سود انباشته
سود انباشته: شما می توانید با خرید سهام یک شرکت در واقع مالک بخشی از آن شوید. با خرید سهام شرکت شما هم در تولید کالا و یا خدمات به وسیله شرکت نقش دارید و از فرآیند سود می برید. بخشی از درآمد شرکت، هر ساله در بین سهامداران تقسیم می گردد. اما بخش دیگری از سود برای مخارجی مثل مخارج سرمایه ای نزد شرکت باقی می ماند. به این سود به اصطلاح سود‌انباشته میگویند.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
خرید سهام یک شرکت باعث شراکت در تولید کالا و نیز دریافت سود از این عملیات می شود. بخشی از درآمد شرکت، بصورت سالانه بین سهامدارها تقسیم و مابقی برای مخارجی مثل مخارج سرمایه ای نزد شرکت باقی می ماند.
شرکت می تواند از این منبع جهت افزایش سرمایه استفاده کند. به دلیل آن که در این روش هیچ پول جدیدی به شرکت پرداخت نشده است. لازم نیست سهامداران پولی به شرکت پرداخت کنند. در این صورت سهام جدید به صورت سهام جایزه . متناسب با درصد شراکتی که دارند به سهامداران تعلق خواهد گرفت.
حساب سود انباشته
در شرکت های سهامی در پایان هر دوره مالی بعد از بستن حساب های موقت، مانده حساب خلاصه سود و زیان به حساب سود و زیان انباشته منتقل می شود. سپس بخشی از مانده این حساب به اقلامی نظیر اندوخته ها اختصاص می یابد و بخشی از آن به عنوان سود سهام بین سهامداران توزیع میگردد.
بنابراین مانده سود انباشته در پایان هر دوره مالی عبارت است از مجموع سود خالص دوره جاری و دوره های مالی قبل شرکت، منهای سود های توزیع شده و مبلغ اختصاص یافته به اندوخته ها می باشد.
سود‌انباشته به عنوان آخرین رقم در بخش حقوق صاحبان سهام در ترازنامه طبقه بندی می شود.
در صورتی که مانده حساب سود و زیان انباشته بدهکار باشد. به آن زیان انباشته گفته می شود که به عنوان یک رقم کاهنده در بخش حقوق صاحبان سهام گزارش میگردد.
افزایش سرمایه ، افزایش سرمایه از محل سود انباشته ، افزایش سرمایه شرکت
گسترش فعالیت های یک شرکت و ارائه خدمات مطلوب تر رابطه مستقیم با سرمایه آن شرکت دارد. شرکتی که دارای سرمایه کافی باشد می تواند به سود بیشتری دست پیدا کند. در اینجاست که افزایش سرمایه شرکت مطرح می شود.
افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده
فهرست کامل بستانکارانی که مطالبات حال شده آن ها به سهام تبدیل شده در هنگام افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده باید آماده شود. این فهرست به همراه مدارک دیگر به اداره ثبت شرکت ها تحویل می گردد.
بهترین نوع افزایش سرمایه
هر شرکتی با توجه با موقعیتی که دارد یک روش را برای افزایش سرمایه خود انتخاب می کند. پس نمی توان بهترین نوع افزایش سرمایه را مشخص نمود.
روش های افزایش سرمایه
از روش های افزایش سرمایه می تواند به موارد زیر اشاره کرد:
۲- از محل آورده نقدی
۳- مطالبات حال شده
۴- تجدید ارزیابی دارایی ها
۵- از محل سود انباشته
مراحل افزایش سرمایه
یکی از مراحل افزایش سرمایه در شرکت های سهامی خاص، تشکیل مجمع عمومی فوق العاده به همین منظور است. اما لازم می باشد تا قبل از آن مدیران شرکت، با انتشار آگهی در روزنامه کثیر الانتشار، سهامداران را برای شرکت در این مجمع دعوت نمایند. در صورتی که امکان حضور هر یک از سهامداران فراهم نباشد، نماینده قانونی آن ها می تواند در مجمع شرکت نماید.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
شرکت ها در پایان سال مالی خود مقداری از سود را نگه می دارند و بین سهامداران تقسیم نمی کنند. سود انباشته عنوانی است که برای این نوع سود در صورت های مالی در نظر گرفته می شود. افزایش سود انباشته موجب می شود تا مدیران شرکت از این طریق سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
افزایش سرمایه از آورده نقدی
هنگام افزایش سرمایه از آورده نقدی، آنهایی که در حال حاضر سهامدار شرکت هستند برای خرید سهام جدید نسبت به دیگران اولویت دارند. بنابراین حق تقدم خرید سهام برای آن ها در نظر گرفته می شود.
روشهای افزایش سرمایه
برای شرکت های سهامی خاص یکی از روش های افزایش سرمایه از طریق صدور سهام جدید است. روش دیگر بالا بردن مبلغ اسمی سهام می باشد.
اظهارنامه افزایش سرمایه
اظهارنامه افزایش سرمایه باید بلافاصله پس از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده که به همین منظور تشکیل شده، تنظیم شود. سهامداران و اعضای هیئت مدیره باید آن را امضا کنند و به همراه دیگر مدارک تحویل اداره ثبت شرکت ها دهند.
صورتجلسه افزایش سرمایه
صورتجلسه افزایش سرمایه نیز پس از تشکیل مجمع عمومی فوق العاده تنظیم شده و برای اداره ثبت شرکت ها ارسال می شود. مهلت ارسال صورتجلسه افزایش سرمایه، یک ماه پس از تشکیل مجمع است.
افزایش سرمایه چیست
برای پاسخ به سوال افزایش سرمایه چیست می توان گفت که شرکت ها برای تامین مالی خود به فکر اضافه کردن سرمایه می افتند. آن ها به این دلیل افزایش سرمایه می دهند که از رقبای خود عقب نمانند و فعالیت هایشان را توسعه بخشند. همچنین اصلاح ساختار مالی یک شرکت نیز می تواند یکی از دلایل افزایش سرمایه باشد.
ثبت افزایش سرمایه
اگر می خواهید برای ثبت افزایش سرمایه اقدام کنید باید اظهارنامه افزایش سرمایه، صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده و آگهی روزنامه افزایش سرمایه را به همراه داشته باشید.
ثبت حسابداری افزایش سرمایه
حسابداران در هنگام ثبت حسابداری افزایش سرمایه باید به این نکته توجه کنند که جمع میزان سرمایه اولیه و افزایش سرمایه از مابه التفاوت سود و برداشت در پایان دوره مالی تاثیر می پذیرد.
راه های افزایش سرمایه
عرضه سهام جدید، تجدید ارزیابی دارایی ها، مطالبات حال شده و … از راه های افزایش سرمایه می باشد.
افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص
افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص می تواند به صورت آورده نقدی یا غیر نقدی انجام شود. این آورده نقدی و غیر نقدی را می توان با انتشار سهام جدید یا بالا بردن مبلغ اسمی افزایش سرمایه از محل سود انباشته سهام اعمال نمود.
سرمایه شرکت
اگر بدهی های شرکت را از کل دارایی های آن کم کنیم، سرمایه شرکت بدست می آید.
افزایش سرمایه از آورده نقدی
گفتیم که یکی از راه های افزایش سرمایه از محل سود انباشته است اما در صورتی که این سود برای برنامه های توسعه شرکت کافی نباشد، مدیران شرکت تصمیم به افزایش سرمایه از آورده نقدی می گیرند. این آورده نقدی از سوی سهامداران تامین می شود.
دلایل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
وجود سودهای انباشته، نیاز به توسعه و گسترش فعالیت ها، ورود افراد جدید در بین سهامداران و … می تواند از دلایل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص باشد.
مراحل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
ارائه گزارش از سوی مدیران شرکت به مجمع عمومی فوق العاده برای نشان دادن ضرورت افزایش سرمایه یکی از مراحل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص است. در این گزارش باید با دلایل کافی افزایش سرمایه به طور شفاف و دقیق بیان شود و امور در جریان شرکت در ابتدای سال مالی تشریح گردد.
افزایش سرمایه یعنی چه
برای پاسخ به سوال افزایش سرمایه یعنی چه می توان گفت شرکت ها برای گسترش و توسعه فعالیت های خود نیاز به وارد کردن سرمایه جدید به کسب و کارشان دارند. به همین دلیل تصمیم به افزایش سرمایه می گیرند. افزایش سرمایه باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده برسد.
افزایش سرمایه از محل مطالبات
آورده نقدی و مطالبات سهامداران، منابع روش افزایش سرمایه از محل مطالبات هستند. با این کار مطالبات سهامداران از سود سال های گذشته، تسویه و پرداخت می شود و هزینه های مالی شرکت کاهش می یابد.
افزایش سرمایه شرکت ها
کلیت افزایش سرمایه شرکت ها در مجمع عمومی فوق العاده مورد موافقت سهامداران قرار می گیرد. پس از مجمع، هیئت مدیره موظف است تا مصوبات مربوط به افزایش سرمایه را در زمان تعیین شده تا رسیدن به نتیجه مطلوب دنبال نماید.
افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
صدور سهام جدید و بالا بردن مبلغ اسمی سهام دو روش برای افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص است. اما دانستن این نکته ضروری است که سرمایه قبلی شرکت باید به طور کامل تامین شده باشد تا بتوان برای افزایش سرمایه اقدام نمود.
نحوه افزایش سرمایه
افزایش سرمایه از راه های مختلفی مانند سود انباشته، مطالبات حال شده سهامداران و … انجام می شود. نحوه افزایش سرمایه بستگی به ظرفیت های شرکت و تصمیمات مدیران و سهامداران آن دارد.
نمونه صورتجلسه افزایش سرمایه
با مراجعه به وبسایت اداره کل ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری می توانید نمونه صورتجلسه افزایش سرمایه را دریافت کنید.
مالیات افزایش سرمایه شرکت با مسئولیت محدود
شرکت ها پس از افزایش سرمایه باید مالیات مربوط به آن را پرداخت نمایند. مالیات افزایش سرمایه شرکت با مسئولیت محدود به میزان نیم در هزار سهم الشرکه تعیین شده است.
افزایش سرمایه شرکت
تشکیل مجمع عمومی فوق العاده برای افزایش سرمایه شرکت الزامی است. پس از تصویب، هیئت مدیره حداکثر پنج سال زمان دارد تا اقدامات قانونی برای افزایش سرمایه شرکت را انجام دهد.
صورتجلسه افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
اگر به دنبال نمونه صورتجلسه افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص هستید، به سایت اداره ثبت شرکت ها افزایش سرمایه از محل سود انباشته و موسسات غیر تجاری مراجعه نمایید.
مراحل افزایش سرمایه شرکت
اگر از روند و مراحل افزایش سرمایه شرکت اطلاعات کافی ندارید می توانید از افراد و موسساتی که در زمینه ثبت شرکت فعالیت دارند کمک بگیرید.
آگهی افزایش سرمایه
آگهی افزایش سرمایه شرکت باید بلافاصله پس از مجمع عمومی فوق العاده منتشر شود. در غیر اینصورت روند قانونی افزایش سرمایه با مشکل مواجه خواهد شد.
افزایش سرمایه چیست؟ انواع آن را بشناسیم
دنیای بورس : این روزها شاهد پیوستن خیل عظیم سرمایه توسط افرادی تازه‌وارد به بورس تهران هستیم. بازاری که از ابتدای سال جاری تاکنون بازدهی بیش از 93 درصدی از آن معامله‌گران کرده است و با اختلاف از دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری سبقت گرفته است. یکی از مفاهیمی که این روزها بسیار به گوش بورس‌بازان می‌رسد، خبر افزایش سرمایه شرکت‌ها و رشد قیمت سهام آن‌ها به همین واسطه است.
اکنون پرسشی که شاید برای بسیاری از سرمایه‌گذاران جدید بورسی پیش می‌آید این است که افزایش سرمایه چیست؟ چه شرکت‌هایی مبادرت به افزایش سرمایه می‌کنند؟ چه روش‌هایی برای افزایش سرمایه وجود دارد و تفاوت این روش‌ها در چیست؟ سهام موجود در پرتفوی سهامداران بعد از افزایش سرمایه چه تغییری می‌کند؟ و پرسش‌های دیگری از این دست که در گزارش پیشرو بدان‌ها پاسخ داده می‌َشود.
افزایش سرمایه چیست؟
در یک نگاه کلی شرکت‌ها به منظور تامين منابع مورد نياز برای طرح‌های توسعه‌ای و همچنین پاسخگویی به نياز خود به نقدینگی، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. در واقع تغییر در میزان سرمایه یکی از روشهای تامین مالی شرکت‌هاست. در برخی مواقع نیز این راهکار به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هر شرکت بورسی یا فرابورسی که بخواهد سرمایه خود را به هر دلیلی افزایش دهد، باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد. به این طریق مبلغ مورد نیاز برای این اقدام تامین میشود. تفاوت اصلی میان انواع روشهای افزایش میزان سرمایه نیز به محل تامین این منابع جدید بازمی‌گردد که در ادامه انواع روش‌ها به تفصیل توضیح داده می‌َشود.
انواع روش های افزایش سرمایه کدامند؟
در مجموع می‌توان 4 دسته کلی برای افزایش سرمایه شرکت‌ها در نظر گرفت که شامل
- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
- افزایش سرمایه به روش صرف سهام
1. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی چیست؟
در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دارایی‌های ثابت مشهود خود همانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات، سرمایه‌گذاری‌ها و … افزایش سرمایه از محل سود انباشته را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهند.
به عبارت دیگر، ارزش دارایی‌ها یک شرکت بر اساس نرخ تورم کشور ارزیابی شده و در ترازنامه به روز میشود. با به روز شدن ارزش دارایی‌ها، امکان استفاده از تسهیلات مالی بیشتر نیز وجود دارد. این مهم در شرکت‌های زیان‌ده می‌تواند به‌عنوان محرکی برای تجدید حیات شرکت‌ها محسوب شود.
این موضوع به ویژه برای شرکت‌هایی که مشمول ماده 141 قانون تجارت شده‌اند، از اهمیت زیادی برخوردار است. براساس قانون تجارت در صورتی که مقدار زیان از نصف سرمایه ثبتی شرکت بیشتر باشد، شرکت مذکور مشمول ماده 141 میشود. شرکت زیان‌ده برای خروج از این ماده باید سرمایه خود را به مقداری افزایش دهد تا میزان زیان از نصف سرمایه کمتر شود.
در این روش، درصد مالکیت سهامدار در شرکت تغییری پیدا نمی‌کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد میشود، تعداد سهام فرد نیز افزایش پیدا می‌کند.
2. افزایش سرمایه از محل سود انباشته چیست؟
طبق قانون تجارت شرکت‌ها موظفند سالیانه درصدی از سود خود را بین سهامداران تقسیم نکرده و نزد خود نگهداری شوند. این سود در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورت‌های مالی شرکت‌ها ثبت میشود. با افزایش سودهای ذخیره شده و رسیدن به مقدار مناسبی، شرکت می‌تواند از این محل سرمایه خود را افزایش دهد و با این کار منابع جدید مورد نیاز خود را تامین کند.
پس در روش سود انباشته عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمی‌شود. پس به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی‌کنند. در این روش به سهامداران، سهامی تحت عنوان سهام جایزه تعلق می‌گیرد.
3. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی چیست؟
در مواقعی که شرکت نیاز به منابع جدید برای طرح‌های توسعه‌ای خود دارد اما سود انباشته مناسبی در اختیار ندارد، ناچار به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است. به دلیل اینکه این روش، نیازمند تأمین منابع جدید از سوی سهامداران فعلی شرکت افزایش سرمایه از محل سود انباشته است، شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران شرکت می‌دهد.
به این صورت که اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» در اختیار سهامداران فعلی قرار می‌گیرد. سهامدار در مدت زمان مجاز برای معاملات این اوراق که معمولا ۲ ماه است و به آن مهلت پذیره‌نویسی گفته میشود، دو راهکار دارد.
1. پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این روش سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغی را در بازه زمانی ۲ ماهه به شرکت پرداخت کند. این مبلغ در ایران معمولا 1000 ریال (قیمت اسمی سهم) است. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سرمایه، حق تقدم شما تبدیل به سهم عادی میشود.
2. فروش حق تقدم: اگر سهامدار به هر علتی تمایل نداشته باشد که از حق تقدم‌های خود استفاده کند، می‌تواند در بازه زمانی ۲ ماهه حق تقدم‌های خود را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشد. این حق تقدم‌ها مانند سهام عادی در بورس قابل معامله هستند. حق تقدم هر سهم با اضافه شدن حرف «ح» پس از نماد آن قابل شناسایی است. به عنوان نمونه حق تقدم ایران خودرو با نماد «خودروح» معامله میشود.
4. افزایش سرمایه از روش صرف سهام چیست؟
در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره‌نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد.
در افزایش سرمایه به روش صرف سهام به جای انتشار سهام عادی با ارزش اسمی، پذیره‌نویسی سهام جدید ناشی از این عمل به قیمت بازار انجام می‌گیرد. منظور از صرف سهام، اضافه ارزش سهام یعنی مابه‌التفاوت ارزش بازاری و اسمی سهام است. شرکت در خصوص صرف سهام سه کار می‌توانند انجام دهند:
- انتقال اضافه ارزش به اندوخته شرکت
- تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهامداری قبلی
- دادن سهام جدید به سهامداران قبلی
در مورد فروش هم دو کار می‌توانند انجام دهند:
- فروش با حفظ حق تقدم
- فروش با سلب حق تقدم
بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟
باید توجه داشت ساختار شرکت‌ها با یکدیگر تفاوت داشته و از آنجایی که هر یک پیچیدگی‌های خاص خود را دارند، نمی‌توان نسخه‌ای کلی برای همه شرکت‌ها در نظر گرفت. در مجموع اما افزایش سرمایه‌ای که سبب ورود منابع جدید مالی به شرکت شود، شرایط مناسب‌تری را برای توسعه فعالیت‌ها رقم می‌زند. بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به صورت کلی بهتر قلمداد می‌شوند.
همچنین روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها از آنجایی که عملا پولی وارد شرکت نشده و صرفا یک عملیات حسابداری برای بهبود صورت‌های مالی شرکت محسوب میشود، به ویژه برای شرکت‌های ورشکسته و مشمول ماده 141 قانون تجارت مناسب ارزیابی می‌َشود.
تاثیر افزایش سرمایه بر قیمت سهام
- قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته
در روش سود انباشته درصد مالکیت سهامداران در شرکت تغییری پیدا نمی‌کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد میشود، تعداد سهام سهامداران نیز افزایش پیدا می‌کند. از نظر تئوریک میزان دارایی سهامداران نیز تغییری نمی‌کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام آن‌ها زیاد میشود، قیمت سهام کاهش پیدا می‌کند.
فرض کنید قیمت سهام شرکتی 2000 ریال است و این شرکت از محل سود انباشته ۴۰ درصد افزایش سرمایه می‌دهد. طبق فرمول، قیمت هر سهم جدید به صورت زیر محاسبه میشود:
ریال 1428.6=(0.4+1)/2000= قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
فرض کنید قیمت هر سهم شرکتی ۶۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۳۰۰ درصد افزایش سرمایه داده و به ازای هر سهم جدید ۱۰۰۰ ریال (یعنی همان ارزش اسمی) از سهامداران مطالبه می‌کند. قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم سهم این شرکت به صورت زیر خواهد بود:
ریال ۲۲۵۰=3+1/(۱۰۰۰*3)+۶۰۰۰ = قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
ریال ۱۲۵۰=۱۰۰۰-۲۲۵۰ = قیمت حق تقدم
قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته و آورده نقدی سهامداران (تلفیق دو روش)
افزایش سرمایه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
می‌توان اینگونه سوال را مطرح کرد که در چه صورتی افزایش سرمایه شرکت به سهامداران تعلق می‌گیرد؟ افزایش سرمایه به سهامداری تعلق می‌گیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق العاده شرکت در این خصوص، مالک سهام شرکت باشد و اصطلاحا در مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، شرکت کند.
سهام جایزه چیست؟
اگر شرکت برای افزایش سرمایه از محل سود انباشته و بدون دریافت هیچگونه وجهی، سهام جدیدی صادر و به سهامداران ارائه کند به این نوع سهم، سهام جایزه گفته میشود.
گواهی حق تقدم خرید سهام چیست؟
سهامداران یک شرکت، به نسبت سهم خود، مالک آن شرکت محسوب می‌شوند و پس افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات حال شده در قالب حق تقدم در خرید سهام جدید شرکت نیز در اولویت قرار دارند. به این اولویت، حق تقدم خرید سهام میگویند.
باید توجه داشت فقط زمانی که یک شرکت از محل آورده نقدی افزایش سرمایه می‌دهد، به سهامداران شرکت (نسبت به تعداد سهامی که دارند) حق تقدم خرید سهام، تعلق می‌گیرد.
نحوه استفاده گواهی حق تقدم خرید سهام چگونه است؟
پس از افزایش سرمایه، سه حالت کلی در مورد گواهی حق تقدم وجود خواهد داشت:
این گواهی حق تقدم را خود سهامدار به قیمت روز تابلو معاملات می‌فروشد. چنانچه به روش مرسوم ایران باشد کافی است از قیمت خود سهم که روی تابلو معاملات مشاهده می‌کنید ۱۰۰۰ ریال کسر کنید و محدوده قیمت این حق تقدم‌ها را برآورد کنید. مهلت خرید و فروش این اوراق در یک بازه زمانی ۶۰ روزه یا 2 ماهه خواهد بود.
برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند قیمت سهم مورد نظر در آینده با افزایش سرمایه از محل سود انباشته افزایش مواجه شود، داشتن سهم جدید جذابیت دارد و همین امر باعث میشود که فرد مبلغ مطالبه شده توسط شرکت (معمولا در ایران همان ارزش اسمی یعنی ۱۰۰۰ ریال) را به حساب شرکت واریز کند تا گواهی حق تقدم او تبدیل به سهم شود. مهلت واریز این وجه نیز در همان بازه زمانی ۶۰ روزه خواهد بود.
برخی از سهامداران ممکن است به علت عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت و یا به هر دلیل دیگر، در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نسبت به این گواهی انجام ندهند؛ یعنی سهامدار نه اقدام به فروش می‌کند و نه مبلغ مطالبه شده را به حساب شرکت واریز می‌کند.
در این صورت شرکت پس از پایان مهلت مقرر، این گواهی‌ها را که اصطلاحا به آن حق تقدم های استفاده نشده می گویند، حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز با رعایت مفاد آیین نامه معاملات بورس، با قیمت روز بازار به عموم سرمایه‌گذاران عرضه کرده و وجوه حاصل از این فروش را، پس از کسر هزینه های مربوطه (هزینه آگهی و هزینه‌هایی از این قبیل که مبلغ چندانی نخواهد بود) به حساب سهامداری که دارنده گواهی حق تقدم بوده، واریز می‌کند.
سهام جایزه چیست؟ نحوه توزیع و فروش آن چگونه است؟
در این مطلب به سراغ این موضوع رفته‌ایم و به شما می‌گوییم که سهام جایزه چیست و نحوه توزیع و فروش آن چگونه است.
به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، سهام جایزه سهمی است در بازار بورس که برای دریافت آن نیازی به پرداخت پول ندارید و به دارندگان کنونی سهام یک شرکت به صورت رایگان تعلق می‌گیرد. سهام جایزه ماحصل افزایش سرمایه شرکت‌ها است و در میان سهامداران بازار بورس هم معمولاً محبوبیت بسیار زیادی دارد. در این مطلب به سراغ این موضوع رفته‌ایم و به شما می‌گوییم که سهام جایزه چیست و نحوه توزیع و فروش آن چگونه است. با ما همراه شوید.
سهام جایزه چیست؟
سهام جایزه سهمی است که به صورت رایگان و بدون پرداخت هیچ مبلغی و تنها به دارندگان سهام یک شرکت تعلق می‌گیرد. یعنی شما برای اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی بورسی خود پولی پرداخت نمی‌کنید و این سهم از سوی شرکتی که سهامدار کنونی آن هستید، به سبد معاملات شما اضافه میشود.
سهام جایزه هم در میان بسیاری از سهامدارن محبوبیت زیادی دارد و هم شرکت‌ها نیز در برخی مقاطع از توزیع سهام جایزه در میان سهامداران کنونی خود سود می‌برند و می‌توانند سرمایه‌گذاران بیشتری را به شرکت جذب کنند.
محبوبیت سهام جایزه در میان سهامداران به گونه‌ای است که بعضی از شرکت‌های افزایش سرمایه از محل سود انباشته حاضر در بازار بورس کشور به جای تقسیم سود نقدی در میان سهاداران خود اقدام به پرداخت سود از طریق توزیع سهام جایزه می‌کنند.
افزایش سرمایه مفهومی مهم در شناخت سهام جایزه به شمار می‌رود و همانگونه که گفتیم این نوع از سهام ناشی از برخی روشهای افزایش سرمایه است. بنابراین برای آشنایی بیشتر با سهام جایزه باید به سراغ یکی دیگر از مفاهیم مهم بازار بورس یعنی افزایش سرمایه برویم و با این مفهوم و روشهای آن بیشتر آشنا شویم.
افزایش سرمایه و انواع روشهای آن
شرکت‌ها به دلایلی چون تامین منابع مالی برای توسعه فعالیت‌های خود و یا اصلاح ساختار مالی ممکن است به افزایش سرمایه اقدام کنند. این تغییر در میزان سرمایه شرکت به روشهای مختلفی انجام میشود و افزایش سرمایه شکل‌های مختلفی دارد.
۱. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی در قالب حق تقدم
۲. افزایش سرمایه از محل صرف سهام
۳. افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت
۴. افزایش سرمایه از محل سود انباشته
در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و همچنین از طریق سود انباشته شرکت‌ها، به سهامدان کنونی شرکت، سهام جایزه داده میشود. امکان دارد از طریق افزایش سرمایه از محل صرف سهام نیز به سهامداران سهام جایزه تعلق بگیرد، البته این روش در بازار ایران معمولاً خیلی برای افزایش سرمایه استفاده نمی‌شود و سایر روش‌ها در میان شرکت‌ها محبوبیت بیشتری دارند.
در افزایش سرمایه از محل سود انباشته، شرکت فرآیند افزایش سرمایه را از طریق سود ذخیره شده یا انباشته خود که به صورت سالیانه ذخیره کرده است، انجام می‌دهد. این روش در میان سهامداران هم محبوبیت بسیار زیادی دارد زیرا سود انباشته شده به صورت سهام جایزه و طی فرآیند افزایش سرمایه به سهامداران تعلق می‌گیرد.
در افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی هم، شرکت‌ها دارایی‌های خود را مورد ارزیابی مجدد قرار می‌دهند و این قیمت‌های جدید را در ترازنامه شرکت به‌روزرسانی می‌کنند. در هر دو این روشهای افزایش سرمایه، تغییری در نقدینگی شرکت و البته دارایی سهامداران ایجاد نمی‌شود زیرا به همان میزان که تعداد سهام شما افزایش پیدا می‌کند، قیمت آن کاهش پیدا کرده است.
نکته مهم اینکه سهام جایزه به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع، مالک سهام شرکت باشند. برای اطلاع از انجام فرآیند افزایش سرمایه از سوی شرکت‌ها و تعلق سهام جایزه به سهامداران هم می‌توان به سایت کدال مراجعه کرد.
سهامداران می‌توانند سهامی را که به عنوان سهام جایزه به آن‌ها تعلق گفته است به فروش برسانند. در ادامه به سراغ چگونگی فروش این نوع از سهام می‌رویم و به شما می‌گوییم نحوه توزیع و فروش آن چگونه است.
نحوه توزیع و فروش سهام جایزه چگونه است؟
مدتی طول می‌کشد تا سهام جایزه به پرتفوی بورسی سهامداران اضافه شود و بتوانند مانند سهام عادی با آن برخورد کنند. مدت زمانی که سرمایه‌گذاران برای تبدیل سهام جایزه به سهام عادی باید منتظر بمانند، معمولاً متغیر است.
به صورت میانگین می‌توان گفت ثبت سهام جایزه ۳ تا ۴ ماه به طول می‌انجامد. اگر افزایش سرمایه کمتر از ۱۰۰ درصد باشد، این مدت معمولاً کمتر از دو هفته طول می‌کشد، اما اگر بیشتر از ۱۰۰ درصد باشد، بیش از ۲ ماه زمان لازم است تا این فرآیند انجام شود و سهام جایزه به سبد معاملات شما در بازار بورس اضافه شود. لازم به ذکر است که سهام جایزه شامل مالیات نمی‌شود.
همانگونه که گفتیم در افزایش سرمایه از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها، قیمت هر سهم کاهش پیدا می‌کند و همین مسئله جذابیت بسیار زیادی به این سهم در میان خریداران می‌بخشد.
ذکر این نکته نیز لازم است که اگر در این مدت سهام اصلی خودتان را بفروشید هم سهام جایزه همچنان برای شما باقی می‌ماند و با ثبت آن در پرتفوی معاملاتی می‌توانید نسبت به توزیع و فروش آن اقدام کنید.
سخن آخر
سهام جایزه، سهامی است که از محل افزایش سرمایه شرکت‌ها و بدون پرداخت پول به سهامداران کنونی یک شرکت تعلق می‌گیرد. سهام جایزه ماحصل افزایش سرمایه از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت است و همانگونه که گفتیم به صورت رایگان به سهامداران داده میشود.
تأیید سهام جایزه از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و اضافه شدن آن به پرتفوی معاملاتی شما در بورس، معمولاً مدتی طول می‌کشد و به صورت میانگین ۳ الی ۴ ماه زمان می‌برد اما پس از این مدت می‌توانید مانند سهام عادی به فروش سهام جایزه در بازار بورس بپردازید. در مجموع سهام جایزه مفهومی مهم در بازار سرمایه محسوب میشود و به عنوان سهامدار شرکت‌های حاضر در بازار بورس کشور بهتر است بدانید سهام جایزه چیست و نحوه توزیع و فروش آن چگونه است.
افزایش سرمایه و انواع آن
افزایش سرمایه کلمه ای که اگر به تازگی وارد بازار سرمایه شدید خیلی به گوشتون میخوره .. سعی می کنم یه توضیحاتی راجع به انواع افزایش سرمایه و تاثیر هر کدوم از اونها رو اینجا براتون بنویسم.
افزایش سرمایه و تاثیرات آن بر قیمت سهام
تأمین مالی از طریق افزایش سرمایه
افزایش سرمایه یکی از راه های تأمین مالی شرکت هاست. شرکت ها برای توسعه فعالیت های خودشون و حفظ قدرت رقابت در بازار، اقدام به افزایش سرمایه می کنند. شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای افزایش سرمایه باید تعدادی سهام جدید منتشر و آن را به سهامداران بفروشند. روند افزایش سرمایه شرکت های بورسی نیز به این صورت است که ابتدا هیئت مدیره شرکت پیشنهاد افزایش سرمایه را به سهامداران شرکت ارائه می کند. این پیشنهاد در مجمع عمومی فوق العاده شرکت به رأی گذاشته می شود که باید به تصویب سهامداران شرکت و هم چنین پس از آن به تصویب حسابرس و بازرس قانونی شرکت برسد. پس از تصویب افزایش سرمایه و ارائه مجوزهای لازم از سوی سازمان بورس اوراق بهادار، شرکت اقدام به افزایش سرمایه می کند. بسته به نوع افزایش سرمایه تغییراتی در قیمت سهام ایجاد می شود که به بررسی آن می پردازیم.
انواع افزایش سرمایه
افزایش سرمایه به صورت کلی به چهار نوع تقسیم می شود:افزایش سرمایه از محل سود انباشته
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته
- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران
- افزایش سرمایه از محل صرف سهام
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
شرکت ها هر ساله براساس قانون تجارت - ماده 140 - موظف هستند بخشی از سود سالیانه خود را نزد خود نگهداری نمایند. این سود در سمت چپ ترازنامه و در زیر حقوق صاحبان سهام تحت عنوان حساب سود انباشته نگهداری و گزارش می شود. در صورتی که شرکت سود انباشته مناسبی داشته باشد برای تأمین مالی از این روش اقدام می نماید. در این روش نقدینگی به شرکت اضافه افزایش سرمایه از محل سود انباشته نمی شود و به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی کنند اصطلاحا به این سهام، سهام جایزه گفته می شود. هم چنین درصد مالکیت سهامدار تغییری نمی کند به این علت که به همان درصدی که سرمایه افزایش پیدا می کند به همان درصد تعداد سهام سهامدار نیز افزایش پیدا می کند. از آنجایی که میزان دارایی شما تغییری نکرده است به نسبت افزایش تعداد سهام، قیمت سهام کاهش پیدا می کند که فرمول محاسبه قیمت جدید سهام به صورت زیر می باشد.
نحوه محاسبه قیمت جدید سهام پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران
در این روش سرمایه با آورده نقدی سهامداران افزایش می یابد. به همین علت شرکت گواهی حق تقدم به سهامداران فعلی خودش ارائه می کند. سهامداران در مهلت دو ماهه که به آن مهلت پذیره نویسی گفته می شود می توانند یکی از دو کار زیر افزایش سرمایه از محل سود انباشته را انجام دهند:
- پرداخت مبلغ اسمی سهام که در ایران معمولا قیمت اسمی هر سهم 1000 ریال می باشد. که پس از پرداخت مبلغ اسمی، حق تقدمِ سهامدار به سهام عادی تبدیل می شود.
- در صورتی که سهامدار به هر دلیلی مایل به استفاده از حق تقدم خود نباشد می تواند حق تقدم خود را در این بازه زمانی دو ماهه به فروش برساند. برای متمایز کردن حق تقدم از سهام عادی در پرتفوی، به آخر نماد، حرف "ح" اضافه می شود. به طور مثال حق تقدم نماد "خودرو"، "خودروح" می باشد.
اگر سهامدار به هر دلیلی مبلغ اسمی سهام را پرداخت نکرد یا سهام خود را در بازه مهلتی پذیره نویسی به فروش نرساند، شرکت حق تقدم های استفاده نشده را خودش از طریق بورس به فروش می رساند. قیمت فروش حق تقدم توسط شرکت معمولا نزدیک به قیمت آخرین روز های پذیره نویسی می باشد.
نحوه محاسبه قیمت جدید سهم پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران به صورت زیر می باشد:
محاسبه قیمت جدید سهم پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی
در این روش شرکت از طریق به روز کردن قیمت دارایی های ثابت مشهود خود مثل افزایش سرمایه از محل سود انباشته املاک، زمین، خودرو و . سرمایه خود را افزایش می دهد. به این صورت که با افزایش قیمت دارایی ها به منظور برقراری موازنه در معادله حسابداری - دارایی + بدهی = سرمایه - از آنجایی که تغییری در بدهی ها رخ نداده باید سرمایه خود را به میزان تجدید ارزیابی افزایش دهد. در این روش نیز جریان نقدینگی وارد شرکت نمی شود و همانند سود انباشته، به سهامدار سهام جایزه تعلق می گیرد. نحوه محاسبه قیمت جدید نیز مانند روش سود انباشته می باشد.
افزایش سرمایه از طریق صرف سهام
در این روش شرکت، سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی سهام به بازار عرضه می کند. مابه التفاوت قیمت عرضه شده در بازار و قیمت اسمی سهام را صرف سهام گویند. شرکت می تواند این صرف سهام را به حساب اندوخته شرکت اضافه کند یا صرف سهام را به صورت نقدی تقسیم کند یا سهام جدید به سهامداران قبلی ارائه کند.
دیدگاه شما