برای شناسایی حق تقدم، کافیست به انتهای نماد توجه داشته باشید. به این صورت که با افزودن حرف “ح” در انتهای نماد اصلی (در یک نماد مجزا) که برای خرید و فروش در نظر گرفته شده است، قابل شناسایی و معامله خواهد بود. مانند خودرو و…
حق تقدم در بورس چیست
شرکت درصورتی‌که سود انباشته نداشته باشد در این صورت از محل آورده نقدی سهامداران، اقدام به افزایش سرمایه می‌کند.
در این حالت از سهامداران خواسته می‌شود که مبلغی را برای افزایش سرمایه به شرکت پرداخت کنند، درواقع شرکت حق استفاده و حضور در این افزایش سرمایه را ابتدا به سهامداران می‌دهد و به آن‌ها حق تقدم سهام تخصیص می‌دهد. درصورتی‌که سهامداران تمایل به شرکت در این افزایش سرمایه را داشته باشند، مبلغ مذکور را به‌حساب شرکت واریز می‌کنند.
چگونه حق تقدم خود را به سهم تبدیل کنیم؟
در صورتی که سهامداران بخواهند حق تقدم را به سهام تبدیل کنند .باید در یک بازه ۶۰ روزه مبلغ اسمی سهم را به اندازه ای که حق تقدم در اختیار دارند را به حساب شرکت پرداخت کنند و فرم افزایش سرمایه را تکمیل نمایند . همه مراحل در سامانه کدال اطلاع رسانی می شود .
نکته: ارزش اسمی یا ریالی، قیمتی است که بر روی هر برگه اوراق بهادار یا اوراق قرضه چاپ و منتشر می‌شود.
درج ارزش اسمی در برگه سهام به این معنا نیست که سهم موردنظر به قیمت ارزش اسمی به فروش رود؛ بلکه ممکن است به دلایل مختلف نظیر وضع بازار و شرایط شرکت، سهم باقیمت بیشتر یا کمتر از ارزش اسمی فروخته شود. در ایران ارزش اسمـی هر سهم ۱۰۰ تومان است
چگونگی خرید و فروش و استفاده از حق تقدم سهام در بورس
شرکتها برای افزایش سرمایه موظف هستندتا تعداد سهام خود را افزایش داده وبرای حفظ درصد مالکیت سهامداران بعد از افزایش سرمایه با توجه به قانون تجارت، حقی در نظر گرفته می‌شود و درفروش سهام جدید، سهامداران فعلی در خریداین سهام جدید نسبت به سهامداران آتی در اولویت هستندکه آن راحق تقدم خرید سهام می‌گویند.
یکی از اصطلاحات بورس که ممکن است بارها آن را شنیده باشید اصطلاح حق تقدم است. حق تقدم سهام بعد از افزایش سرمایه شرکتها رخ می‌دهد. قصد داریم در این مطلب با توضیح انواع افزایش سرمایه به موضوع حق تقدم در بورس و نحوه خرید و فروش حق تقدم سهام بپردازیم. با ما همراه باشید.
افزایش سرمایه چیست؟
برای آن که بهتر با مفهوم حق تقدم آشنا شوید لازم است در ابتدا تعریفی از افزایش سرمایه ارائه دهیم. شرکتها، به طور معمول منابع مالی مورد نیاز خود را، از طریق افزایش سرمایه تأمین می‌کنند. به این ترتیب که با دعوت از همه سهامداران خود به مجمع عمومی فوق‌العاده، در رابطه با نحوه تامین سرمایه مورد نیاز تصمیم‌گیری می‌کنند. در صورتی که اکثریت سهامداران به توافق برسند؛ فرآیند ثبت افزایش سرمایه وارد مرحله اجرایی می‌شود.
چهار نوع افزایش سرمایه داریم:
۱- افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته
۲- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت
۳- افزایش سرمایه از محل صرف سهام
۴- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران (حق تقدم سهام)
در روش چهارم افزایش سرمایه یعنی افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، مبحث حق تقدم مطرح می‌شود.
حق تقدم سهام چیست؟
شرکتها برای افزایش سرمایه موظفند تعداد سهام خود را افزایش دهد و برای آن که درصد مالکیت سهامداران بعد از افزایش سرمایه حفظ شود، با توجه به قانون تجارت، برای سهامداران حقی در نظر گرفته می‌شود که بر اساس این حق، هرگاه شرکتی سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید نسبت به سهامداران آتی در اولویت هستند. در حقیقت به این اولویت در خرید، حق تقدم خرید سهام می‌گویند.
با مثالی به شرح این موضوع می‌پردازیم. فرض کنید که شرکتی بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده، تصمیم به افزایش سرمایه پنجاه درصدی بگیرد و بخواهد سهام بیشتری عرضه کند و دارایی شما هزار سهم از آن شرکت است. بدیهی است که با افزایش سرمایه، میزان مالکیت شما در شرکت نسبت به حالت قبل از افزایش سرمایه، کاهش پیدا می‌کند. حال برای این که درصد مالکیت شما ثابت بماند، شرکت به شما حق تقدم در خرید سهام جدیدالانتشار را می‌دهد. طبق این قانون به شما پانصد برگه سهام به قیمت اسمی هزار ریال اختصاص می‌یابد. این نسبت با تغییر مقدار افزایش سرمایه تغییر می‌کند مثلا اگر افزایش سرمایه شرکت بیست درصدی باشد به شما به نسبت مقدار سهام، دویست برگه سهام تعلق می‌گیرد.
نحوه استفاده از حق تقدم سهام
هنگامی که شرکت اندوخته یا سود انباشته داشته باشد افزایش سرمایه خود را از آن جا انجام می‌دهد اما اگر سود انباشته نداشته باشد تا آن را میان سهامدارانش تقسیم کند تصمیم بر افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران می‌گیرد. برای این کاری اوراقی را به نام حق تقدم سهام منتشر می‌کند و حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران فعلی خود می‌دهد.
بعد از این که در مجمع این نوع افزایش سرمایه تصویب شد، فرمی برای سهامداران ارسال می‌شود به نام گواهی حق تقدم خرید سهام، که اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه شرکت در این فرم آورده شده است. در صورتی که سهامدار تمایل داشته باشد که درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کند و در افزایش سرمایه شرکت کند، باید این فرم را در مهلتی که شرکت مشخص کرده است، تکمیل و ارسال کند.
تکمیل فرم، نشان دهنده این است که سهامدار تصمیم دارد حق تقدم خود را به سهم تبدیل کند و برای این کار باید به تعداد همان مقدار حق تقدم، مبلغ اسمی سهام را که در حال حاضر، در ایران معادل ۱۰۰۰ ریال است به حساب شرکت واریز کند. سهامدار موظف است در یک پروسه شصت روزه که به آن دوره پذیره‌نویسی می‌گویند این کار را انجام دهد.
بعد از پرداخت مبلغ و بعد از آن که افزایش سرمایه شرکت در سازمان بورس ثبت شد، حدودا چهار تا شش ماه طول می‌کشد تا حق تقدم به سهم تبدیل شود و به صورت خودکار در پرتفوی سهامداران بنشیند.
نحوه فروش حق تقدم
نکته قابل ذکر این است که ممکن است برخی از سهامداران، نخواهند بعد از افزایش سرمایه از حق تقدم سهام خود استفاده کنند. این دسته از افراد می‌توانند حق تقدم در بورس خود را بفروشند. برای فروش، یک نماد حق تقدم در بازار برای آن شرکت تعریف می‌شود تا سهامداران شرکت بتوانند از طریق آن نماد، حق‌های خود را بفروشند. نماد حق تقدم، برای شرکتها با اضافه شدن واژه «ح» به آخر نماد شرکت نامگذاری می‌شود؛ مانند سهم وملی، که نماد حق تقدمش «وملی ح» است.
نکته دیگر این که حق تقدم نیز مانند سهام عادی از طریق کارگزاری یا از طریق سیستم آنلاین خرید و فروش می‌شود.
دامنه نوسان برای خرید و فروش نماد حق تقدم دو برابر سهام عادی است و حتی یک نماد حق تقدم، در طول روز می‌تواند مثبت ۱۰ درصد و منفی ۱۰ در صد نوسان داشته باشد. در حالی که این دامنه نوسان برای سهام عادی ۱۰ درصد است.
حق تقدم استفاده نشده چیست؟
در مواقعی که سهامدار نخواهد که با پرداخت مبلغ اسمی، حق تقدم خود را به سهم تبدیل کند و در مهلت مقرر شده نیز نماد حق تقدم سهام خود را نفروشد. در این حالت شرکت آگهی حراج حق تقدم‌های استفاده نشده را منتشر می‌کند و آن‌ها را برای سهامدارانش می‌فروشد. زمان معین برای این فروش یک ماه است.
برای خرید حق تقدم استفاده نشده، علاوه بر مبلغ خرید حق‌تقدم‌ها، لازم است مبلغ اسمی به ازای هر سهم را نیز در سامانه کارگزای خود واریز کنید، تا حق تقدم برای شما به سهم آن شرکت تبدیل شود.
توجه داشته باشید که هر فردی که سهام شرکت را در زمان برگزاری مجمع در اختیار دارد، مشمول تصمیمات مجمع می‌شود و حق تقدم سهام به او تعلق می‌گیرد. به طور کلی قیمت پایین خرید حق تقدم عرضه شده، از عواملی است که معامله‌گران آن را خریداری می‌کنند و این امر باعث جذب سرمایه بیشتر برای شرکت می‌شود.
جمع‌بندی
گفتیم که حق تقدم به دنبال افزایش سرمایه شرکتها رخ می‌دهد. در پروسه افزایش سرمایه، برای سهامداران حقی در نظر گرفته می‌شود که بر اساس این حق، هر وقت شرکت سهام جدیدی برای فروش منتشر کرد، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید نسبت به سهامداران آینده اولویت دارند. این اولویت حق تقدم در بورس است و قابلیت خرید و فروش دارد.
منبع: با مشارکت سایت باشگاه بلاگ | ایرنا مسئولیتی در خصوص محتوای این خبر یا آگهی تبلیغاتی ندارد
تبدیل حق تقدم به سهم چقدر طول می کشد؟ مدت زمان تبدیل شدن حق تقدم به سهام
تبدیل شدن حق تقدم به سهم چقدر زمان می برد؟ این سوال بسیاری از فعالین بورس است. در این مقاله مدت زمان طول کشیدن تبدیل حق تقدم به سهام را بررسی خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.
مدت زمان طول کشیدن تبدیل حق تقدم به سهام
حق تقدم سهام یکی از مواردی است که بعد از افزایش سرمایه شرکتها سهامداران را درگیر خود می‌کند.
در صورتی که علاقه مند به مطالعه بیشتر درباره سهام حق تقدم هستید مقاله زیر را مطالعه کنید:
سهامداران در استفاده کردن یا نکردن از حق تقدم سهام مختار هستنند.
در صورتی که سهامدار این قصد را داشته باشد که حق تقدم خود را به سهم تبدیل کند، این الزام برای او وجود دارد که در یک دوره زمانی مشخصص که 60 روز میباشد، مبلغ اسمی سهام ( ارزش اسمی یا مبلغ اسمی قیمتی است که بر روی برگه اوراق بهادار یا اوراق قرضه مننتشر می شود و در ایران ارزش اسمی هر سهم ۱۰۰ تومان است) را به میزان حق تقدمی که در اختیار وی قرار گرفته شده است به حساب شرکت واریز کند.
سهامدار برای اطلاع از شماره حساب شرکت، فرم افزایش سرمایه، زمان دوره پذیره نویسی 60 روزه می تواند به سایت کدال مراجعه کند.
بعد از پرداخت مبلغ اسمی، چقدر زمان لازم است تا حق تقدم به سهام تبدیل شود؟
بعد از پرداخت مبلغ اسمی، مراحل و پروسه تبدیل گواهی حق تقدم سهام به سهام حدود 4 تا 6 ماه زمان میبرد، این عملیات تبدیل، به صورت خودکار صورت گرفته و سپس سهام به پرتفوی سهامدار اضافه خواهد شد.
شرکت ها در گزارش مجمع به نوعی به زمان ثبت افزایش سرمایه اشاره می کنند.
ولی معمولا از زمان بازگشایی حق تقدم در حدود 4 الی 6 ماه برای ثبت افزایش سرمایه زمان لازم است.
سخن پایانی :
همچنین پیشنهاد می کنیم مقاله زیر را درباره نحوه تبدیل سهام حق تقدم به سهام اصلی مطالعه کنید:
امیدواریم مقاله حق تقدم استفاده نشده سهام در بورس برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
داتیس نتورک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
دیدگاهی در مورد “ تبدیل حق تقدم به سهم چقدر طول می کشد؟ مدت زمان تبدیل شدن حق تقدم به سهام ”
مرسی از فعالیتتون واسه توجیح سهامداران یا حق تقدم سهامدار که من نمیدونستم جریان و ولی خرید زدم مرسی دارین
سلام
من روز اخر حق تقدم خریدم
ونمیدنستم بسته میشه ونمیخوام تو
این حق تقدمم شرکت کنم باید پول من همینطور بمونه یا کاره دیگه ی هم میاونم بکنم
ممنون میشم راهنمایی کنید
حق تقدم و نحوه تبدیل آن به سهام
یکی از رایج‌ترین اصطلاحات بورس، حق تقدم است. شرکت‌های حاضر در بورس با اهداف مختلف، مانند تامین مالی پروژه‌ها، پرداخت بدهی، افزایش میزان دارایی و غیره اقدام به افزایش سرمایه خود در بازار مالی می‌کنند؛ اما این افزایش سرمایه به معنای کاهش سهم چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ سهامداران آن شرکت و کمتر شدن میزان قدرت و نفوذ آن ها در تصمیم‌گیری‌های شرکت شده، که منصفانه نیست! از این رو شرکتها به منظور احترام به حق و حقوق سهامداران و راضی نگه داشتن آن ها اقدام به فروش سهام جدید به سرمایه‌گذاران (قبل از ارائه آن به بازار بورس) می‌کنند. نکته قابل توجه در این نوع سهام این است که قیمت آن ها برای ارائه به سهامداران معادل قیمت اسمی است که کمتر از قیمت بازار بوده و به نفع سرمایه‌گذار میباشد. مهلت خرید حق تقدم سهام، برای سهامداران محدود است و تنها در بازه زمانی مشخص شده امکان خرید و فروش و یا تبدیل آن ها به سهام عادی وجود دارد. در ادامه به تعریف، نحوه تبدیل حق تقدم به سهم، ویژگی‌ها و انواع آن پرداخته شده است.
برای شناسایی حق تقدم، کافیست به انتهای نماد توجه داشته باشید. به این صورت که با افزودن حرف “ح” در انتهای نماد اصلی (در یک نماد مجزا) که برای خرید و فروش در نظر گرفته شده است، قابل شناسایی و معامله خواهد بود. مانند خودرو و…
تعریف حق اولویت یا تقدم
حق تقدم عبارت است از، زمانی که یک شرکت سرمایه خود را افزایش می‌دهد، به نسبت درصدی که سرمایه زیاد شده، تعداد سهام آن شرکت هم افزایش پیدا می‌کند. به همین منظور، در راستای حفظ منافع سهامداران کنونی، در شرکتها قانونی گذاشته شده است که: “طبق قانون تجارت در صورتی که یک شرکت سهام جدیدی برای فروش انتشار دهد، سهامداران کنونی در خرید این سهام جدید، اولویت خواهند داشت، به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود”. به عنوان مثال چنانچه شرکتی پس از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده سرمایه شرکت خود را 20 درصد افزایش دهد و شما ۱۰۰۰ سهم از این شرکت داشته باشید، حق اولویت خرید ۲۰۰ سهم جدید به قیمت اسمی ۱۰۰ تومان را در اختیار خواهید داشت. (۲۰۰=۲۰درصد×۱۰۰۰)
شرکت تحت شرایط خاصی بین سهامداران خود، حق تقدم سهم را توزیع می‌کند؛ چنانچه افزایش سرمایه از محل آورده‌های نقدی سهامداران صورت بگیرد، شرکت حق چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ اولویت یا تقدم آن سهم را میان سهامدارانش تقسیم می‌کند؛ هر شخص، با توجه به استراتژی که دارد می‌تواند به تبدیل حق اولویت به سهم بپردازد، مبلغ اسمی حق اولویت را پرداخت نماید، آن را به یک سهم عادی تبدیل کند و نهایتا برای فروش آن اقدام نماید.
نحوه تبدیل حق تقدم به سهم
حق تقدم سهام در بورس از جمله مواردی است که پس از افزایش سرمایه شرکتها، ذهن سهامداران را به خود مشغول می‌کند. شاید افرادی که اخیرا سرمایهگذاری در بورس را آغاز کرده‌اند، کاملا با این مفهوم بیگانه باشند، پس با باشگاه سرمایهگذاری رزسا همراه چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟ باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.
چگونه حق اولویت را به سهم تبدیل کنیم؟
همانطور که گفته شد، شما بایستی برای هر سهم، مبلغی معادل با ارزش اسمی آن سهم به شرکت بپردازید؛ در حال حاضر، ارزش اسمی هر سهم در ایران معادل 1000 ریال (۱۰۰ تومان) در نظر گرفته شده است تا در نهایت به ازای هر گواهی (سهم) ۱۰۰ تومانی که برای آن پرداخت کردید یک سهم به شما اختصاص داده شود. چنانچه در زمان مشخص شده، ۱۰۰ تومان را بپردازید، افزایش سرمایه شرکت، نزد سازمان بورس ثبت خواهد شد، که پس از آن، حدود ۵ الی ۶ ماه بعد حق اولویت‌ها به صورت خودکار به سهم عادی تبدیل می‌شود.
نکته: چنانچه سهامدار تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه شرکت را نداشته باشد، می‌تواند حق تقدم خود را در بازار بورس به فروش برساند و یا اگر از مدت زمان تعیین شده برای تبدیل حق اولویت به سهام گذشته باشد (۶۰ روز)، برای آن دسته از سهامدارانی که اقدامی انجام نداده‌اند، شرکت خود اقدام به فروش سهام (با قیمت روز ) خواهد کرد. در چنین حالتی اختلاف بین قیمت بازار و ارزش اسمی سهم، به حساب سهامدار و یا به حساب بورسی آن‌ها منتقل خواهد شد.
نحوه فروش حق تقدم سهام در بورس چگونه است؟
ممکن است تعدادی از سهامداران تمایل به شرکت در افزایش سرمایه نداشته باشند، پس بایستی امکانی برای عدم شرکت آن‌ها در افزایش سرمایه اتخاذ شود؛ از همین رو پس از برگزاری مجمع، یک نماد حق اولویت در بازار برای آن شرکت باز خواهد شد، در چنین حالتی سهامداران قادر هستند به وسیله آن نماد، حق‌های خود را بفروشند؛ مثلا اگر شرکت ایران خودرو با نماد خودروح افزایش سرمایه دهد، نماد حق اولویت آن خودروح است و به صورت مجزا از آن سهم خرید و فروش خواهد شد.
به عنوان مثال اگر ایران خودرو ۵۰ درصد افزایش سرمایه داشته باشد و سهامدار پیش از مجمع عمومی فوق العاده، ۱۰۰۰ سهم خودرو داشته باشد، پس از بازگشایی سهم، ۱۰۰۰ سهم خودرو با قیمت جدید و ۵۰۰ سهم خودروح با قیمت اصلی که ۱۰۰ تومان کمتر از قیمت روز سهم است (در نظر داشته باشید که اختلاف قیمت اصلی سهم و حق اولویت آن، بنا به دلایل متفاوت می‌تواند بیشتر یا کمتر از ۱۰۰ تومان باشد)، در اختیار دارد. سهامدار قادر است هر کدام را که دوست داشت، بخرد و یا بفروشد.
دامنه نوسان حق تقدم سهام در بورس چقدر است؟
دامنه نوسانات در معامله نماد حق اولویت شرکتها، ۱۰ درصد تعریف شده است که دو برابر نماد‌های عادی همان شرکتها است؛ به این معنا که نماد حق اولویت، در طی روز می‌تواند ۱۰ درصد مثبت و یا ۱۰ درصد منفی به نسبت قیمت پایانی روز گذشته خود، نوسان داشته باشد. اشخاصی که حق اولویت شرکت‌های مختلف را خرید و فروش می‌کنند، باید این نکته را مد نظر داشته باشند که ریسک حق تقدم سهم بسیار بالاتر از سهام عادی خواهد بود! زیرا در طول روز بیش‌ترین حالت نوسانی قیمت می تواند حدود ۲۰ درصد هم جابجا شود و این در حالی است که این حداکثر نوسان برای سهام عادی ۱۰ درصد در طول روز است.
حق تقدم سهام استفاده نشده یعنی چه؟
اگر شخصی فرم شرکت در افزایش سرمایه را تکمیل نکرده باشد و حق اولویت خود را در مدت زمان مشخص شده به فروش نرساند، به آن حق تقدم استفاده نشده گفته می‌گویند. شرکت حق اولویت استفاده نشده را به روش حراج و به وسیله آگهی‌ها به فروش می‌رساند و مبلغ کارمزد فروش را از آن مبلغ کسر کرده و باقیمانده آن را به حساب سهامدار واریز می‌کند.
میزان سودآوری حق اولویت سهام چقدر است؟
حق تقدم به علت قابلیت‌هایی مانند دامنه نوسان دو برابری و عدم درگیری با حجم مبنا، نسبت به سهم عادی ریسک بالاتری دارد. نوسان ۲ برابری می‌تواند سود بسیار خوبی را نصیب سرمایه‌گذار نماید و اما می‌تواند موجبات ضرر و زیان بسیاری را فراهم آورد که این امر به میزان آشنایی شما با بورس و تشخیص درست زمان ورود و خروج به سهم بستگی دارد.
نماد حق تقدم سهم
همانطور که گفته شد، پس از برگزاری مجمع شرکت، یک نماد حق اولویت در بازار، برای آن شرکت باز می‌شود تا سهامدار قادر باشد به وسیله آن نماد، حق اولویت‌های خود را به فروش برساند؛ به عنوان مثال اگر شرکت گروه دارویی سبحان با نماد دسبحا افزایش سرمایه دهد، نماد حق اولویت آن دسبحاح خواهد شد.
خرید حق تقدم سهام به جای سهم اصلی!
زمانی که شما حق اولویت استفاده نشده را بخرید، سیستم به صورت اتوماتیک ۱۰۰ تومان مبلغ اسمی را از حساب شما برداشت می‌کند؛ پس از مدت زمان مشخصی (بین ۳ الی ۶ ماه) تبدیل به سهام معمولی خواهد شد و به پرتفوی شما افزوده می‌شود. زمانی که بعد از افزایش سرمایه قابل معامله شود و یا حق اولویت قابل معامله شود به دارایی سپرده گذاری شما افزوده خواهد شد و می‌توانید آن را به فروش برسانید.
تبدیل حق تقدم به سهم (به صورت خودکار)
شرکتها در گزارش مجمع به زمان ثبت افزایش سرمایه اشاره خواهند کرد؛ اما اغلب از زمان بازگشایی اولویت تقریبا ۴ الی ۵ ماه برای ثبت افزایش سرمایه زمان نیاز است، اما این که چه زمانی حق اولویت تبدیل به سهام شود، بستگی به شرکتی دارد که شما از آن خریداری کرده‌اید. به طور کلی نمی‌توان زمان دقیقی را به برای آن در نظر گرفت.
آیا نماد حق اولویت سهام، هر زمان قابل خرید و فروش است؟
خیر! نماد حق اولویت یا تقدم یک شرکت بورسی تنها در مدت زمانی از پیش تعیین شده (معمولا ۶۰ روزه) قابل خرید و فروش خواهد بود.
مزیت‌ها و معایب عرضه حق تقدم در بورس
- در این قسمت به چند مورد از مزیت‌های عرضه حق اولویت برای سهامداران اشاره خواهیم کرد:
- حق تقدم منجر به حفظ اثرگذاری سهامداران فعلی بر روی مدیریت و تصمیمات شرکت به وسیله حق رای در مجامع مختلف می‌شود.
- عرضه سهام جدید با قیمتی پایین، قیمت بازار سهام را کمتر خواهد کرد، اما چنانچه سهامداران حق خرید خود را استفاده ننمایند، زیانی ندیده‌اند.
- مزیت عرضه حق اولویت برای شرکت ها
- عرضه حق اولویت، منجر به کم تر شدن نسبت اهرمی و بیشتر شدن ظرفیت استقراض یک شرکت خواهد شد.
- عرضه حق اولویت قیمت را پایین‌تر آورده و در نهایت باعث بیشتر شدن تقاضا برای سهام یک شرکت خواهد شد.
- از آنجایی که قیمت حق تقدم پایین است، سهامداران از این قیمت استقبال کرده و موجباب جذب سرمایه بیشتر برای شرکت فراهم خواهد شد.
- تامین سرمایه به وسیله فروش حق اولویت نسبت به فروش سهام عادی، هزینه بسیار کم تری به همراه دارد.
- معایب عرضه حق تقدم در بورس
- چنانچه سهامداران از پذیره نویسی حق تقدم سهام باخبر نشوند و یا به علت عدم توانایی مالی در زمان پذیره نویسی، در خرید حق اولویت خود شرکت نکنند، در بیشتر اوقات به نفع آن ها نخواهد بود.
- پروسه پذیره نویسی عرضه حق اولویت به زمان نیاز دارد و چنانچه در این بازه زمانی نسبتا طولانی، جهت قیمت در بازار عوض شود و از صعودی به نزولی تبدیل شود، زیان بسیار سنگینی متوجه سهامداران خواهد شد.
همانطور که در این مطلب به آن اشاره شد، در صورتی که سهامدار قصد داشته باشد تا حق تقدم خود را به سهم عادی تبدیل کند، نیاز خواهد بود تا در یک بازه زمانی ۶۰ روزه، مبلغ اسمی سهام را معادل حق تقدم سهامی که در اختیار دارد به حساب شرکت پرداخت نماید این مبلغ اسمی در بیشتر مواقع ۱۰۰ تومان است و همین طور فرم شرکت در افزایش سرمایه را تکمیل کند. همه اطلاعات شامل؛ زمان دوره پذیره نویسی ۶۰ روزه، شماره حساب شرکت برای واریز مبلغ اسمی و فرم افزایش سرمایه، در سایت کدال اطلاع رسانی خواهد شد. از اینکه تا پایان این مقاله ما را یاری کردید از شما سپاسگزاریم؛ امیدواریم تمامی ابهامات شما را در رابطه با حق تقدم در بورس برطرف کرده باشیم.
آشنایی با حق تقدم سهام
حق تقدم سهام زمانی به سهامدار تعلق می‌گیرد که شرکت قصد افزایش سرمایه از محل آورده و مطالبات داشته باشد و سهامدار در مجمع فوق‌العاده تصویب افزایش سرمایه شرکت کند.
البته منظور از شرکت در مجمع این نیست که سهامدار حتما باید در این گردهمایی شرکت کند، بلکه کافی است در تاریخ برگزاری این مجمع سهام آن شرکت را داشته باشید. در این حالت بعد از مجمع افزایش سرمایه، تعدادی حق تقدم به سهامدار تعلق می‌گیرد و به سبد دارایی‌هایش افزوده می‌شود.
حق تقدم سهام چیست؟
وقتی شرکتی افزایش سرمایه می‌دهد، تعداد سهام آن افزایش پیدا می‌کند. افزایش سرمایه از محل آورده و مطالبات هم به این معنا است که به ازای هر برگه سهم جدید، باید مبلغ ۱۰۰ تومان به حساب شرکت واریز شود. اما سهامداران قبلی شرکت این حق را دارند که درصد مالکیت خودشان در شرکت را حفظ کنند. به بیان ساده‌تر، اگر سهامداری قبل از افزایش سرمایه مالک ۵ درصد از شرکت باشد، این حق را دارد که بعد از افزایش سرمایه هم مالکیت ۵ درصدی خودش را حفظ کند. برای این کار، تعدادی حق تقدم در اختیار سهامدار قرار می‌گیرد تا با پرداخت ۱۰۰ تومان به ازای هر حق تقدم، درصد مالکیت خودش در شرکت را حفظ کند.
مثلا فرض کنید شرکتی ۱۰۰۰ سهم دارد و می‌خواهد سهامش را ۱۰۰ درصد از محل آورده افزایش دهد و به ۲۰۰۰ سهم برساند. فرض کنید یکی از سهامداران شرکت قبل از افزایش سرمایه مالک ۵ درصد شرکت باشد. در این حالت، این سهامدار قبل از افزایش سرمایه مالک ۵۰ سهم از شرکت بوده است. برای اینکه این سهامدار بعد از افزایش سرمایه بتواند مالکیت ۵ درصدی‌اش را حفظ کند باید تعداد سهامش به ۱۰۰ سهم برسد. برای همین باید ۵۰ حق تقدم دریافت کند. این سهامدار می‌تواند با پرداخت ۱۰۰ تومان به ازای هر کدام از حق تقدم، حق تقدم‌ها را به سهم عادی تبدیل کند و تعداد سهامش را به ۱۰۰ سهم برساند.
نحوه و مهلت استفاده از حق تقدم
همانطور که گفتیم، سهامدارانی که حق تقدم دریافت می‌کنند می‌توانند با پرداخت ۱۰۰ تومان به ازای هر حق تقدم، حق تقدم‌هایشان را به سهم معمولی تبدیل کنند. برای انجام این کار سهامداران باید فرم شرکت در افزایش سرمایه را پر کنند و بعد از واریز مبلغ موردنظر، رسید پرداخت وجه را همراه با فرم افزایش سرمایه برای شرکت بفرستند.
مهلت استفاده از حق تقدم، شماره حساب شرکت و نحوه ارسال فرم شرکت در افزایش سرمایه (که می‌تواند از طریق فکس، پست یا ایمیل باشد) در اطلاعیه‌ای که از طرف شرکت منتشر می‌شود ذکر شده است. شرکت ملزم است تمام این اطلاعات را در سایت کدال منتشر کند.
نکته یک: اگر می‌خواهید در این نوع از افزایش سرمایه شرکت کنید و حق تقدم‌تان را به سهم تبدیل کنید، واجب است اطلاعیه‌های شرکت درباره فرایند افزایش سرمایه و به‌ویژه جزئیات مربوط به پرداخت مبلغ حق تقدم را به دقت بخوانید. اگر یادتان برود یا فرصت را از دست بدهید، راهی برای جبران نیست. همانطور که گفته شد شرکت موظف است این اطلاعیه را در سایت کدال منتشر کند، اما اکثر شرکتها علاوه بر کدال، این اطلاعیه را در سایت رسمی خودشان هم منتشر می‌کنند. پس دنبال کردن سایت شرکت‌هایی که سهامشان را دارید، فراموش نشود.
نکته ۲: گاهی ممکن است سهامدار از شرکت مطالباتی داشته باشد. مثلا سود سهام به سهامدار تعلق گرفته باشد، اما سهامدار این سود را دریافت نکرده باشد و این پول در حساب شرکت مانده باشد. در این صورت سهامدار می‌تواند مبلغ اسمی حق تقدم‌ها را از محل این مطالبات پرداخت کند. در فرم افزایش سرمایه مطالبات سهامدار مشخص شده است و سهامدار می‌تواند هنگام پر کردن فرم، می‌تواند موافقت کند که مبلغ حق تقدم‌هایش از محل مطالبات او از شرکت برداشت شود. در این حالت، اگر مطالبات سهامدار کفایت کند، دیگر لازم نیست مبلغی به حساب شرکت واریز کند. به همین دلیل است که به این نوع افزایش سرمایه افزایش سرمایه از محل آورده و مطالبات گفته می‌شود.
نکته ۳: طبق قانون بورس، مهلت استفاده از حق تقدم سهام نباید کمتر از ۶۰ روز باشد.
خرید و فروش حق تقدم سهام
بعد از اینکه حق تقدم‌ها به سبد سهامداران اضافه می‌شود، معمولا ۲ تا ۳ ماه فرصت وجود دارد تا سهامداران مبلغ اسمی حق تقدم‌ها (۱۰۰ تومان به ازای هر حق تقدم) را پرداخت کنند.
اما در این بازه سهامدارانی که به هر دلیلی نخواهند از حق تقدم سهام استفاده کنند می‌توانند حق تقدم‌شان را بفروشند. سهامداران دیگر هم می‌توانند این حق تقدم‌ها را بخرند و در مهلت تعیین شده مبلغ اسمی حق تقدم‌های خریداری شده را پرداخت کنند تا حق تقدم‌هایشان به سهم معمولی تبدیل شود.
نماد حق تقدم چیست؟ ح آخر نمادها یعنی چه؟
اگر سهامداری در مهلت مقرر فرم افزایش سرمایه را پر نکند و حق تقدم‌هایش را نفروشد، اصطلاحا گفته می‌شود از حق تقدم‌هایش استفاده نکرده است. در انتهای مهلت تعیین‌شده برای استفاده از حق تقدم‌ها، شرکت حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده را حراج می‌کند و پس از کسر کارمزد، مبلغ حاصل را به حساب سهامداران می‌ریزد
در سری مطلب «بورس به زبان ساده» گفتیم که هر شرکت حاضر در بورس یک نماد معاملاتی مخصوص به خودش دارد. نماد حق تقدم هر شرکت هم با افزودن حرف «ح» به انتهای نماد معاملاتی آن شرکت ساخته می‌شود. مثلا اگر شرکت فولاد مبارکه اصفهان که نماد معاملاتی آن «فولاد» است، بخواهد از محل آورده افزایش سرمایه بدهد، نماد معاملاتی حق تقدش می‌شود «فولادح».
هر نمادی هم که به حرف «ح» منتهی باشد در واقع حق تقدم یکی از شرکت‌های حاضر در بورس است. پس اگر دیدید نمادی به حرف «ح» ختم شده است، مطمئن باشید که حق تقدم است و حواس‌تان باشد در خرید آن دچار اشتباه نشوید.
حق تقدم سهام استفاده نشده چه می‌شود؟
اگر سهامداری در مهلت مقرر فرم افزایش سرمایه را پر نکند و حق تقدم‌هایش را نفروشد، اصطلاحا گفته می‌شود از حق تقدم‌هایش استفاده نکرده است. در انتهای مهلت تعیین‌شده برای استفاده از حق تقدم‌ها، شرکت حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده را حراج می‌کند و پس از کسر کارمزد، مبلغ حاصل را به حساب سهامداران می‌ریزد.
دامنه نوسان قیمت حق تقدم سهام به چه میزان است؟
در حال حاضر دامنه نوسان قیمت حق تقدم‌ها دو برابر دامنه نوسان قیمت سهام عادی است. به عبارت ساده‌تر؛ قیمت حق تقدم‌ها می‌تواند از منفی ۱۰ درصد تا مثبت ۱۰ درصد نوسان کند. همین دامنه نوسان بالا باعث می‌شود عده‌ای از سهامداران که ریسک‌پذیری بالاتری دارند در بازه‌های زمانی کوتاه اقدام به خریدوفروش حق‌تقدم کنند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که اگر در بازار سرمایه تازه‌کارید یا ریسک‌گریز هستید، با نگاه نوسان‌گیری اقدام به خریدوفروش حق تقدم نکنید.
چه موقع حق تقدم بخریم؟
به‌طور کلی شرکت در افزایش سرمایه از محل آورده و مطالبات، دریافت حق تقدم و تبدیل حق تقدم‌ها به سهام معمولی می‌تواند بین ۳ تا ۶ ماه طول بکشد. پس شرکت در این فرایند در وهله اول برای کسانی مناسب است که دیدگاه کوتاه‌مدت ندارند و می‌خواهند برای میان‌مدت و بلندمدت سرمایهگذاری کنند.
نکته بعدی اینکه گاهی ممکن است بین قیمت سهام و حق تقدم آن شکاف قیمتی قابل توجه ایجاد شود. مثلا قیمت سهم ۱۰۰۰ تومان باشد و قیمت حق تقدم آن ۷۰۰ تومان. در این حالت اگر حق تقدم ۷۰۰ تومانی را بخرید و ۱۰۰ تومان آن را پرداخت کنید، قیمت سهم برایتان ۸۰۰ تومان تمام می‌شود، در حالی که قیمت روز آن سهم ۱۰۰۰ تومان است. در این موقعیت، سهامدارانی که نگاه بلندمدت‌تری دارند و تحلیل‌شان این است که قیمت این سهم روندی افزایشی دارد، از این شکاف قیمتی استفاده می‌کنند و به جای خریدن سهام معمولی، حق تقدم آن را می‌خرند و تبدیل به سهم می‌کنند.
پس برای خریدن حق تقدم باید دو نکته را در نظر بگیریم: اول اینکه نگاه خودمان در سهامداری میان‌مدت (بیشتر از ۶ ماه) و بلندمدت (بیشتر از یک سال) باشد و دوم هم اینکه تحلیل‌مان این باشد که سهام شرکت در آینده روند صعودی خواهد داشت.
دیدگاه شما