانسیل ضرر در یک سرمایه گذاری را تحلیل کرده و سپس با توجه به اهداف سرمایه گذاری و میزان تحمل ریسک اقدامات لازم را اجرا کند.

استراتژی های مختلف مدیریت ریسک در سرمایه گذاری

مدیریت ریسک در زمینه اقتصادی قانون خاصی نداشته و به شرایط و روحیات سرمایه گذار بستگی دارد. هر سرمایه گذاری برای موفقیت و رسیدن به سود باید یک استراتژی مدیریت ریسک برای استفاده از فرصت ها داشته باشد. استراتژی های مدیریت ریسک در سرمایه گذاری شامل بررسی ریسک های بالقوه، تحلیل این ریسک ها و تلاش برای از بین بردن یا محدود کردن تاثیرات آنها است. در ادامه چند استراتژی مهم برای مدیریت ریسک در سرمایه گذاری را بررسی می کنیم.

１.دارایی تان را به درستی تخصیص دهید

مطالعات نشان می دهد ۹۰ درصد از سودهای سرمایه گذاری بر اساس تخصیص دارایی هستند. تخصیص سرمایه گذاری به معنای نحوه تقسیم کردن دارایی ها بین گروه های سرمایه گذاری است. تخصیص تاکتیکی یک استراتژی پویا برای سرمایه گذار فراهم می کند و ابزاری کارآمد برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری است.

اگر تمام پول تان را وارد یک سرمایه گذاری کنید احتمال زیادی وجود دارد که ضرر کنید. هنگام سرمایه گذاری باید از اصل تنوع بخشی استفاده کنید و به اصطلاح تمام تخم مرغ هایتان را در یک سبد نگذارید. علاوه بر این، یادتان باشد که روندهای بازار مدام در حال تغییر هستند. این یعنی بهتر است چند نوع سرمایه گذاری داشته باشید تا در صورتی که یکی از آنها شکست خورد، بتوانید ضرر آن را با سود یک سرمایه گذاری دیگر جبران کنید.

２.یک برنامه برای ضرر حداکثر احتمالی داشته باشید

تنظیم یک برنامه ضرر حداکثر احتمالی اولین گام در اجتناب از ضررهای بزرگ است. این برنامه باعث می شود محافظه کارانه تر عمل کنید و فقط ریسک هایی را قبول کنید که متناسب با برنامه طولانی مدت تان هستند.

این یعنی تعیین ارزش باید یکی از ملاحظات اصلی در تخصیص دارایی باشد. تخصیص دارایی ثابت بدون در نظر گرفتن ارزش دارایی ها منطقی نیست.

３.یک حاشیه امنیت داشته باشید

هر سرمایه گذاری باید یک حاشیه امنیت داشته باشد. حاشیه امنیت تفاوت بین ارزش ذاتی یا بنیادی و قیمت سرمایه گذاری است. به گفته وارن بافت، سرمایه گذاری معروف، قیمت چیزی است که پرداخت می کنید و ارزش چیزی است که بدست می آورید.

هر چقدر حاشیه امنیت بزرگ تر باشد، ریسک سرمایه گذاری کمتر و پتانسیل دستیابی به سود بیشتر است. حاشیه امنیت باعث می شود فضایی برای خطای قضاوت، اشتباهات یا رویدادهای پیشبینی نشده داشته باشید.

４.سرمایه گذاری های بلند مدت داشته باشید

دلیل شکست خوردن بسیاری از سرمایه گذاران این است که سعی می کنند در زمان کوتاهی به سود زیاد دست پیدا کنند. در حقیقت، سرمایه گذاری های کوتاه مدت بیشتر از سرمایه گذاری های بلند مدت شکست می خورند. بنابراین، بیشتر روی استراتژی هایی تمرکز کنید که در بلند مدت ثروت ایجاد می کنند.

５.از ریسک رقابتی اجتناب کنید

اگر روی محصولات سرمایه گذاری کرده اید، باید توجه خاصی به ریسک رقابت داشته باشید. اگر می خواهید این ریسک را به حداقل برسانید بهتر است در بازارهایی که بیش از حد اشباع شده اند سرمایه گذاری نکنید. همچنین، بهتر است روی کالایی سرمایه گذاری کنید که حق ثبت اختراع یا حق مالکیت فکری دارد تا از ریسک کپی شدن آن توسط رقبا اجتناب کنید.

６.بین ریسک و سود تعادل ایجاد کنید

برای ایجاد تعادل بین ریسک و سود باید بررسی کنید که برای درصد مشخصی از سود حاضر هستید چند درصد از سرمایه تان را به خطر بیندازید.

سخن آخر

مدیریت ریسک در سرمایه گذاری یکی از مهم ترین اصول فعالیت اقتصادی است و باعث می شود از فرصت ها استفاده کنید. هدف از مدیریت ریسک سرمایه گذاری این است که اطمینان حاصل کنید ضرر سرمایه گذاری تان هیچ وقت از یک حد مشخص بیشتر نمی شود. به عبارت دیگر، مدیریت ریسک سرمایه گذاری کلید دستیابی به سود پایدار و امن در هر شرایط بازار است.

در نهایت، اگر می خواهید در سرمایه گذاری موفق شوید باید ریسک را یک مولفه مثبت در نظر بگیرید و از آن نترسید. ریسک بخشی جدایی ناپذیر از هر سرمایه گذاری بوده و نحوه مدیریت آن است که فرق بین سرمایه گذار موفق و شکست خورده را مشخص می کند.