شرط اصلی ورود نقدینگی به بازار سرمایه
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: رونق اقتصادی موجب ورود سرمایه و نقدینگی جامعه به سمت بازار سهام خواهد شد.
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: رونق اقتصادی موجب ورود سرمایه و نقدینگی جامعه به سمت بازار سهام خواهد شد.
ابراهیم خلیلی در گفتوگو با خبرنگار ایبِنا گفت: زمانی رونق پایدار در بازار سرمایه نمایان میشود که رکود اقتصادی و مشکلات حاکم بر اقتصاد کشور از بین بروند. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه رونق اقتصادی موجب ورود سرمایه و نقدینگی جامعه به سمت بازار سهام خواهد شد اظهارداشت: در صورتی که مشکلات صنایع رفع شود و بنگاههای تولیدی به سودآوری برسند، در اینصورت بازار سرمایه میتواند به رونق پایدار رسیده و از سوی دیگر رشد سهام شرکتها نیز موجب خواهد شد تا حجم زیادی از نقدینگی جامعه به سمت این بازار سرمایه شود. وی با تاکید بر اینکه بازار سرمایه بهترین گزینه برای تامین مالی بنگاهها و صنایع از محل آورده نقدی مردم و سرمایههای آنان است، افزود: زمانی که دیگر بازارها از جمله مسکن، خودرو و چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ ارز و همچنین سکه با تلاطم و نیز حضور دلالها همراه باشد، بدون شک نمیتوان انتظار حضور نقدینگی در بازار سهام را داشت. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به اینکه سیاست کاهش نرخ سود بانکی در چند سال گذشته بدون داشتن برنامهیی برای نقدینگی مردم یکی از دلایل اصلی افزایش چشمگیر قیمتها در سایر بازار شده است گفت: بر این اساس شاید بالا بردن دوباره نرخ سود بانکی بتواند به عنوان مُسکنی برای از میان بردن تلاطم موجود در بازارهای مختلف موثر باشد. وی در خصوص تاثیر افزایش نرخ سود بانکی بر بازار سرمایه نیز اظهار داشت: افراد و سرمایهگذارانی که در بازار سهام فعالیت میکنند عمدتا حرفهایهای این بازار هستند و کمتر افراد کم تجربه چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ و معمولی در این بازار حضور دارند، بنابراین این دسته از افراد ریسکهای حضور در بازار سرمایه را میدانند و با علم به این موضع در این بازار حضور داشته و به دنبال کسب سود بیشتری هستند. این کارشناس بازار سرمایه گفت: البته بدون شک افزایش نرخ سود بانکی میتواند تا حدودی موجب خروج بخشی از نقدینگی از بازار سهام شود. خلیلی با بیان این موضوع که حضور سپردههای مردم در بانکها به خودی خود اتفاق بدی نیست اظهار داشت: یکی از رسالتهای اصلی بانکها بهکارگیری نقدینگی و سپردههای مردم در صنعت و تولید کشور است؛ بنابراین از این نظر نمیتواند انتقادات شدیدی به سپرده کردن نقدینگی مردم در بانکها ابراز داشت. وی ادامه داد: علاوه بر این نرخ سود بانکی همواره تابعی از تورم موجود در اقتصاد کشور است، بر این اساس با توجه به تورم قابل توجهی که در اقتصاد کشور وجود دارد، انتظار افزایش نرخ سود بانکی دور از ذهن نیست.
تأثیر نقدینگی بر اقتصاد کشور
معاون اسبق وزارت اقتصاد، درباره تأثیر نقدینگی بر اقتصاد کشور گفت: نباید پول بدون پشتوانه چاپ شود و باید به ورود سرمایه به کشور در این زمینه توجه کنیم. رشد نقدینگی حتی در کشورهای پیشرفته اگر پیش از رشد اقتصادی باشد موجب تورم میشود.
به گزارش عطنا به نقل از خبرگزاری مهر، حسین قضاوی، معاون اسبق وزارت اقتصاد در گفتوگوی ویژه خبری، گفت: اگر دولت تلاش کند در قالب جیب خود خرج کند و سراغ بانکها چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ نرود رشد نقدینگی کنترل میشود. بدهی دولت به بانکها از سال ۸۳ تا پایان سال گذشته ۵۴ برابر شده است.
فروش سکه بهوسیله بانک مرکزی برای جذب نقدینگی بیتدبیری بود
وی ادامه داد: نرخ سود متناسب با تورم انتظاری، نقدینگی را کنترل میکند، اما راهکار مهم و عاجل کنترل نقدینگی، ابزارمند شدن بدهی دولت به بانکها و بانکها به بانک مرکزی است و باید برای آن اوراق صادر شود.
وی بابیان اینکه، سهم بدهی بانکها به بانک مرکزی در ۱۳ سال گذشته ۶۶ برابر شده است گفت: پایه پولی در این مدت ۱۴ برابر، اما نقدینگی ۲۲ برابر افزایشیافته است. این یعنی هر واحد پولی که بانک مرکزی چاپ کرده بهمراتب بیشتر از وام و پول آفرینی نقدینگی در اقتصاد داشته است.
وی افزود: در ۱۳ سال اخیر، بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی چهار برابر، بدهی دولت به بانک مرکزی دو نیم برابر و بدهی بخش دولتی به بانکها ۲۲ برابر شده است.
وی ادامه داد: این بدهی نشان میدهد بخش دولتی به جای بانکها تسهیلات گرفته است.
قائممقام اسبق بانک مرکزی افزود: فروش سکه بهوسیله بانک مرکزی برای جذب نقدینگی بیتدبیری بود، اما بانک مرکزی به این نتیجه رسید که باید نقدینگی کشور را که بخشی از آن محصول پرداخت ۳۵ هزار میلیارد تومان به طلبکاران مؤسسات مالی و اعتباری بود با سیاست فروش سکه جمع کند.
وی گفت: هر کس سکه را خرید سرباز بانک مرکزی شد و اینکه کسی هزار یا بیشتر سکه خریده است عقل معاش داشته و سودش را برده است و نباید بگوییم فلانی چرا اینقدر سکه خرید است.
قضاوی ادامه داد: اگر کسی عقل معاش نداشت و سیاست پولی نامناسبی را اتخاذ کرد باید از او سؤال شود.
وی افزود: اگر مقررات از ابتدا درست نباشد نباید وسط بازی قاعده را به هم بزنی و اگر سیاستها را قاعدهمند نکنیم و ضابطه رفتاری برای مقام دولتی و سیاستگذار پولی نگذاریم سنگ روی سنگ بند نمیشود.
معاون اسبق وزارت اقتصاد ادامه داد: بانک مرکزی در دوره جدید میخواهد جدیت خود را به مردم نشان دهد و اعتماد عمومی را به بانک مرکزی بازگرداند. این تلاش نباید مغایر با سیاستها مالی باشد.
وی افزود: گفته میشود نرخ سود بانکی بالا، موجب افزایش نقدینگی میشود، اما در کجای دنیا با محدود کردن سود سپرده، نقدینگی کنترلشده است. سود بانکی یکی از اهرمهای تولید نقدینگی است، اما راهکار کنترل رشد نقدینگی محدود کردن این سود نیست.
وی درباره تأثیر نقدینگی بر اقتصاد کشور گفت: نباید پول بدون پشتوانه چاپ شود و باید به ورود سرمایه به کشور در این زمینه توجه کنیم. رشد نقدینگی حتی در کشورهای پیشرفته اگر پیش از رشد اقتصادی باشد موجب تورم میشود.
معاون اسبق وزارت اقتصاد افزود: از سال ۸۳ تا پایان سال ۹۶ نقدینگی ۲۲ برابر شد که مجموع نرخ تولید و خدمات یک و چهار دهم افزایش یافته است.
قضاوی اضافه کرد: رشد نامناسب نقدینگی در مقایسه با رشد اقتصادی تورمزا و مخل فعالیتهای اقتصادی است.
بانک مرکزی در بازه چندساله در پی کاهش نرخ سود سپردهها باشد
تیمور رحمانی، عضو هیئتعلمی دانشگاه تهران نیز در ادامه این برنامه گفت: نقدینگی مجموع مطالبات اشخاص از نظام بانکی است و نقدینگی در کشور در سالهای اخیر با رشد آن در ۵۰ سال گذشته چندان تفاوتی ندارد و غیرعادی نیست.
وی اضافه کرد: رشد نقدینگی در سالهای اخیر به دلیل نرخ سود بالای سپردههای بانکی بوده است.
وی بابیان اینکه تفاوت رشد نقدینگی با رشد تولید سالانه موجب تورم میشود، گفت: واردات گسترده یا خرج نشدن سود سپردهها موجب میشود اثرات نقدینگی در تورم مشخص نشود و جلوی تورم گرفته شود.
وی با اشاره به اینکه رشد نقدینگی نوعی افزایش بدهی سیستم بانکی است، گفت: بانک مرکزی برنامه گستردهای برای مهار نقدینگی دارد. اعاده قدرت نظارتی بانک مرکزی و اجرای سیاست پولی ازجمله برنامههای بانک مرکزی برای مهار نقدینگی است. اگر نقدینگی را فراتر از اقتصاد ایجاد کنیم نمیتوانیم از مردم سؤال کنیم که چرا از این نقدینگی استفاده کردهاند.
وی افزود: نباید اجازه دهیم نقدینگی خارج از اقتصاد رشد کند و باید با تقویت بخش نظارتی بانک مرکزی قدرت خلق پول بدون پشتوانه به بانکها داده نشود. بانک مرکزی در بازه چندساله در پی کاهش نرخ سود سپردهها باشد.
محلی امنتر و کمهزینهتر از بانکها برای مهار نقدینگی کشور وجود ندارد
احسان خاندوزی، عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در این برنامه بابیان اینکه برای حرکت جریان نقدینگی برنامهای در چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ سیستم مدیریتی نداشتهایم، گفت: افزایش نقدینگی بدون تولید در بلندمدت تورم ایجاد میکند، اما در کوتاهمدت تأثیر کمی بر تورم دارد.
عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: اگر سپردههای بانکی افزایش یابد، اما تسهیلات بانکی به تولید منجر نشود و به سیستم بانکی بازنگردد تورم شدیدی ایجاد میشود.
وی ادامه داد: افزایش سپردهها باید با ورودیهای بانک متعادل باشد نه اینکه بانک با داراییها سوریتر از خود را برابر نشان دهد. بهجز سیاست پولی، بانک مرکزی از ابزار تنظیم گری خود برای محدود کردن رشد نقدینگی استفاده کند.
عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: نگرش پولی بانک مرکزی برای حل مسائل اقتصادی کشور باید تصحیح شود درحالیکه اکنون هر نوع بدهکاری دولت به بانک مرکزی ناپسند است، بدهکاری بانکها به بانک مرکزی قابلتحمل است.
وی اضافه کرد: اگر نقدینگی بیقاعده افزایش مییابد بخشی از آن به این دلیل است که حتی به حسابهای جاری سودهای روزشمار پرداخت میشود.
خاندوزی افزود: در کوتاهمدت محلی امنتر و کمهزینهتر از بانکها برای مهار نقدینگی کشور وجود ندارد.
دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) و نقدینگی (Liquidity) چیست؟
یکی از بزرگترین دغدغههای سرمایهگذاران این است که آیا پس از خرید یک دارایی جدید، میتوان پس از مدتی آن را بهراحتی در بازار فروخت و به پول نقد تبدیل کرد یا نه. این پرسش، جواب دقیق و مشخصی ندارد؛ اما میتوان با درنظرگرفتن عوامل مختلف تا حدودی به آن پاسخ داد.
برخی از داراییهایی که ما با آن سروکار داریم بازار چندان مناسبی ندارند. برای مثال با آنکه اشیای قدیمی و بهاصطلاح آنتیک بسیار ارزشمند هستند؛ اما فروش آنها در بازار کار دشواری است. املاک و مستغلات هم ماهیتی مشابه دارند و ممکن است مدتزمان زیادی طول بکشد تا خانهای را بفروشیم.
در حقیقت خرید داراییهایی که ارزش بالایی دارند اما نقدپذیری آنها پایین است، یک حرکت پُرریسک محسوب میشود؛ چراکه این احتمال وجود دارد زمانی که شما به پول نقد نیاز داشته باشید امکان فروش سریع داراییتان بهدلیل نبود مشتری مقدور نباشد یا اینکه در نهایت مجبور شوید آن را با قیمت بسیار کمتر از ارزش واقعیاش بفروشید.
به بیان ساده، خرید کالای نقدپذیر یا داراییای که مشتری دستبهنقد همواره برای آن وجود دارد شاخص مهمی است و باید آن را در نظر داشته باشید. در این مقاله قصد داریم شما را با دو مفهوم دارایی نقدپذیر و نقدینگی آشنا کنیم و در ادامه به برخی ویژگیها، عوامل مؤثر، نحوه محاسبه و اهمیت آنها نگاهی داشته باشیم. پس تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
دارایی نقدپذیر چیست؟
دارایی نقدپذیر یا نقدشونده (Liquid Asset) که در برخی مقالات اقتصادی از آن با عنوان دارایی سیال هم نام برده شده است به اموال یا داشتههایی گفته میشود که از سهولت بالایی برای خریدوفروش برخوردار هستند و میتوان آنها را بهآسانی به وجه نقد تبدیل کرد.
یکی از مهمترین ویژگیهای دارایی نقدپذیر انتقال آسان مالکیت آن است. برای مثال دلار، یورو یا سکهٔ طلا نیازی به مراحل قانونی برای واگذاری مالکیت ندارند و میتوان بهآسانی آنها را به پول رایج تبدیل کرد.
علاوه بر این داراییهای نقدپذیر ویژگیهای دیگری هم دارند که عبارتاند از:
در این میان داراییهای گوناگونی وجود دارند که بهطور ذاتی همواره نقدپذیر هستند و اغلب سرمایهگذاران بزرگ در سبد سرمایه خود همیشه از این دسته داراییها استفاده میکنند. طلا، ارزهای معتبر خارجی، سهام، اوراق قرضه و صندوقهای قابل معامله در بورس (ETFs) از جمله داراییهای با نقدپذیری بالا هستند. البته نباید فراموش کرد که میزان نقدپذیری برخی از این کالاها ممکن است با توجه به شرایط اقتصادی هر کشور متفاوت باشد.
بهطور کلی پول نقدپذیرترین دارایی در جهان است.
در سوی دیگر ما با برخی کالاها سروکار داریم که از نظر نقدپذیری متفاوت هستند و فرایند خریدوفروش و تبدیل آنها به پول چندان آسان نیست.
دارایی غیرسیال یا نقدناپذیر چیست؟
دارایی نقدناپذیر (Illiquid Asset) که از آن با تعابیر دیرنقدپذیر یا غیرسیال هم یاد میشود به دستهای از داراییها میگویند که امکان تبدیل آنها به پول نقد، کم یا حتی در برخی موارد غیرممکن است. دارایی نقدناپذیر را میتوان نقطه مقابل دارایی نقدپذیر دانست؛ داراییهایی که با وجود ارزش بالا، مشتریان اندکی دارند.
برای مثال فرض کنید شما یک نقاشی از ژان میشل باسکیت (Jean Michel Basquiat) را در اختیار دارید که بیش از ۱۰۰میلیون دلار ارزش دارد. با آنکه این اثر هنری بسیار گرانبهاست، با توجه به قیمتگذاری و مشتریانی که برای خرید آن وجود دارند یک دارایی نقدناپذیر تلقی میشود.
باید به این نکته توجه کرد که عبارت نقدناپذیر بهمعنای غیرقابل نقدشدن نیست بلکه به این معناست که باید زمان زیادی منتظر ماند تا چنین داراییای به پول تبدیل شود.
موضوع نقدناپذیری تنها گریبانگیر افراد یا سرمایهگذاران نیست، بلکه شرکتهای بزرگ هم با شکلی متفاوت با این مسئله درگیر هستند. بسیاری از شرکتها در زمان تنظیم ترازنامههای مالی و مشخصکردن بدهیها و معوقات باید نقدپذیری داراییها و سرمایهگذاریهای خود را مشخص کنند.
از آنجا که داراییهای نقدناپذیر اغلب ریسک و نوسانات زیادی دارند، سرمایهگذاران باتجربه، درصد بسیاری کمی از سبد مالی خود را به این داراییها اختصاص میدهند. خانه و مستغلات، آثار هنری، اجناس قدیمی و آنتیک، ماشین، اقلام کلکسیونی همگی از داراییهای نقدناپذیر هستند.
بازار نقدی یا سیال چیست؟
اصطلاح پرکاربرد دیگری در این میان وجود دارد که بد نیست پیش از آنکه دربارهٔ نقدینگی توضیح دهیم، به آن اشارهای داشته باشیم. عبارت بازار سیال یا نقدی (Liquid Market) که با نامهای دیگری مانند بازار لیکویید یا شناور هم شناخته میشود، به بازاری گفته میشود که خریداران و فروشندگان زیادی در آن فعالیت میکنند. در این بازار علاوه بر قیمت منصفانه، خریداران و فروشندگان هزینه کمتری بابت نقلوانتقالات پرداخت میکنند.
دلیل حضور خریداران و فروشندگان متعدد در این بازار علاوه بر قیمتهای مناسب و منصفانه، نوسانات اندکی است که این دست از بازارها دارند.
نقدینگی چیست؟
نقدینگی (Liquidity) عبارتی است که بسیار آن را شنیدهایم. این واژه پرکاربرد، یک ویژگی و صفت مهم برای کالاها و داراییها محسوب میشود. بهطوری که میتوان گفت تعریف یک دارایی نقدپذیر یا نقدناپذیر بهنوعی وابسته به این پارامتر است.
در اقتصاد تعاریف گوناگونی برای نقدینگی وجود دارد؛ برخی نقدینگی را بهعنوان معیاری برای توانایی فروش سریع یک دارایی به قیمت بازار میدانند؛ اما عدهای دیگر پول در گردش را نقدینگی تلقی میکنند، بعضی از اقتصاددانان هم به داراییهای نقدی و مجموع پول و شِبهپول بهعنوان نقدینگی اشاره میکنند. شاید سادهترین تعریف از نقدینگی همان پول نقد باشد.
اگر بخواهیم این مفهوم ساده را کمی علمیتر توضیح دهیم، نقدینگی را میتوان داشتن مقدار قابلملاحظهای دارایی با نقدپذیری بالا توصیف کرد و از آنجا که پول نقدپذیرترین دارایی ممکن است؛ بنابراین نقدینگی و پول را میتوان معادل هم دانست.
در بازارهای مرسوم و سنتی دو سطح کلی برای نقدینگی داریم:
- نقدینگی بازار (Market Liquidity): بهمیزان سهولت خرید و فروش کالا یا دارایی با قیمتی منصفانه و عادلانه گفته میشود. بهعبارت دیگر نقدینگی یک بازار به سرعت و نقدشوندگی آن دارایی وابسته است. در هر بازار زمانی که شکاف یا اختلاف قیمت میان فروشنده و خریدار (Bid-Ask Spread) کمتر باشد و اعداد و ارقام دلخواه این دو سمت معامله به هم نزدیکتر باشد با نقدینگیِ بازارِ بهتری مواجه هستیم.
- نقدینگی حسابدارییاترازنامهای (Accounting liquidity): معیاری برای سنجش توانایی پرداخت بدهیها در زمان سررسید است. این میزان معمولاً به صورت نسبت یا درصد بیان می شود. اغلب سرمایهگذاران با نگاه به میزان بدهیها، وجوه نقد، تعهدات مالی و کالاهای موجود یک شرکت اقدام به سرمایهگذاری در آن میکنند؛ بنابراین موضوع نقدینگی حسابداری یکی از مؤلفههای مهم در جذب سرمایه، اعتماد کاربران و تنظیم ترازنامههای مالی است.
البته در بازار ارزهای دیجیتال دستهبندی دیگری نیز با عنوان نقدینگی صرافی (Exchange Liquidity) وجود دارد که تابعی از مِیکرها، تِیکرها (Maker & Taker) و جفتارزهای فهرستشده در صرافیهاست. بهعبارت دیگر نقدینگی در هر صرافی را میتوان از مبادلاتی که در آن انجام میشود و جفتارزهایی که پشتیبانی میشود، برآورد کرد.
محاسبه نقدینگی
همان طور که اشاره کردیم یکی از مسائل اساسی شرکتها موضوع نقدینگی و محاسبه آن است. از آنجا که شرکتها برای آنکه توانایی پرداخت بدهیها، معوقات و تعهدات خود را بررسی کنند از رابطهای به نام نسبت نقدینگی (Liquidity Ratio) استفاده میکنند. نسبت نقدینگی به سه شیوهٔ مختلف محاسبه میشود که عبارت است از:
نسبت جاری (Current ratio): در این مدل که سادهترین روش برای محاسبه نقدینگی است، میزان بدهیهای جاری را بر داراییهای جاری تقسیم کرده و عدد بهدستآمده میزان نقدینگی را مشخص میکند.
منظور از بدهی جاری، بدهیهایی است که موعد پرداخت آن کمتر از یک سال بوده و داراییهای جاری هم بهمعنای داراییهایی است که میتوان در کمتر از یک سال آنها را به پول نقد تبدیل کرد.
بهطور کلی اعداد بهدستآمده از نسبت جاری که ۱ یا بالاتر از آن باشد، نشاندهنده وضعیت مناسب یک شرکت است.
نسبت آنی (Quick ratio): در این مدلِ نقدینگی، مقدار عددی داراییهای فعلی از داراییهای جاری کسر میشود و عدد حاصل بر بدهیهای فعلی تقسیم میشود.
نسبت پول نقد (Cash ratio): در این نسبت هم مجموع پولهای نقد بهعلاوه سرمایهگذاریهای انجامشده بر بدهیهای جاری تقسیم میشود.
از آنجا که محور مطالب ما در این مقاله محاسبه نقدینگی و کاربردهای این نسبتها نیست، با اشارهای کوتاه به این موضوع بهسراغ بازار ارزهای دیجیتال و عوامل مؤثر بر نقدینگی آن میرویم.
عوامل مؤثر بر نقدینگی ارزهای دیجیتال
حجم معاملات
یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار و تعیینکننده نقدینگی یک ارز دیجیتال، حجم مبادلات است. منظور از حجم در اینجا بهمعنای تعداد ارزهای دیجیتالی است که طی ۲۴ ساعت گذشته در یک پلتفرم مشخص خریدوفروش شده باشند.
بهعبارت ساده حجم بالای تبادلات بهمعنای خریداران و فروشندگان بیشتر است و این حجم بیشتر بهمعنای نقدینگی بالاتر است. برای آنکه از حجم بالای معاملات برخی از ارزهای دیجیتال و نقدینگی آنها اطمینان پیدا کنید، بهتر است حجم مبادلات آنها را در چند صرافی بزرگ و معتبر بررسی کنید.
پلتفرم معاملات
صرافیهای ارز دیجیتال بازار خریدوفروش این داراییها را در اختیار دارند؛ بنابراین صرافیهایی که بتوانند امکانات و امنیت بالاتری را ارائه کنند موجب جذب بیشتر معاملهگران میشوند. همین موضوع در نهایت منتهی به سودآوری بیشتر و جذب نقدینگی میشود. صرافیهایی بزرگتر بهدلیل کاربران بیشتر و استفاده از جفتارزهای مختلف از نقدینگی بالاتری برخوردار هستند.
پذیرش
عامل اصلی موفقیت یک ارز دیجیتال به محبوبیت و پذیرش آن گره خورده است. برای آنکه ارز دیجیتالی با نقدینگی بالا داشته باشیم، باید مجموعه بزرگی از افراد از این دارایی برای انجام تراکنشهای خود استفاده کنند.
بهطور مثال ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم بهدلیل محبوبیت و کارایی بیشتر از پذیرش بالاتری برخوردار هستند. در مقابل میتوان به پروژههای جدیدی اشاره کرد که بهدلیل اندکبودن محبوبیت و سطح پذیرش آنها نقدینگی پایینی دارند.
بنابراین پذیرش یک ارز دیجیتال جدید توسط مردم و نهادها، موضوعی مهم و حیاتی بهشمار میرود؛ پذیرش بیشتر یک ارز دیجیتال را میتوان با نقدینگی بیشتر برابر دانست.
قانونگذاری
قوانین و مقررات حاکم بر ارزهای دیجیتال میتواند تأثیر مستقیمی بر نقدینگی این داراییها بگذارد. برخی از کشورها بهشکل گستردهای استفاده و تبادلات مبتنی بر ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام کردهاند. از آنجا که کاربران در چنین شرایطی نمیتوانند بهآسانی داراییهای دیجیتال خود را با دیگران مبادله کنند؛ بنابراین بسیاری از صرافیها و کاربران نمیتوانند در چنین فضایی فعالیت کنند. با کاهش معاملات خریدوفروش و کمفروغبودن بازار، نقدینگی هم روندی نزولی پیدا میکند.
هرچقدر قوانین محدودکننده کمتر باشد، به همان نسبت میزان نقدینگی ارزهای دیجیتال بیشتر خواهد بود.
چرا نقدینگی اهمیت دارد؟
وجود نقدینگی بالا و قیمتهای منصفانه بهترین شرایط را برای یک معاملهگر ارزهای دیجیتال رقم میزنند. در بازاری با نقدینگی بالا فروشندگان میتوانند داشتههای خود را به قیمت مناسب بفروشند و خریداران هم با قیمتهایی معقول میتوانند آنچه را که میخواهند به دست آورند.
در چنین بازاری معاملهگران ارزهای دیجیتال میتوانند بهآسانی و بهسرعت خریدار یا فروشنده مناسب را پیداکرده و معاملات خود را نهایی کنند. نقدینگی بالا در ارزهای دیجیتال باعث میشود قیمت تا حد قابلملاحظهای پایدار بماند و درگیر نوسانات شدید نشود. در سوی دیگر اگر بازار نقدینگی اندکی داشته باشد، شاهد بازاری نوسانی و پرریسک خواهیم بود.
بنابراین بازاری با نقدینگی بالا ثبات بیشتری بههمراه دارد از سوی دیگر چنین شرایطی موجب میشود تا احتمال دستکاری و تغییر در قیمتها نیز بهحداقل برسد. اگر عدهای بخواهند با خرید یا فروش انبوه یک ارز دیجیتال قیمت را دستخوش تغییر کنند، چنین کاری در یک بازار با نقدینگی بالا تقریباً ناممکن خواهد بود.
از آنجا که یکی از پایههای پیشبینی بازار استفاده از تحلیل تکنیکال است و این موضوع با بررسی قیمت در گذشته شکل میگیرد، در بازاری که بهدلیل نقدینگی پایین دائماً در تلاطم باشد، نمیتوان از شاخصی مانند تحلیل تکنیکال استفاده کرد.
استخر نقدینگی چیست؟
دنیای ارزهای دیجیتال هرروز شاهد توسعه و پیشرفتهای چشمگیر است. همزمان با افزایش حجم مبادلات و تنوع داراییهای موجود در بازار، نیاز به توسعه راهحلهای جدید برای رفع خواستهها و نیازهای موجود حس میشود. یکی از مفاهیم مهمی که توانست در این بازار غیرمتمرکز انقلابی ایجاد کند، امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) است.
این مفهوم حجم مبادلات ارزهای دیجیتال را بهشدت افزایش داد، تا جایی که نیاز به وجود یک منبع تأمین نقدینگی در بازار برای افزایش سرعت مبادلات حس میشد. ازاینرو استخر نقدینگی (Liquidity Pool) شکل گرفت.
استخر نقدینگی به منبعی از توکنهای مختلف گفته میشود که در صرافیهای غیرمتمرکز توسط قراردادهای هوشمند (Smart Contract) قفل شده و هدف آن رفع مشکلاتی است که بهدلیل کمبود نقدینگی وجود دارد.
وجود استخرهای تأمین نقدینگی برای تداوم فعالیت بسیاری از صرافیهای غیرمتمرکز مانند یونی سواپ (Uniswap) ضروری است. شاید بتوان گفت استخر نقدینگی هسته اصلی صرافیهای غیرمتمرکز را تشکیل میدهد. از این استخرها برای تسهیل فرایند انجام سریعتر معاملات و وامدهیها استفاده میشود.
سرمایهگذاران میتوانند بخشی چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ از داراییهای خود را در این استخرها وارد کنند و نقدینگی موردنیاز برای انجام معاملات را با این روش تأمین کنند. پس از انجام تراکنشها، مبلغی بهعنوان کارمزد از طرفین معامله اخذ میشود که بخشی از آن جهت پاداش به تأمینکنندگان تعلق میگیرد. پیدایش استخرهای نقدینگی موجب افزایش تعداد معاملات در بازار ارزهای دیجیتال شده است.
جمعبندی
قابلیت «نقدپذیری» ویژگی مهمی است که باید به آن توجه داشت؛ زیرا این شاخص تعیینکننده میزان رونق و سلامت بازار است. بهطور کلی در صورتی که نقدپذیری یک دارایی بالا باشد، سرمایهگذار میتواند در مدتزمان کوتاهی دارایی خود را به پول تبدیل کند.
در طرف مقابل ممکن است یک کالا نقدپذیری اندکی داشته باشد. در این حالت تبدیل آن به پول با مشکلات متعددی از جمله نبود خریدار مناسب همراه خواهد بود؛ بنابراین برای یافتن یک خریدار و تبدیل چنین سرمایهای به وجه نقد باید از قیمت منصفانه آن کاسته شود.
در زمان خرید یک کالا یا ارز دیجیتال حتماً به نقدپذیری و نقدینگی آن در بازارهای مختلف دقت کنید. توجه داشته باشید حجم معاملات یک کالا ممکن است تقلبی یا دستکاری شده باشد؛ اما نقدینگی را نمیتوان جعل کرد.
نقدینگی چیست؟ دلایل اهمیت نقدینگی
اگر علاقه مند به دیدن اخبار و یا بحث های سیاسی و اقتصادی هستید، حتما واژه نقدینگی زیاد به گوشتان خورده است. واژه ای که در اقتصاد و به خصوص در کوتاه مدت، از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گزارش پرسون، اگر علاقه مند به دیدن اخبار و یا بحث های سیاسی و اقتصادی هستید، حتما واژه نقدینگی زیاد به گوشتان خورده است. واژه ای که در اقتصاد و به خصوص در کوتاه مدت، از اهمیت بالایی برخوردار است.
اما این نقدینگی چیست که نقش مهمی در بحث های اینچنینی ایفا می کند؟
درک دقیقی از معنای نقدینگی و اینکه کدام بازارها نقد شونده و غیر نقدی هستند، مهم است. آشنایی با این مفهوم برای گرفتن تصمیمات سرمایهگذاری موفق ضروری است. با ما همراه باشید تا با این مفهوم به طور کامل آشنا شوید.
نقدینگی چیست؟
با یک مثال ساده شروع می کنیم تا به شما بگوییم که نقدینگی چیست؟ این واژه که در بسیاری از موارد شنیده می شود نیاز به یادگیری صحیح و شفاف دارد تا بتوان مباحث مربوط به آن را درک کرد.
بهتر است از ابتدا با یک مثال جلو برویم:
فرض کنید که شما 15 میلیون تومان پول نقد دارید و با پول خود 3 کار انجام می دهید.
5 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید و یک دفترچه حساب می گیرید.
5 میلیون تومان بابت خرید یک قطعه طلا می دهید.
با 5 میلیون باقی مانده هم یک محصولی مثلا ساعت می خرید.
حال بعد از مدتی شما به پول نیاز پیدا می کنید. کدام یکی از 3 مورد بالا در سریع ترین حالت ممکن و بدون ضرر به پول نقد تبدیل می شود؟
بی شک سپرده بانکی و طلا. شما نمیتوانید ساعتی که خریداری کردهاید را سریعا و بدون ضرر به پول نقد تبدیل کنید. پس نقدینگی شما در لحظه ای که به پول نیاز داشتهاید 10 میلیون تومان است.
نقدینگی یعنی دارایی که در سریع ترین حالت ممکن به پول نقد تبدیل میشود.
95 درصد نقدینگی موجود در دنیا سپردههای بانکی، اوراق قرضه و مشابه اینها است و فقط 5 درصد نقدینگی موجود پول نقد و طلا در دست مردم است.
نقدینگی کریپتوکارنسی چیست؟
بهطورکلی در بازارهای مالی، واژه نقدینگی برای توصیف یک دارایی به کار میرود. دارایی که بدون هیچ مشکلی بتواند به پول نقد تبدیل شود. نقدینگی کریپتوکارنسی توانایی یک کوین است که بهراحتی بتواند به پول نقد یا کوینهای دیگر تبدیل شود.
نقدینگی برای تمام داراییهای قابل معامله از جمله کریپتوکارنسی مهم است. هنگامی که بازار نوسان دارد و قیمت کریپتوکارنسی نیز دچار نوسانات شدید میشود، سطح نقدینگی پایین است. از طرف دیگر، هنگامی نقدینگی بالا است که بازار پایدار بوده و قیمتها نوسان کمی دارند.
بنابراین وقتی بازار دارای نقدینگی است، معاملات و خرید و فروش کریپتوکارنسی آسانتر است. به این دلیل که تعداد معاملهگران و شرکتکنندگان در بازار زیاد است و به همین دلیل سفارش های خرید و فروش با سرعت بیشتری انجام میشود.
در نهایت میتوان گفت که سریع بودن بازارهای کریپتوکارنسی، باعث میشود که در هر لحظه امکان ورود یا خروج از تجارت افزایش پیدا کند.
نقدینگی یک مفهوم است که درک آن هنگام برخورد با کریپتوکارنسیها مهم است. از لحاظ لغوی نقدینگی، توانایی یک دارایی در تبدیلشدن سریع به پول نقد است. نقدینگی کریپتوکارنسی اشاره به سهولت تبدیل یک سکه به پول نقد یا سکههای دیگر دارد.
مفهوم دقیق نقدینگی بازار
نقدینگی را میتوان میزان یک دارایی توصیف نمود که بتوان آن را با سرعت خرید و فروش کرد. به زبان ساده، معیاری است که نشان میدهد چه تعدادی از خریداران و فروشندگان در آن بازار حضور دارند و آیا معاملات میتوانند به راحتی انجام شوند یا خیر. معمولاً نقدینگی با در نظر گرفتن حجم معاملات یا حجم معاملات معلق موجود در بازار محاسبه میشود.
سطوح بالای نقدینگی زمانی به وجود میآید که سطح قابل توجهی از فعالیت تجاری وجود داشته باشد. به عبارت دیگر زمانی که هم عرضه و هم تقاضا برای یک دارایی زیاد باشد، سطح نقدینگی افزایش مییابد. این اتفاق به این دلیل به وجود میآید که یافتن خریدار یا فروشنده در این زمانها آسانتر است. اگر از میان شرکتکنندگان در بازار تنها تعداد کمی معاملهگر وجود داشته باشند و آن تعداد هم نیز به ندرت معامله کنند، گفته میشود که بازار نقدینگی ندارد یا نقدینگی پایینی دارد.
چرا نقدینگی بازار اینقدر چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ مهم است؟
نقدینگی بازار به دلایل متعددی مهم است، اما در درجه اول به این دلیل که بر سرعت باز و بسته کردن موقعیتها تأثیر میگذارد. یک بازار نقدینگی معمولاً با ریسک کمتری همراه است، زیرا معمولاً همیشه افرادی وجود دارند که مایل هستند در جایگاه طرف مقابل خود در یک موقعیت خاص قرار بگیرند. این امر میتواند دلالان و سرمایهگذاران را به بازار جذب کند. بنابراین باعث میشود بازار شرایط مطلوبتری پیدا کند.
در بازار نقدینگی، فروشنده به سرعت خریدار را پیدا میکند بدون اینکه مجبور باشد قیمت دارایی را کاهش دهد تا آن را جذاب کند. همچنین برعکس آن، خریدار مجبور نیست مبلغی را برای تضمین دارایی مورد نظر خود بپردازد.
علاوه بر اینها، نقدینگی بالا، منجر به چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ ثبات در قیمتها میشود. همچنین باعث میشود که بازار دچار نوسانات ناشی از معاملات بزرگ نشود. معاملات بزرگ بر روی ریسک کلی بازار تاثیر میگذارد و باعث افزایش نوسانات میشود. این امر قیمت کریپتوکارنسی ها را تغییر میدهد.
در بازار دارای نقدینگی، قیمتها بهاندازه کافی پایدار مانده تا در برابر سفارشهای بزرگ دوام بیاورد و این دوام منوط به مشتریان زیاد بازار و سفارشهای زیاد آنها است.
از طرف دیگر، قیمتها و نمودارها در بازار دارای نقدینگی، توسعهیافتهتر و دقیقتر هستند. بنابراین نقدینگی بالا اجازه میدهد تا دقت تجزیهوتحلیل فنی بهتر شود.
نحوه استفاده از نقدینگی در معاملات
هنگامی که در حال معامله در بازارهای مالی هستید، قبل از باز یا بسته شدن هر موقعیت باید نقدینگی را در نظر گرفت. به این دلیل که کمبود نقدینگی اغلب با افزایش ریسک همراه است.
اگر نوسانی در بازار وجود داشته باشد، اما خریداران کمتری نسبت به فروشندگان وجود داشته باشد، بستن موقعیت شما میتواند دشوارتر باشد. در این شرایط ممکن است خطر گیر افتادن در موقعیت باخت را داشته باشید یا ممکن است مجبور شوید برای تکمیل سفارش خود به چندین قسمت با قیمتهای مختلف بروید.
مهمترین چیزی که باید به خاطر داشته باشید این است که نقدینگی بازار لزوماً ثابت نیست، بلکه در مقیاس پویا از نقدینگی بالا تا نقدینگی کم کار میکند. موقعیت یک بازار در این طیف نقدینگی به عوامل مختلفی مانند حجم معاملهگران و زمان روز معامله بستگی دارد.
اگر در حال معامله در یک بازار خارج از کشور یا بازاری خارج از ساعات کاری هستید، ممکن است متوجه شوید که شرکتکنندگان در این بازارها کمتر هستند و بنابراین نقدینگی بسیار کمتر است. برای مثال، ممکن است نقدینگی کمتری در جفتهای فارکس پوند در طول ساعات معاملات آسیایی وجود داشته باشد. این میتواند منجر به اسپرد گستردهتری نسبت به ساعات معاملات اروپا شود.
در نهایت باید گفت که این روزها و در شرایط کنونی اقتصاد کشور بازار سرمایه از ظرفیت و بهانههای لازم برای سرمایهگذاری و سودآوری برخوردار است و در نتیجه میبینیم که این نقدینگی به سمت این بازار در حرکت بوده و موجب تداوم رشد قیمتها شده است.
هرچه نقدینگی به سمت بازار سهام ورود پیدا کند، از چند جهت میتواند چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ برای اقتصاد کشور خبر خوبی باشد. نخست اینکه فلسفه اصلی بازار سرمایه تامین مالی ارزان، شفاف و سریع صنایع و بنگاهها است که این اتفاق با ورود نقدینگی اتفاق خواهد افتاد.
از سوی دیگر حضور نقدینگی در بازار سهام موجب میشود تا سوداگری و دلالی در سایر بازارها به حداقل برسد و از این جهت نیز، اقتصاد کشور از ورود نقدینگی به سمت بازار سهام نفع خواهد برد.
اگر می خواهید در موضوعات مرتبط با سرمایه گذاری و ارزهای دیجیتال اطلاعات تخصصی و کاملی داشته باشید حتما به سایت و شبکه های اجتماعی گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی (mahdirajabi.com) سر بزنید:
نقدینگی در مرز انفجار
کبنا ؛درحالیکه براساس آخرین دادههای آماری بانک مرکزی، میزان نقدینگی در اسفندماه سال ۱۴۰۰ به رقم چهار هزار و ۸۳۲ هزار میلیارد تومان رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن ۳۹ درصد رشد داشته، به نظر میرسد با توجه به این سرعت رشد، میزان نقدینگی در فصل بهار از مرز ۵ هزار هزار میلیارد تومان عبور کرده است.
به گزارش کبنا، حجم نقدینگی در بهمن سال ۹۹ برابر سه هزار و ۴۷۶ هزار میلیارد تومان و بهمن ۹۸ نیز سه هزار و ۴۷۲ هزار میلیارد تومان بود. از سویی رشد نقدینگی در بهمن ماه ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن ۳۹ درصد و در بهمن ۹۹ نیز ۴۰.۶ درصد بوده است.
خلق بیضابطۀ پول توسط بانکها، بهم ریختگی بازارهای مختلف و تلاطم قیمت ها، افزایش نقدینگی را رقم زده، که در چنین شرایطی پیشبینی میشود، نقدینگی در فصل بهار از مرز ۵ هزار هزار میلیارد تومان گذشته باشد، در این چنین شرایطی خلق روزانۀ نقدینگی نیز طی سال گذشته، روندی صعودی را در پیش گرفته و طی شش ماهۀ دوم سال ۱۴۰۰ که مدیریت اقتصادی به دولت جدید سپرده شده این روند ادامه داشت، از سویی در نیمه اول سال قبل به طور متوسط روزانه ۳.۱۸۰ میلیارد تومان نقدینگی خلق میشد، اما ۹ و ۱۱ ماهه این رقم به ۳.۴۴۵ و ۳.۴۱۶ میلیارد تومان در هر روز رسید، که به نظر میرسد این روند در سال جاری سرعت بیشتری به خود گرفته باشد.
ریشه افزایش نقدینگی، ناترازی بودجه و نظام بانکی است
وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه رشد نقدینگی در کشور حدود ۳۷ درصد است، در گفتوگو با فرارو اظهار داشت: عملا رشد نقدینگی با توجه به وضعیت رشد اقتصادی و وضعیت تولید در کشور عدد بالایی است و این رقم باید زیر ۲۰ درصد باشد، از سویی تفاضل رشد اقتصادی و رشد نقدینگی در کشور به تورم ختم میشود، در این زمینه به عنوان مثال زمانی که یک انسان سالم غذا میخورد، مواد غذایی از طریق گوارش، جذب شده و به صورت پمپاژ انرژی به قسمتهای مختلف بدن فرستاده میشود. اما اگر این جذب صورت نگیرد، این مواد غذایی به چربی تبدیل میشوند و برای بدن مضر هستند و موجبات بیماری فرد را فراهم میکنند
وی افزود: در اقتصاد سالم نیز نقدینگی موجود باید صرف افزایش تولید و سرمایهگذاری در بخش مولد اقتصادی شود، اما به دلیل این که اقتصاد ایران آن سلامت لازم را ندارد و به نوعی اقتصاد ضد فعالیتهای تولیدی است و همچنین موانع کسب و کار زیادی بر سر راه بخش مولد اقتصادی وجود دارد، عملا فعالیتهای تولیدی مختل میشود و این نقدینگی به بازارهای مختلف پمپاژ میشود که در نهایت موجبات افزایش قیمتها و تورم را در جامعه به بار میآورد.
شقاقی با تاکید بر اینکه دو ناترازی باعث به وجود آمدن افزایش نقدینگی شده است، گفت: در وهله اول ناترازی بودجهای و مالی، موجبات آن را فراهم آورده تا کسری بودجه زیادی به وجود آید، اقداماتی مانند، افزایش ۵۰ درصدی حقوق کارگران، ریخت و پاشهای اضافه در بودجه و. ، همگی از جمله عوامل تشدید کننده ناترازی بودجه هستند، در چنین شرایطی دولت برای حل این مشکل دست در جیب بانک مرکزی و یا سایر بانکها میکند و با استقراض باعث افزایش نقدینگی میشود.
این کارشناس مسائل اقتصادی اضافه کرد: با چاپ پولی که طی این سالها دولتهای مختلف برای جبران کسری بودجه انجام دادهاند، سرعت رشد نقدینگی در اقتصاد کشورمان با افزایش بسیار زیادی روبرو شده است، از سویی برای حل این مشکل باید اصلاحات ساختاری در نظام بودجهریزی و بودجه نویسی کشور انجام شود، در غیر این صورت هر سال کسری بودجه دولت تکرار خواهد شد. بر این اساس نظام بودجهریزی سنتی در کشور بسیاری از معضلات را پدید آورده، باید تخصیص بودجه به دستگاههای مختلف از حالت چانه زنی خارج شود.
شقاقی عنوان کرد: در این زمینه باید بودجه ریزی عملیاتی را به کار گرفت، این درحالیست که طی چند سال گذشته همواره بر اصلاحات ساختاری و واقعی در رابطه با بودجه تاکید شده، اما متاسفانه هیچ کاری در این رابطه انجام نشده، باید یک جایی جلوی بی انضباطیهای دولت گرفته شود، در غیر این صورت نمیتوان انتظار داشت با وضعیتی که وجود دارد، میزان نقدینگی را کنترل کرد.
وی با اشاره به اینکه ناترازی دوم نیز مربوط به نظام بانکی است، ادامه داد: در حال حاضر بر اساس آمارهای منتشر شده بخش زیادی از دارایی بانکهای منجمد و به اصطلاح فریز است و تا زمانیکه این ناترازی بانکها حل نشود، خلق نقدینگی و افزایش تورم از سوی آنها انجام میشود، از سویی هرچند در این زمینه اقداماتی از صورت بانک مرکزی از جمله فروش اموال مازاد بانکها، پیگیری وصول مطالبات معوق و. انجام شده، اما این اقدامات کافی نبوده و باید اقدامات موثرتر دیگری نیز پیگیری شود، در نهایت نیز میتوان گفت تا زمانیکه این دو ناترازی وجود داشته باشد، رشد نقدینگی اجتناب ناپذیر است و به دنبال آن نیز افزایش تورم رخ خواهد داد.
شقاقی با اشاره به اینکه معوقات بانکی هر روز بیشتر از گذشته میشود، بیان داشت: در این زمینه باید یک نظارت جدی انجام شود، تا تسهیلات بانکها به هرکسی داده نشود، لیست تسهیلاتی که این روزها منتشر میشود، خود گویای این مطلب است که چه دست و دلبازی در این زمینه انجام شده، در این زمینه بانک مرکزی باید نظارتهای شدیدی را انجام دهد و بانکهایی که تراز آنها منفی است را محدود کند، در غیر این صورت معوقات بانکی روز به روز بیشتر میشود، بنابراین باید در این راستا نظارتهای سفت و سختی انجام شود، تا این وضعیت اصلاح شود.
این استاد دانشکاه با بیان اینکه استقلال بانک مرکزی برای کنترل رشد نقدینگی از اهمیت بسزایی برخوردار است، تصریح کرد: همواره با توجه به اینکه بانک مرکزی در دولتهای مختلف وابسته بوده و از استقلال برخوردار نبوده، استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول انجام گرفته، اما اگر بانک مرکزی سیاستهای پولی را مستقل از سیاستهای مالی، بودجهای و تجاری کشور اتخاذ کند، قدر مسلم میتوان اقدامات موثری را در رابطه با افزایش استقلال بانک مرکزی انجام داد که ثمره آن کاهش سرعت رشد نقدینگی خواهد بود، چراکه در چنین حالتی ناترازی بانکها کاهش مییابد و از سوی دیگر بی انظباطیهای مالی کمتری نیز رخ خواهد داد.
دیدگاه شما