چگونگی اعمال اختیار معاملات

نرخ ریسک پذیری و نوسان دارایی پایه شناخته شده و ثابت است

چگونگی اعمال اختیار معاملات

تعریف

اختیار معامله قراردادي دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.

چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف نظر وي از اجراي قرارداد، مبلغی را که در ازاي این حق، پرداخته است از دست میدهد. از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجراي چگونگی اعمال اختیار معاملات قرارداد است .برای جلوگيری از امتناع فرو شنده اوراق از انجام قرارداد، فرو شنده ضمن قرارداد متعهد مي شود مبلغي را به عنوان وجه تضمين نزد كارگزار بورس يا اتاق پاياپای قرار دهد و متناسب با تغييرات قيمت اوراق اختيار معامله، آن را تعديل كند.

قراردادهاي اختیار معامله از نظر سررسید به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیم میشوند. اختیار معاملۀ آمریکایی قراردادي است که از هنگام عقد قرارداد تا سررسید آن، قابل اجراست. یعنی در طول دورة قرارداد هر وقت که خریدار بخواهد میتواند آن را به اجرا بگذارد. حال آنکه اختیار معاملۀ اروپـایی فقـط در سررسید یا دورة کوتاهی که به مثابه دورة سررسید در نظر گرفته میشود قابل اجراست و خریدار فقط در دورة سررسید میتواند آن را به اجرا بگذارد.

فروشنده قرارداد اختیار معامله (از نوع خرید یا فروش) : متعهد به خرید یا فروش قرار داد اختیار معامله

خریدارقرارداد اختیار معامله ( از نوع خرید یا فروش) : پرداخت وجه توسط خریدار به فروشنده قرارداد اختیار معامله

آموزش اختیار معامله_تابلو اختیار معامله

تابلو اختیار معامله و آموزش اختیار معامله را تجربه کنید .در قسمت سوم از سری آموزش های اختیار معامله، در مورد مزایا و معایب بازار اختیار معامله و مفاهیم و اصطلاحات موجود در بازار آپشن بحث شده است. در ادامه قرار است در این مقاله با موضوعات جدیدی مانند ارزش ذاتی، ارزش زمانی و مفهوم نوسان پذیری در بازار اختیار معامله آشنا شوید. پیشنهاد میکنم به هیچ عنوان این ویدئو را از دت ندهید.
در این ویدیو به بررسی جامع تابلو سایت tse و ابزار هایی که برای اختیار معامله لازم خواهیم داشت پرداخته ایم.اکثر سوالات شما در این ویدیو پاسخ داده شده است و به مفاهیم پایه ای بازار آپشن در این ویدیو پرداخته شده است.

ارزش ذاتی چیست؟

ارزش ذاتی در اختیار معامله به تفاوت قیمت اعمال و قیمت سهم پایه گفته میشود؛ مثلا اگر سهم پایه 1000 تومان باشد و قیمت اعمال 500 تومان باشد. در این حالت ارزش ذاتی این اختیار معامله 500 تومان است؛ یعنی خریدار اختیار معامله 500 تومان سود خواهد کرد. ولی برای فروشنده اختیار معامله این قضیه برعکس است. به این شکل که باید قیمت اعمال بیشتر از قیمت نقدی سهم پایه باشد تا ارزش ذاتی آن قرارداد اختیارمعامله مشخص شود .

ارزش زمانی چیست؟

در اختیار معامله چون تاریخ سر رسید وجود دارد پس عنصری به نام ارزش زمانی هم به وجود خواهد آمد اما ارزش زمانی چیست ؟ برای توضیح بیشتر به مثال دقت کنید . فرض کنید اختیار معامله ای که تاریخ سر رسید آن سه ماه آینده باشد 1000تومان باشد و اندازه قرارداد شما 5 باشد یعنی پنج هزار سهم به قیمت 1000شما خواهید پرداخت یعنی پریمیوم پرداختی شما پنج میلیون خواهد بود ولی اگر همین سهم نوعی دیگر از قرارداد چگونگی اعمال اختیار معاملات داشته باشد که تاریخ سر رسید آن شش ماه بعد باشد دیگر قیمت این قرارداد 1000تومان نخواهد بود بلکه مشمول ارزش زمانی نیز شده است یعنی قیمت این سهم مثلا باید 1500تومان شود که اگر ضربدر 5هزار شود میشود 7میلیون پرداختی شما به عنوان پریمیوم .

ولی چرا این تفاوت قیمت به وجود میاید ؟ پاسخ این است که خریدار اختیار معامله سرمایه کمتری را نسبت به خریدار خود سهم پایه درگیر میکند ولی همانند خریدار سهم پایه میتواند از صعود دارایی پایه سود کند و از نزول دارایی پایه زیان کند .

پارامتر های موثر در بلک شولز

پارامتر های گوناگونی در تعیین قیمت منصفانه اختیار (بلک شولز) اثرگذار است که عبارتند از: قیمت اعمال قرارداد، تعداد روز باقی مانده تا سر رسید، میزان نوسان پذیری تاریخی سهم پایه، میزان بازدهی سهم پایه طی دوره معاملاتی.

چگونه اختیار معامله را ارزش گذاری کنیم؟

مدل قیمت گذاری بلک شولز یعنی بدست آوردن قیمت منصفانه در اختیار معامله که پارامترهای ذکر شده در بالا در تعیین مقدار بلک شولز موثر است.

در ماشین حساب موجود در سایت tse.ir ، ماشین حسابی به نام ماشین حساب ارزش گذاری اختیار وجود دارد که مدل محاسبه بلک شولز را انجام می دهد. در این ماشین حساب بعد از انتخاب نماد مورد نظر خود از شما داده های زیر را میخواهد :

1. نرخ بازدهی مورد انتظار : دراین قسمت شما باید سود بازدهی موجود در بازار که مثلا نرخ بهره بانک 20درصد و نرخ بهره بازار بورس 40درصد است که شما باید میانگین بین این دو بهره را در این قسمت وارد کنید پس ممکن است در زمان های مختلف عددی که شما وارد میکنید متفاوت باشد .

نکته : عددی که در این قسمت وارد میکنید باید عدد صحیح باشد .

2. نسبت سود نقدی به قیمت دارایی پایه : این قسمت را اکثر معامله گران بازار اختیار معامله صفر وارد میکنند چرا که نسبت سود واریزی سهام( که همان DPS است ) و قیمت دارایی پایه ، مقدار کمی است و تاثیر گذاری چندانی در تعیین بلک شولز نمیتواند داشته باشد مگر اینکه بعضی سهام سود نقدی قابل توجهی داشته باشند که در این ص ورت میتوان عدد های بیشتری را در این قسمت وارد کرد.

3 . نوسان پذیری : یعنی نوسانی که سهم پایه دارد که به دو دسته تقسیم میشود.

الف: نوسان پذیری ضمنی : عددی است که معامله گران با توجه به قیمت پریمیوم فعلی برای آینده این قرارداد انتظار دارند (بعد از بدست آوردن این درصد میتوانید در قسمت ماشین حساب سایت tset.ir در قسمت نوسان پذیری وارد کنید ) یعنی اختلاف بین قیمت بلک شولز و قیمت تابلو اختیار معامله به دلیل همین نوسان ضمنی است پس اگر به دنبال قیمتی هستید که در ذهن معامله گران است و انتظار دارند که این قرارداد به این قیمت معامله شود باید در ماشین حساب بلک شولز به جای نوسان تاریخی نوسان ضمنی را وارد کنید تا محاسبه بلک شولز با قیمت تابلو تقریبا برابر شود.

پیشنهاد ما پلتفرم معاملاتی گروه بی نظیر است که در صفحه خدمات اختیار معامله فراهم شده و دارای امکانات جذاب و جامعی است که شما را شگفت زده می کند.

نحوه بدست آوردن نوسان ضمنی

ابتدا نماد مورد نظر خود را انتخاب کرده و باارزش ترین قرارداد آن نماد را از لحاظ معاملات انتخاب میکنید مثلا اگر ضخود چند مدل باشد شما باید آن ضخودی را در نظر بگیرید که ارزش معاملاتی بالایی دارد برای مثال ضخود 7075بیشترین ارزش معاملاتی را دارد. سپس قیمت پایانی ضخود 7075 را مشاهده کنید فرض کنید 350 باشد . در مرحله بعد باید ماشین حساب نوسان ض منی را باز کنید که در همان صفحه ماشین حساب ها قابل مشاهده میباشد.

در ماشین حساب نوسان ضمنی شما باید ابتدا نوسان ضمنی این نماد را محاسبه کنید و سپس در ماشین حساب بلک شولز این عدد بدست آمده را وارد کنید.

در ماشین حساب نوسان ضمنی همه اطلاعاتی که در ماشین حساب بلک شولز باید وارد میشد را وارد کنید ولی تنها تفاوت این ماشین حساب قسمت ارزش قرارداد اختیار معامله است که باید در این قسمت از ماشین حساب قیمت پایانی نماد ضخود را وارد کنید.

نکته : عددی که در نوسان پذیری ضمنی یک نماد بدست میاید میتوانید برای همه قراردادهای اختیار معامله ی همان نماد استفاده کرد مثلا اگر نوسان پذیری ضمنی ضخود 7075 را بدست آوردید میتوانید برای سایر ضخود ها نیز استفاده کنید.

ب : نوسان پذیری تاریخی : از آنجایی که هر قرارداد اختیار معامله دارای تاریخ سر رسید است. شما برای اینکه بتوانید اندازه نوسان قیمتی قرارداد خود را به درصد به دست بیاورید باید گذشته سهم را بررسی کنید و با بدست آوردن میانگین تغییر قیمت سهم ، نوسان قیمتی سهام خود را در اندازه مانده تا تاریخ سر رسید خود پیش بینی کنید .

برای بدست آوردن این میانگین میتوانید از راهکارزیر استفاده کنید :

ابتدا مووینگ اورج ema در نمودار سهم خود فعال کنید ، در تنظیمات ema رفته و بازه زمانی آن را به مقدار مانده تا تاریخ سر رسید خود تغییر دهید برای مثال اگر اختیار معامله شما سه ماه تا تاریخ سر رسید داشته باشد باید ema 90 روزه داشته باشید. در مرحله بعد کانالی به اندازه این بازه زمانی در نمودار خود رسم کنید یعنی طبق مثال باید یک کانال 90 روزه را رسم کنید.

در مرحله بعد تفاوت قیمت بالاترین قیمت در این کانال و پایین ترین قیمت در این کانال چگونگی اعمال اختیار معاملات را حساب کنید یعنی اگر بالاترین قیمت این کانال 1000تومان و پایین ترین قیمت این کانال 500تومان باشد اختلاف قیمت این کانال 50 درصد است حال باید این درصد را تقسیم بر دو کنید که عدد 25 دصد بدست می آید. حال باید تعداد برخورد ema با این کانال را بشمارید ( چه برخورد با خود کانال باشد و چه با خط وسط کانال باشد ) فرض کنید تعداد برخورد مثال ما 5 بار باشد. در مرحله بعد باید 25 درصد را با 5 بار برخورد جمع کنیم تا عدد نهایی نوسان پذیری تاریخی بدست آید . این عدد برای سهام مختلف نسبت به اندازه تاریخ آن متفاوت خواهد بود .

نکته: عدد وارده در این قسمت باید عدد اعشاری باشد مثلا اگر 50درصد مد نظر دارید باید 50/0 وارد کنید .

برای یادگیری بازار اختیار معامله در بورس ایران بصورت ویدئو و به زبان ساده وارد صفحه دوره جامع ناگفته های بازار اختیار معامله شوید و حرفه ای آموزش ببینید.

برای انتخاب یک قرارداد اختیار معامله خوب ، نباید فقط براساس بلک شولز پیش رفت بلکه باید به نکات زیر توجه کنید :

الف : حتما سهم پایه نماد مورد نظر خود را بررسی کنید آن هم به صورت کوتاه مدت نه بلند مدت

ب : زمانی وارد یک اختیار معامله شوید که سهم پایه آن سهم در نمودار خود یا به یک حمایت رسیده باشد ویا اینکه مقاومت را شکسته و تثبیت کرده باشد.

ج : سراغ سهامی بروید که ارزش معاملاتی بالایی داشته باشد یعنی نقد شوندگی بالایی داشته باشد.

نکته : علت تفاوت قیمت ب لک شولز و قیمت اختیار معامله در بازار به دلایل زیر بستگی دارد.

الف : معامله گران روند کلی سهم یا روند شاخص کل یا روند هم گروهی های سهم را اگر مثبت ارزیابی کنند در اینصورت حاضر میشوند حتی بالاتر از قیمت بلک شولز نیز معامله انجام دهند .

نکته : اگر سهم پایه ای نوسان پذیری زیادی داشته باشد (یعنی سقف و کف کانال های خود را در نمودار به تعداد زیادی لمس میکند ) معامله گران به این نماد بیشتر توجه خواهند کرد چگونگی اعمال اختیار معاملات چرا که امکان سود بیشتر وجود دارد و این به خاطر این است که ریسک در این نماد بالاست.

برای آشنایی کامل با کارگزاری ها و دریافت کد معاملاتی، می توانید در سه دقیقه کارگزاری اختیار معامله و دریافت کد معاملات آپشن را مطالعه کنید.

اطلاعات کارگزاری های ارائه دهنده خدمات اختیار معامله در تصویر زیر ارائه شده است:

گروه بی نظیر

مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه تحلیلگر بازار مالی فارکس تحلیلگر ارشد سایت یار سرمایه برگزاری بیش از صد دوره آموزشی تحلیل بورس و فارکس عضو تیم icf_market تنها ارائه دهنده سبک ولوم تریدینگ به زبان فارسی در دنیا

اختیار معامله چیست؟

به صورت کلی، اختیار معامله، قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است.

خریدار قرارداد اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ مشخص شده ای، حق خرید یا فروش دارایی ذکر شده در قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، دارد.

خریدار قرارداد اختیار معامله این حق را دارد که یا قرارداد خود را اعمال کند یا کلاً بیخیال شود؛ ولی فروشنده موظف است به قرارداد پایبند باشد (درصورت اعمال قرارداد).

به مثال زیر توجه کنید.

برای مثال، یک سهم از قیمت 2700 تومان طی دو ماه آینده با رشد 300 تومانی همراه می شود و به 3000 تومان می‌رسد. بر اساس این تحلیل، سرمایه گذاران می‌توانند اختیار معامله دو ماه آینده این سهام را با قیمت 100 تومان بخرند؛ در صورتی که پس از دو ماه قیمت سهام 300 تومان یا بیشتر، افزایش پیدا کرده باشد، سهامداران می‌توانند قیمت 2700 تومان را بدهند و سهام را بخرند. در صورتی که قیمت سهام کاهش پیدا کند، سهامداران همان 100 تومانی را ضرر میکنند که در ابتدا بابت خرید اختیار معامله خرید پرداخت کرده‌ بودند.

درک اختیار معامله

اختیار معامله با افزودن حرف “ضـ” به ابتدای بخشی از نماد شرکت‌ های مذکور ایجادمی‌شود. برای مثال: ضخود (اختیار خ خودرو)، ضفملی، ضفولا. نمادها علاوه بر حروف مذکور شامل تاریخ اعمال و قیمت اعمال نیز هستند. به عنوان مثال “اختیارخ خودرو-3000-1395/11/27 (ضخود۰۰۵)” نشان دهنده اختیار خرید خودرو در تاریخ ۱۳۹۵/۱۱/۲۷ با قیمت ۳,۰۰۰ ریال است. قیمت ۳۰۰۰ ریال قیمت پیش بینی شده در تابلوی معاملاتی روز ۲۷ بهمن ۹۵ است. اما قیمت خرید اختیار خرید ضخود ۰۰۵، ۲۵۰ ریال است.

هر اختیار خرید شامل چند سهم نماد است؟

در حال حاضر، هر اختیار خرید شامل 1000 عدد سهم از نماد مورد نظر در تاریخ اعمال است.

نکته:

معاملات اختیار خرید بدون دامنه نوسان است.

از مفهوم اختیار فروش در چه جایی استفاده می کنند؟

اختیار فروش برای زمانی است که فعالان بازار سرمایه بر اساس تحلیل‌های بورسی خود، پیش‌بینی می‌کنند که قیمت سهامی در آینده کاهش پیدا می‌کند.

اختیار فروش با قیمت چیست؟

در این میان اگر قیمت سهام کمتر از قیمت اعمال باشد، اختیار فروش را باقیمت گویند. از طرفی ذکر این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که گاهی از مواقع بهتر است اختیار فروش باقیمت را قبل از انقضاء اعمال نمود. اگر قیمت سهام بیش از قیمت اعمال باشد، آن اختیار فروش را بى‌قیمت گویند؛ این نوع اختیار معامله هیچ‌گاه نباید اعمال شود و بالاخره اگر قیمت سهام برابر قیمت اعمال شود، اختیار فروش را به قیمت گویند.

به صورت کلی از نظر نحوه اعمال، اختیار معاملات به سه دسته تقسیم می شوند:

• دسته اول، اختیار معامله آمریکائى است که در هر زمانى از طول دوره خود قابل اعمال است.
• دسته دوم نیز اختیار معامله اروپائى است که فقط در تاریخ انقضاء قابل اعمال است.
• دسته سوم اختیار خرید برمودایی است که نوعی دیگر از ا‌‌ختیار معامله است که ممکن است در تاریخ‌های مشخص شده از قبل، و یا قبل از سررسید اعمال شود (ترکیبی از آمریکایی و اروپایی)

ذکر این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که اگر سهام شرکت بورسی افزایش سرمایه دهد یا سود نقدی اعلام کند، در تعداد سهام استاندارد قرارداد استثنائى رخ مى‌دهد؛ در این صورت، تعداد سهم‌هایى که توسط قرارداد استاندارد مشخص مى‌شوند، با توجه به تغییر سرمایه شرکت تعدیل مى‌شوند.

به‌عنوان نمونه اگر در مثال قبل شرکت ایران خودرو ۱۵ درصد افزایش سرمایه بدهد، تعداد سهم‌هاى قرارداد از ۱۰,۰۰۰ به ۱۱,۵۰۰ سهم تغییر پیدا مى‌کند.چگونگی اعمال اختیار معاملات

بیمه سهم (قرارداد اختیار فروش تبعی)

اوراق اختیار فروش تبعی موسوم به بیمه سهام طرحی است که علاوه بر تضمین اصل سرمایه افراد، سود آوری را برای سرمایه‌گذاران تضمین می‌کند. فرض کنید شما دارنده سهامی هستید که برای آن بیمه سهام نیز عرضه می‌شود. اگر بیمه سهام را خریداری نکنید، ممکن است چند ماه بعد سهام مزبور با افزایش یا کاهش قیمت مواجه شود و شما نیز در صورت تمایل به فروش ممکن است سود کرده یا متحمل ضرر شوید اما اگر اقدام به خرید بیمه سهام نمایید، حداقل سود سالیانه 20 درصدی در سررسید مربوط تضمین می‌شود.

توجه کنید که:

فرض کنید سهامی به قیمت 1000 ریال در بازار موجود است که شما می‌توانید با پرداخت 150 ریال آن را بیمه کنید. بر این اساس، اگر 6 ماه بعد که زمان سررسید بیمه است، قیمت سهام به 800 ریال تنزل یابد، می‌توانید با ارائه بیمه و سهام به کارگزاری، سهام را به قیمت 1100 ریال به فروش رسانید. (سود سالیانه معادل 20 درصد است که برای 6 ماه 10 درصد خواهد شد). اگر هم خود سهام مثلاً به قیمت 1200 ریال بود، بدون استفاده از اوراق بیمه،‌ سهام را عرضه می‌نمایید.

باید توجه داشت که بیمه سهام برای برخی سهم‌ها عرضه شده است و بعلاوه برای استفاده از آن باید سهم مربوطه را تا زمان سررسید نگهداری نمایید. بدین ترتیب اگر پیش از تاریخ اعمال بیمه (یعنی تاریخی که در آن زمان می‌توان از بیمه استفاده کرد) بنا به صلاحدید اقدام به فروش سهم خود نمایید، بیمه آن نیز از بین می‌رود.

بیمه کردن سهام در اصل اوراق اختیار فروش تبعی است و به این معنی است که در این ابزار حرکات، نوسانات و زیان سهام بیمه می‌شود. یعنی سهامدار عمده اوراق را می‌فروشد و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند، در صورت پایین‌تر آمدن قیمت سهم، ‌زیان آن جبران می‌شود.

نکته مهم این است که تنها سهامدار عمده می تواند از این ابزار استفاده کند. امکان بیمه کردن سهم ابزار خوبی است و اطمینان در بازار را فراهم می‌کند و سهامداران عمده می‌توانند از این ابزار که هزینه ندارد، استفاده کنند.

طرح بیمه سهام از طریق “عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران” در روز ۱۶ مرداد ۹۱ توسط شورای عالی بورس به تصویب رسید.

بیمه سهام

خریدار نمی تواند بیش از تعداد سهام پایه ای که در اختیار دارد، از اوراق اختیار فروش تبعی خریداری کند لذا تعداد اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در پایان هر روز معاملاتی حداکثر می تواند معادل دارایی سهامدار در سهم پایه باشد. در صورتی که تعداد اوراق اختیار فروش تبعی تحت مالکیت سهامدار از تعداد سهم پایه تحت مالکیت وی در پایان هر روز بیشتر شود، اوراق اختیار فروش تبعی مازاد، باطل شده و عرضه کننده تعهدی در قبال آن نخواهد داشت.

بازار اوراق فروش تبعی در حال حاضر شاهد جابجایی عمدتاً بلوکی میان سهامداران حقوقی بزرگ است و ردپای خریداران حقیقی در این معاملات کمتر دیده می‌شود. عدم آشنایی برخی سهامداران با این ابزار در کنار عرضه محدود و خریدار از پیش تعیین شده می‌تواند از اصلی‌ترین دلایل فراگیر نشدن این اوراق در میان اهالی بورس باشد.

جمع بندی

در این مطلب با مفهوم اختیار معامله در بازار بورس ایران آشنا شدیم. به طور خلاصه اختیار معامله، مشتقات مالی هستند که به خریداران حق خرید یا فروش یک دارایی پایه در قیمت و تاریخ توافق شده را می دهند. همچنین مطالبی نیز درباره ی بیمه سهام و قرارداد اختیار فروش تبعی گفته شد که می توانید آنها را نیز در متن مقاله مطالعه نمایید.

اختیار معامله

بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE)، به عنوان اولین بورس اختیار معامله در سال ۱۹۷۳ تاسیس شد که در اولین روز معاملات خود معادل ۲۶ آوریل ۱۹۷۳م، تنها تعداد ۹۱۱ قرارداد بر روی ۱۶ سهم مبادله شد.

سپس چندین سهام دیگر و تقریبا تمام بورس های قرارداد های آتی (Futures) اقدام به استفاده از ابزار اختیار معامله نمودند.

بورس شیکاگو، تا کنون رتبه اول حجم مبادلات را دارد که معامله گران استقبال شکوهمندی از آن در سال ۲۰۰۶ داشتند که به مبادله بیش از ۶۷۰ میلیون قرارداد اختیار معامله منجر شد که ارزش آن بیش از ۱۵ تریلیون دلار و با رشد ۴۴ درصد بود که رکورد تاریخی آن ثبت گردید.

در آغاز این نوع فعالیت ها، میزان استقبال از این اوراق با ترس مبهمی رو به رو بود اما پس از مدتی با بالا رفتن تقاضا برای سرمایه گذاری با استفاده از این اوراق، حجم مبادلات آنها افزایش یافت.

این موضوع باعث شد که میزان پاسخ گویی اختیار معامله نه تنها بر روی سهام بلکه بر روی کالا ها و انواع ارز و حتی بیش از ۹۰ شاخص مهم از جمله شاخص های NASDAQ و S&P 500 تاثیر گذار باشد.

اختیار معامله:

اختیار معامله (Option) به قراردادی دو طرفه گفته می شود که بین خریدار و فروشنده است و بر اساس آن خریدار قرارداد، حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. این حق فقط اختیار می باشد و الزام و تعهدی برای آن وجود ندارد.

بر همین اساس، دو طرف توافق می کنند که در آینده معامله ای صورت گیرد. در این معامله خریدار “اختیار معامله”، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید و یا فروش دارایی موضوع قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می آورد.

انواع اختیار معامله از نظر نوع قرارداد:

این اوراق از نظر نوع قرارداد به دو نوع زیر تعریف شده اند.

انواع اختیار معامله از نظر نحوه اعمال:

از نظر نحوه اعمال نیز به دو نوع زیر تقسیم می شوند.

• آمریکایی: در هر زمان تا زمان سررسید قابل اجراست.
• اروپایی: فقط در تاریخ انقضا قابل اجراست.

اختیار خرید (Call Option):

قرارداد های خرید که به آپشن خرید معروفند این حق را به خریدار می دهند که سهام مورد نظر خود را خریداری نمایند که در قیمت های مختلفی وجود دارند و به قیمت سهام وابسته می باشند.

تاریخ انقضای آپشن می تواند از ۱ ماه تا حتی بیشتر از ۱ سال باشد که با توجه به بازار ممکن است خریداری گردد و یا فروخته شود.

مبلغ مورد نظر برای آپشن، حداکثر ریسکی می باشد که یک خریدار آن را متحمل می شود و زمانی که قیمت سهام مورد نظر به یک آپشن خرید، بالاتر از قیمت اعمال می رسد، این آپشن سود آور می باشد. در این زمان می توان اختیار خرید را اجرا نمود یا آن را با فروش یک خرید با قیمت اعمال و تاریخ انقضای مشابه جبران کرد.

در واقع با اجرا کردن یک اختیار خرید می توان ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن از سهام مربوطه با قیمت سهام بازار، سودی برابر با اختلاف میان دو قیمت به دست آورد.

اگر آپشن خرید، فروخته شود، فروشنده حق خریداری سهام مربوطه را با قیمت اعمال به دارنده آپشن واگذار می کند که با فروش آپشن خرید، مبلغ آپشن به عنوان سود محدود به حساب معاملاتی واریز می شود.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله صکوک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

اختیار فروش:

اختیار فروش (Put Option)، این حق را به خریدار می دهد که سهم مورد نظر خود را با قیمت اعمال و تا سومین جمعه از ماه انقضا به فروش برساند.

همانند آپشن­ های خرید، آپشن های فروش نیز در قیمت های اعمال متفاوت بسته به قیمت سهام مربوطه و با تاریخ های انقضای مختلف در بازار موجود می باشند.

نکته: تاریخ انقضای آن همانند تاریخ انقضای اختیار خرید می باشد.

اگر آپشن فروش، خریداری شود، خریدار آن می تواند سهام مربوطه را با قیمت مشخص شده و در تاریخ مشخص بفروشد. مبلغ پرداختی برای این آپشن ها نهایت ریسکی می باشد که اختیار فروش متحمل می گردد.

سودآوری سهام پس از سقوط قیمت در آپشن فروش:

با سقوط قیمت سهام، آپشن فروش می تواند از دو طریق زیر سود آوری داشته باشد.

روش اول:

با اجرا کردن یک آپشن فروش، می توان ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن به فروش رساند که سهام با قیمت بالا تر بازار فروخته شده و سپس برای خارج شدن از معامله، سهام با قیمت پایین تر خریده می شود.

روش دوم:

این روش جبران کردن آپشن است یعنی با سقوط قیمت سهام، مبلغ آپشن افزایش خواهد یافت و سپس با دریافت سود می تواند به فروش برود.

نحوه استفاده از اختیار معامله ها:

آپشن ها را می توان از راه های مختلفی مورد استفاده قرار داد که به منظور کسب سود از بازار ها می باشد. اصلی ترین استراتژی در استفاده از اختیار خرید و فروش، کسب سود از سرمایه های اندک می باشد که در روند بازار پیش می روند.

این آپشن ها می توانند به عنوان بیمه برای سناریو های مختلف معاملاتی به کار بروند که قابلیت های چندگانه ای دارند و تاثیر نسبتا زیادی در میزان سوددهی می گذارند.

همچنین اختیار معامله ها می توانند برای حفظ از سقوط قیمت سهم مورد نظر موثر باشند و می توان آنها را اعمال نمود یا استفاده نکرد. در واقع آپشن باعث می شود یک سهم در قیمت پایین خریداری شود و در قیمت بالا به فروش رسد.

قیمت­ گذاری اختیار معامله اوراق بهادار:

سه مدل برای محاسبه ارزش اختیار معامله اوراق بهادار وجود دارد. این سه مدل شامل موارد زیر می باشند که هر کدام از آنها دارای مفروضات جداگانه ای هستند و در ادامه شرح داده می شوند.

• مدل توزیع احتمال یکنواخت قیمت سهم
• مدل توزیع دو جمله ای قیمت سهم
• مدل توزیع نرمال لگاریتمی (مدل بلک شولز)

مدل توزیع احتمال یکنواخت قیمت سهام:

در این مدل دو فرض را مورد توجه چگونگی اعمال اختیار معاملات قرار می گیرد.

• فرض اول: سرمایه گذاران نسبت به ریسک بی تفاوت می باشند.
• فرض دوم: احتمال مساوی برای قیمت سهم بین دو حد در تاریخ انقضا وجود دارد. این روش ساده ترین روش محاسبه ارزش اختیار معامله اوراق بهادار می باشد.

بنابراین می توان گفت که اگر فرض شود سودی در طی سال پرداخت نمی گردد و این اختیار پس از یک سال منقضی شود، در نتیجه توزیع احتمال برای قیمت سهم در پایان سال و با توجه به مفروضات بالا به شکل مستطیل می باشد و برای قیمت سهم بین حد بالا و پایین دارای احتمال مساوی می باشد.

بر اساس فرض بی تفاوتی در ریسک برای سرمایه گذاران، ارزش بازاری سهم در ابتدای سال برابر با ارزش تنزیل یافته سهم در پایان سال و بر مبنای نرخ بازده بدون ریسک می باشد.

اگر فرض شود که توزیع احتمال قیمت سهم یکنواخت می باشد، پس ارزش سهم را به صورت زیر قابل محاسبه خواهد بود:

مدل توزیع احتمال یکنواخت قیمت سهام

فروض مدل Black-Scholes:

این آپشن از نوع اروپایی است و تنها در زمان انقضای آن قابل اجرا است. در مدت دوره زمانی این آپشن هیچ سود سهامی پرداخت نمی شود.

هزینه معامله ای در هنگام خرید آپشن وجود ندارد

نرخ ریسک پذیری و نوسان دارایی پایه شناخته شده و ثابت است

بازده دارایی های پایه به صورت نرمال توزیع می شود

فواید چگونگی اعمال اختیار معاملات اختیار معامله:

یکی از فواید مهم آپشن ها، تطبیق پذیر بودن و توانایی آنها در برقراری ارتباط با دارایی های سنتی‌ مانند سهام شخصی می باشد که این ویژگی به سهامدار این امکان را می دهد که موقعیت خود را بر اساس شرایطی که ممکن است در بازار اتفاق بیفتد، تطبیق داده و یا تنظیم نماید.چگونگی اعمال اختیار معاملات چگونگی اعمال اختیار معاملات

در واقع آپشن ها، اوراق بهادار خیلی پیچیده ای هستند و اگر درست از آنها استفاده نشود ممکن است ریسک بالایی داشته باشند.

به همین دلیل است که وقتی اختیار معامله را خرید و فروش می کنیم، معمولا با جمله ای مثل این مواجه می شویم:

“اختیارات شامل ریسک ها هم می شوند و برای هرکسی مناسب نیستند. اگر توان ریسک بالا دارید، سرمایه گذاری کنید.”

نکته: اختیار معامله ها (آپشن ها) به گروه بزرگ تری از اوراق بهادار به نام اوراق بهادار مشتقه تعلق دارد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اوراق قرضه را به شما پیشنهاد می کنیم.

قرارداد اختیار معامله سکه طلا

بازار طلا به عنوان یکی از مکان‌های امن سرمایه‌گذاری همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است. در بورس ایران امکان سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های طلامحور مانند گواهی سپرده سکه طلا و قراردادهای اختیار معامله (آپشن) سکه طلا فراهم شده است و فعالان بازار می‌توانند این ابزارهای مالی نوین را به عنوان مقصد سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنند. در این مطلب قصد داریم به معرفی قراردادهای اختیار معامله سکه طلا و مفاهیم اساسی آن بپردازیم.

منظور از قرارداد اختیار معامله سکه طلا (آپشن سکه) چیست؟

قراردادهای اختیار معامله (آپشن) سکه طلا، قراردادهایی هستند که به خریدار این حق را می‌دهند تا در روز سررسید قرارداد، سکه طلا را بسته به نوع قرارداد بخرد یا به فروش برساند. فروشنده موظف است در صورت درخواست خریدار، سکه طلا را به خریدار بفروشد یا از خریدار بخرد.

در واقع با استفاده از قراردادهای آپشنِ خرید، می‌توان سقفی برای قیمت خرید سکه در آینده تعیین کرد؛ به نحوی که سکه را هرگز بالاتر از قیمت توافقی (اعمال) در لحظه انجام معامله، در آینده خریداری نخواهید کرد. از سوی دیگر، با استفاده از قراردادهای آپشن فروش، سکه را پایین‌تر از قیمت توافقی به فروش نخواهید رساند. برای درک بهتر مطلب به دو مثال زیر توجه کنید:

مثال ۱:

فرض کنید دو ماه بعد، سالگرد ازدواج اقای احمدی است. او تصمیم دارد به این مناسبت، به همسرش یک سکه طلا هدیه بدهد. آقای احمدی پیش‌بینی می‌کند قیمت سکه طی ماه‌های آینده افزایشی خواهد بود. در نتیجه می‌خواهد هر چه زودتر سکه طلا را بخرد تا مجبور نشود در آینده قیمت بالاتری بپردازد. فرض کنید آقای احمدی در حال حاضر موجودی لازم برای خرید یک سکه طلا را ندارد؛ بنابراین نگران افزایش قیمت سکه تا روز سالگرد ازدواج‌شان است.

آقای احمدی فعلا تنها ۴ میلیون تومان وجه نقد در اختیار دارد و قیمت سکه در بازار ۱۰ میلیون تومان است. تحت این شرایط، اکنون نمی‌تواند در بازار نقدی سکه ۱۰ میلیون تومانی بخرد اما می‌تواند تا دو ماه بعد، ۲۰ میلیون تومان پس‌انداز کند. راه حل این مشکل، ورود به بازار اختیار معامله سکه طلا است. او می‌تواند در بازار آپشن سکه طلا، تنها با پرداخت مبلغی به اندازه پرمیوم، حق خرید سکه طلا با قیمت مثلا ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان را برای دو ماه بعد رزرو کند.

همان طور که در تصویر مشاهده می‌کنید، آقای احمدی می‌تواند با پرداخت ۱۱۸۰۰۰۰ تومان (پرمیوم) برای خرید یک کال آپشن با قیمت اعمال ۱۰۲۰۰۰۰۰ اقدام کند. با خرید کال آپشن سکه با قیمت اعمال ۱۰۲۰۰۰۰۰ خیال آقای احمدی راحت می‌شود که سکه را دو ماه بعد، بیشتر از قیمت ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان نخواهد خرید.

چنان چه دو ماه بعد (هنگام سالگرد ازدواج)، قیمت سکه طبق پیش‌بینی آقای احمدی به بیش از ۱۱۵۰۰۰۰۰ تومان برسد، آقای احمدی اقدام به اعمال کال چگونگی اعمال اختیار معاملات آپشن (حق خرید سکه) با قیمت ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان می‌کند. در واقع علی رغم افزایش سکه در این دو ماه، او تنها ۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان (قیمت اعمال) برای خرید یک سکه طلا پرداخت می‌کند اما اگر قیمت سکه دوماه بعد کمتر از ۱۰۲۰۰۰۰۰ در بازار نقدی باشد، آقای احمدی کال آپشن خود را اعمال نمی‌کند، سکه طلا را از بازار نقدی می‌خرد و به همسر خود هدیه می‌دهد. در واقع با استفاده از قرارداد آپشن اقای احمدی مطمئن است سکه را از قیمت اعمال (۱۰۲۰۰۰۰۰ تومان) بالاتر خریداری نخواهد کرد.

نکته: در صورتی که معامله‌گران آپشن‌های خود را اعمال نکنند، مبلغ پرمیومی که در هنگام معامله پرداخت کرده بودند سوخت می‌شود.

مثال ۲:

فرض کنید آقای بابائی باخبر شده است شرکتی که در آن کار می‌کند، قرار است به عنوان پاداش پایان سال، به هر یک از کارمندان خود یک سکه طلا هدیه بدهد. او پیش‌بینی می‌کند سکه طلا تا شب عید با ریزش مواجه می‌شود و افسوس می‌خورد که چرا شرکت سکه طلا را زودتر به آن‌ها نمی‌دهد تا بتوانند با قیمت بالاتری در بازار به فروش برساند. در این زمان، به یاد قراردادهای اختیار معامله سکه طلا می‌افتد و تصمیم می‌گیرد برای خرید پوت آپشن (اختیار فروش سکه طلا) در بازار آپشن اقدام کند.

همان طور که در شکل فوق نشان داده شده است، آقای بابائی می‌تواند یک قرارداد اختیار فروش سکه را با قیمت ۹۵۰ هزار تومان خریداری کند و مطمئن باشد که شب عید، سکه را کمتر از قیمت ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به فروش نخواهد رساند.

اگر زمانی که سکه را از شرکت تحویل می‌گیرد قیمت در بازار نقدی کمتر از ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان باشد، آقای بابائی اقدام به اعمال قرارداد اختیار فروش سکه خود می‌کند و سکه را با قیمت ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به طرف مقابل می‌فروشد. اگر سکه قیمت سکه بر خلاف پیش بینی آقای بابائی با رشد همراه شود، او سکه دریافتی خود را در بازار با قیمتی بالاتر از ۱۲۲۰۰۰۰۰ تومان به فروش می‌رساند و دیگر آپشن خود را اعمال نمی‌کند. در این شرایط ۹۵۰ هزار تومان پرمیوم که آقای بابائی هنگام خرید پوت آپشن پرداخت کرده بود، سوخت می‌شود.

نکته: برای درک بهتر مطلب، از تصویر تابلو برای سررسید دی ماه استفاده شده است و ارقام به روز نیست.

چگونه آپشن سکه معامله کنیم؟

اولین گام برای معاملات آپشن سکه طلا، دریافت کد مشتقه کالا است. علاقمندان به فعالیت در بازار آپشن سکه طلا، پس از کدگیری، می‌توانند از طریق سامانه‌های آنلاین مشتقه کالا یا از طریق سفارشات تلفنی، اقدام به معامله کنند.

برای دریافت کد مشتقه کالا، با در دست داشتن مدارک زیر به هر یک از شعب کارگزاری آگاه مراجعه بفرمایید:

• شناسنامه
• کارت ملی
• کپی مدرک تحصیلی (حداقل دیپلم)

پس از معرفی دو شماره حساب از بانک سامان یا ملت و تکمیل فرم‌های مربوطه، فرآیند کدگیری تکمیل و ظرف چند روز کاری، کد مشتقه برای متقاضی صادر می‌شود. با داشتن کد مشتقه کالا می‌توان معاملات آتی کالا(زعفران، پسته، زیره سبز) و آپشن کالا (سکه طلا، زعفران) را انجام داد. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله «نحوه دریافت کد مشتقه کالا» را مطالعه بفرمایید.

نکته: افرادی که برای معاملات آتی کالا، قبلا کد مشتقه کالا دریافت کرده‌اند، نیاز به کدگیری مجدد برای معاملات آپشن سکه طلا ندارند و می‌توانند از طریق همان کد، برای معاملات آپشن کالا استفاده کنند.

از طریق چه سامانه ای می‌توان معاملات آپشن سکه طلا انجام داد؟

در کارگزاری آگاه معاملات آپشن سکه در سامانه onlineime.agah.com تب «اختیار» قابل معامله است.

معامله‌گران می‌توانند با شارژ حساب در اختیار بورس و سپس انتقال وجه از حساب آتی به حساب آپشن، اقدام به معامله کنند. در واقع خریداران باید برای انجام معامله به اندازه پرمیوم و فروشندگان به اندازه وجه تضمین در حساب آپشن خود موجودی داشته باشند.

تابلو معاملات آپشن سکه را از کجا مشاهده کنیم؟

برای مشاهده تابلو معاملات آپشن سکه می‌توانید در سایت بورس کالا به آدرس ime.co.ir مسیر زیر را دنبال کنید.

• سایت بورس کالا سپس نمای بازارها سپس تب اختیار معامله

سخن آخر

در این مطلب با ذکر مثال‌های ساده و کاربردی به معرفی قراردادهای اختیار معامله سکه طلا پرداختیم؛ قراردادهایی که به خریدار این حق را می‌دهند چگونگی اعمال اختیار معاملات تا در روز سررسید قرارداد، سکه طلا را بسته به نوع قرارداد بخرد یا به فروش برساند. در مطالب بعدی درباره نوسان‌گیری و سفته‌بازی در این بازار و همچنین مباحث تکمیلی چون مشخصات قراردادهای اختیار معامله، زمان انجام معامله، نحوه اعمال قرارداد اختیار معامله، محاسبه سود و زیان معاملات اختیار معامله و نحوه ارزشگذاری این قراردادها می‌پردازیم.