از اوراق قرضه چه می دانید؟


سقوط ترسناک سود اوراق قرضه آمریکا / تداوم سقوط وال‌استریت

در فضای التهاب بازار از شیوع ویروس کرونا، به دنبال سقوط ترسناک سود اوراق قرضه، شاخص‌های وال‌استریت هم سقوط کردند.

به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، در پایان معاملات روز جمعه آمریکا (بامداد شنبه به وقت تهران)، در فضای التهاب بازار از شیوع ویروس کرونا، به دنبال سقوط ترسناک سود اوراق قرضه، شاخص‌های وال‌استریت هم سقوط کردند.

روز جمعه فرار سرمایه‌گذاران از بازارهای سهام به بازار اوراق قرضه، به عنوان سرمایه امن، ادامه پیدا کرد و قیمت این اوراق را بالاتر برد، تا سود آنها به سقوط تاریخی خود ادامه دهد.

سود اوراق ۱۰ ساله آمریکا، بنچ‌مارک سود اوراق قرضه، حتی از رکورد تاریخی ۰.۷ درصد هم پایین‌تر رفت تا در ۰.۶۷۶ رکورد پایین جدیدی ثبت کند.

سود اوراق قرضه ۳۰ ساله رکورد پایین جدید ۱.۲۵۹ درصدی ثبت کرد.

میانگین صنعتی داوجونز در ۱۰ دقیقه پایانی معاملات به شدت سقوط کرد و با از دست دادن ۲۵۶.۵۰ واحد یا ۰.۹ درصد به ۲۵۸۶۴.۷۸ واحد بازگشت. داوجونز در لحظاتی از معاملات دیشب تا ۸۹۴.۶۶ واحد سقوط کرده بود که در ادامه از این سقوط کاسته شد.

اس‌اندپی ۱.۷ درصد سقوط کرد و به ۲۹۷۲.۳۷ واحد رسید، در حالی که کامپوزیت نزدک ۱.۸ درصد سقوط کرد و به ۸۵۷۵.۶۲ واحد بازگشت.

البته هر سه شاخص اصلی آمریکا توانستند به دنبال سقوط هفتگی سنگین در هفته گذشته، این هفته اندکی سود کنند. داوجونز ۱.۷ درصد، اس‌اندپی ۰.۶ درصد و نزدک ۰.۱ درصد رشد کردند.

ریسک و انواع آن

ریسک و انواع آن

به زبان ساده ، خطر احتمال وقوع یک اتفاق ناخوشایند را ریسک می گوییم. ریسک یعنی نداشتن اطمینان به نتایج یک فعالیت که در رابطه با چیزی که انسان برای آن اهمیت خاصی قائل است می باشد (مانند سلامتی ، آسایش ، پول ، دارایی یا محیط زندگی) و بیشتر بر پیامدهای منفی و نه چندان مطلوب تمرکز دارد. تعریف های متفاوتی از آن ارائه شده. تعریف جهانی و بیشتر مردم از خطر کردن در موقعیت های مختلف این است: نداشتن اطمینان نسبت به کاری که می خواهند انجام دهند. در حوزه مالی به عنوان موقعیتی تعریف می شود که در آن شما نمی دانید پیامد کار چه خواهد بود. ممکن است سود بسیار خوبی بکنید یا اینکه برعکس دچار ضرر فراوانی بشوید. اگر خطر شما با فکر و تدبیر نباشد ممکن است تمام سرمایه اولیه خود را به باد بدهید.ما معمولا در حیطه مالی این کار را با چک کردن و تحلیل نمودارها و بررسی رفتارهای پیش فرض بازار انجام می دهیم. در حوزه مالی، انحراف معیار یک معیار رایج مرتبط با خطر پذیری است. انحراف معیار نوسانات قیمت اموال را در مقایسه با میانگین بازه زمانی آنها را در یک دوره مشخص ارائه از اوراق قرضه چه می دانید؟ می کند.

طبق گفته اقتصاد دانان اگر بتوانید خطر های موجود را برطرف کنید، می توانید بسیار هوشمندانه تر در بازار سرمایه فعالیت کنید و مقدار کم تری خسارت ببینید. با یادگیری خطر هایی که امکان دارد در هر اوضاع و شرایطی برای شما اتفاق بیفتند، شما می توانید آنها را بهتر کنترل کنید. به عنوان یک معامله گر و یا مدیر شرکتی خواه کوچک یا بزرگ شما باید توانایی چنین کاری را داشته باشید تا از خسارت های غیر ضروری و گزاف جلوگیری نمایید.

خب، حالا به انواع ریسک می پردازیم و توضیح مختصری درباره هر کدام از آنها می دهیم.

  1. ریسک اعتباری (همچنین به عنوان ریسک بدهی یا عدم پرداخت شناخته می شود)

ریسک اعتباری

ریسک اعتباری یعنی اینکه شما به فردی یا شرکتی مقداری اعتبار (پول) قرض داده اید و حالا آن فرد یا شرکت نمی تواند سود یا اصل پول شما را براساس تعهداتی که داده پرداخت کند.اوراق قرضه دولتی کمترین ریسک اعتباری را دارند (صفر نیست اما آنقدرها هم زیاد نیست که بتواند به شما ضررهای مالی سنگینی بزنید) ، در حالی که سپرده های شرکتی با نرخ پایین (اوراق پر بهره ولی با اعتبار کم) خطر اعتباری بالایی دارند. قبل از سرمایه گذاری در اوراق قرضه یا سپرده شرکت ، مطمئن شوید که آنها توسط یک آژانس رتبه بندی معروف مورد بررسی قرار گرفته باشند.

وقتی کشوری نتواند به تعهدات خود عمل کند و بدهی های خود را بپردازد. تمام سهام ، صندوق های سرمایه گذاری مشترک ، اوراق قرضه و سایر ابزارهای سرمایه گذاری مالی و کشورهایی که با آنها روابط مالی دارد تحت تاثیر قرار می گیرند. اگر کشوری کسری مالی زیادی داشته باشد ، تجارت با آن پر خطر تر از کشوری با کسری مالی کم می باشد. همکاری مالی با کشورهای در حال توسعه یا همان جهان سومی نسبت به کشورهای توسعه یافته خطر بسیار بیشتری دارد.

این نوع ریسک بیشتر در کشورهای درحال توسعه یا همان جهان سومی دیده می شود. این خطر به این معناست که امکان دارد دولت آن کشور در حال توسعه یک شبه سیاست های خود را تغییر دهد. به عنوان مثال ، امروزه با توجه بحث هایی که در مورد FDI می شود ، سیاست های هند برای سرمایه گذاران خارجی چندان جذاب به نظر نمی رسد و قیمت سهام آن منفی شده است.

این ریسک این است که شما با بالاترین نرخ موجود (در حال حاضر بالاتر از 9.50٪) سپرده ثابت یا سود شرکت با بازده بالا را قفل کنید و وقتی پرداخت سود شما انجام می شود ، هیچ معادلی برای سرمایه گذاری با نرخ بهره بالا جهت سرمایه گذاری مجدد در اختیار ندارید و سود دهی شما به پایان می رسد.

یک قانون طلایی در سرمایه گذاری بدهی داریم که می گوید: نرخ بهره که بالا رود ، قیمت اوراق قرضه پایین می آید. و برعکس. بنابراین به عنوان مثال با توجه به شرایطی که در بازار امروز داریم به نظر می رسید نرخ بهره به اوج خود رسیده است. این بدان معناست که از الان قرار است نرخ بهره روندی نزولی به خود بگیرد و در عوض قیمت اوراق قرضه افزایش می یابد. بنابراین الان بهترین زمان برای خرید صندوق های بدهی سرمایه گذاری می باشد. چون قیمت آنها بسیار کاهش یافته و تنها کاری که باید بکنید این است که یکی از آنها را خریداری کنید. سپس منتظر بمانید تا نرخ بهره کاهش یابد و شما سود کنید.

ریسک تورمی یا همان خطر تورم زمانی اتفاق می افتد که به دلیل تورم ، قدرت خرید شما کاهش می یابد.

ریسک بازار یعنی اینکه شما به دلیل خطرهای موجود مبلغ کمتری سرمایه گذاری می کنید. که عبارت است از: ریسک حقوق صاحبان سهام (خطر تغییر قیمت بورس یا نبود ثبات در بازار) ، نرخ بهره (خطر نوسانات نرخ بهره) ، ارز (خطر نوسانات ارزی) و کالا (خطر نوسانات قیمت کالاها). انواع دیگری از ریسک نیز وجود دارد مانند ریسک قانونی ، جهانی ، زمانبندی و موارد دیگر اما همانطور که در بالا توضیح دادیم اصلی ترین ریسک های درون بازار را موارد ذکر شده در بالا تشکیل می دهند. حواستان به میزان خطری که به جان می خرید باشد، گاهی اوقات با خطر پذیری نا به جا ممکن است تمام سرمایه خود را به باد دهید.

برنامه خرید اوراق قرضه دولتی و نوسانات قیمت ارز در خاورمیانه

برنامه خرید اوراق قرضه دولتی و نوسانات قیمت ارز در خاورمیانه

در این برنامه «مجله بازرگانی خاورمیانه»، برنامه خرید اوراق قرضه دولتی را از سوی بانک مرکزی ژاپن و بانک مرکزی اروپا بررسی می کنیم. اتخاذ این سیاست از سوی دو بانک مرکزی مهم در جهان، می تواند باعث رقابتهایی در بازارهای ارزی و نوسانات شدید قیمت ارز شود و دامنه اش تا خاورمیانه هم کشیده شود.

یکی از سیاستهای پولی برای تقویت اقتصادهایی با رشد پایین یا دچار رکود، خرید اوراق قرضه دولتی است. بانک مرکزی ژاپن از ترس اینکه رشد اقتصادی در این کشور از حرکت باز ایستد، تصمیم گرفته است خرید اوراق قرضه دولتی را ۲۵ درصد افزایش دهد و مبلغی را که مستقیما به بازار بورس توکیو تزریق می کند، سه برابر کند.

تصمیم این نهاد سبب افزایش شدید ارزش سهام در بازار توکیو شده است. اقتصاددانها هشدار داده اند که تدابیر بانک مرکزی ژاپن ممکن است در بازارهای ارزی بخصوص در آسیا واکنشهایی بدنبال داشته باشد.

در چنین وضعیت هایی است که کشورها سیاستهایی را در پیش می گیرند که باعث می شود ارزش واحد پولی شان کم شود و کالاهای صادراتی شان ارزانتر تمام شود. با توجه به اینکه ژاپن سومین اقتصاد بزرگ جهانی است و در بخش صنایع این کشور در زمینه تولید خودرو و تجهیزات الکترونیک از پیشرفته ترین کشورهاست، این امر عاملی مهم است.

بانک مرکزی اروپا نیز بدنبال محرکهای اقتصادی بیشتری است. این نهاد با توجه به روند کند رشد اقتصادی و خطر تورم منفی ممکن است دست به خرید اوراق قرضه دولتی بزند.

هفته گذشته ماریو دراگی، رییس بانک مرکزی اروپا تنها اعلام کرد که این نهاد باید تدابیر جدیدی را اتخاذ کند و در صورت لزوم به اجرا گذاشته شود.

این بحثها در حالی به میان آمده است که فدرال رزرو، بانک مرکزی ایالات متحده حدود دو هفته پیش از توقف برنامه خرید اوراق قرضه دولتی خبر داده بود. زیرا اقتصاد این کشور دیگر به محرک اقتصادی نیاز ندارد.

در باره از اوراق قرضه چه می دانید؟ سیاستهای مالی این دو بانک مرکزی مهم با نورالدین الحموری، کارشناس بازارهای مالی از ابوظبی گفتگو می کنیم.

یورونیوز: همانطور که می دانید بنا بر تجربه آمریکا، به نظر می رسد که برنامه خرید اوراق قرضه دولتی نتیجه بخش است. البته معلوم است که به همین سادگی نیست.

نورالدین الحموری: «ساده نیست. اساسا خرید اوراق قرضه دولتی یا پول ارزان تاثیرات مثبتی برای برخی بخشهای اقتصادی داشته است. اما همزمان بحثهای زیادی دراین باره وجود دارد که شرایط درحال حاضر خیلی بدتر از سابق است. برنامه خرید اوراق قرضه سبب بیشتر شدن داراییها و سود در بازار سهام شد. با اینهمه به اقتصاد واقعی کمکی نکرد. در نتیجه همانطور که در ژاپن می بینیم همچنان پول بیشتری وارد بازار می شود. این امر تاثیر مثبت کوتاه مدتی خواهد داشت. اما در طولانی مدت نه. زیرا باعث افزایش کسری ترازنامه های بانک های مرکزی شده که به مقادیری بی سابقه رسیده است. به همین دلیل غیر ممکن است که بدون صدمه زدن به بازارهای جهانی و بازارهای سهام این کسری ترازنامه ها را جبران کرد.»

یورونیوز: اگر در بازار ارز تنش به وجود آید و همچنان از ارزش ین ژاپن کاسته شود، چه تأثیری بر اقتصادهای کشورهای مختلف جهان و بازارهای سهام شان خواهد داشت، بخصوص در خاورمیانه؟

نورالدین الحموری: «در وهله اول در سطح جهانی، افزایش خرید اوراق قرضه دولتی از سوی بانک مرکزی ژاپن سبب افزایش ارزش اوراق بهادار در سراسر جهان شده است. شاهد بودیم که پس از اینکه این نهاد این تصمیم را اعلام کرد، شاخص نیکی (Nikkei) در بازار سهام توکیو طی تنها چند روز بیشتر از ۱۰ درصد افزایش داشت. شرایطی مشابه که در آن بانکهای مرکزی ارز خود را تضعیف می کنند، دستکم برای بازارهای خاورمیانه تاثیر مثبت به همراه خواهد داشت. تاثیر مثبت این تدابیر حمایتی از سوی بانک مرکزی ژاپن را در سراسر جهان، بخصوص در بازارهای خاورمیانه دیده ایم. با این وجود، این تاثیر در بازارهای خاورمیانه به بازار سهام محدود است. اما همزمان وارد کنندگان از کاهش ارزش ین سود برده اند چراکه می توانند کالاهای بیشتری با قیمت پایینتر از ژاپن وارد کنند.»

اوراق خزانه اسلامی (اخزا) چیست؟

اوراق خزانه اسلامی (اخزا) چیست؟ شاید شما هم واژه اخزا را شنیده باشید، اما به درستی ندانید که این اوراق چه هستند و چطور معامله می‌شوند.
همان‌طور که می‌دانید، دو رکن اساسی و جدا نشدنی بازار، ریسک و بازده هستند. می‌توان ادعا کرد که اکثر اوراق بهاداری که در بازار معامله می‌شوند و انواع مختلف سرمایه‌ گذاری‌ها با درجه‌ای از ریسک همراه هستند و ریسک بخش جدا نشدنی بازار است. اما آیا سرمایه‌گذاری وجود دارد که با ریسک همراه نباشد؟ ممکن است اولین پاسخی که به ذهنتان برسد این باشد که، بله سرمایه‌گذاری در بانک، یکی از انواع سرمایه‌گذاری بدون ریسک است.

پاسخ شما درست است، اما سرمایه‌گذاری در بانک هم با درصد پایینی از ریسک همراه است. در این مقاله قصد داریم، اوراق بهاداری را به شما معرفی کنیم که ریسکی معادل با ریسک سرمایه‌گذاری در بانک دارد و یا می‌توان آن را جزو اوراق بهادار بدون ریسک معرفی کرد. در ادامه مقاله به‌توضیح اوراق یا اسناد خزانه اسلامی خواهیم پرداخت.

اوراق خزانه چیست؟

اوراق خزانه یا treasury Bill یا T.B از اوراق بهادار قابل‌معامله‌ای هستند، که می‌توانند قبل از سر‌رسید، بدون اعمال جریمه به وجه نقد تبدیل شوند. این اوراق توسط دولت‌ها منتشر می‌شوند و سررسیدی زیر یک‌سال دارند. در کشورهای دیگر این اوراق به قیمتی کمتر از ارزش اسمی فروخته می‌شوند و در سررسید معادل با ارزش اسمی بازخرید می‌شوند.

هدف اصلی انتشار این اوراق توسط دولت‌ها، تامین کسری بودجه خود است. این اوراق از ابزارهای مالی با ماهیت بدهی هستند و جزء اصلی‌ترین ابزار بازار پول جهت اعمال سیاست‌های پولی است.

اوراق خزانه اسلامی چیست؟ این اوراق به چه منظوری ایجاد می‌شوند؟

دولت برای پرداخت بدهی‌های خود به طلبکاران غیر‌دولتی (مثل پیمانکاران)، از این اوراق استفاده می‌کند، در واقع با انتشار این اوراق دولت پرداخت بدهی‌هایش را به تعویق می‌اندازد. تنها تفاوتی که اوراق خزانه اسلامی با اوراق خزانه رایج در دنیا دارد این است که در ایران اوراق صادر شده به شکل مستقیم به طلبکاران داده می‌شود و آن‌ها در صورت نیاز به وجه نقد می‌توانند آن را در بازار فرابورس به فروش برسانند. این تفاوت ناشی از وجود مشکلات فقهی در اوراق خزانه رایج در دنیا است.

با استفاده از این اوراق دولت علاوه‌بر تسویه بدهی‌های خود، می‌تواند در کنار کنترل وجوه نقد موجود در بازار کسری بودجه خود را نیز از این طریق تامین کند.

ویژگی‌های اوراق خزانه اسلامی

اوراق خزانه اسلامی که با نماد «اخزا» شناخته می‌شوند اوراقی بدون کوپن هستند. منظور از بدون کوپن بودن اوراق، این است که به آن‌ها هیچ سودی تعلق نمی‌گیرد و نرخ سود این اوراق برابر صفر است. خریداران این اوراق تنها از تفاوت قیمت خرید و ارزش اسمی آن در سر‌رسید سود خواهند کرد. دارندگان این اوراق در تاریخ سررسید وجه نقدی معادل مبلغ اسمی، از دولت دریافت می‌کنند. سررسید این اوراق معمولا در بازه زمانی 4 تا 52 هفته است.

اوراق خزانه اسلامی، اوراقی هستند که سر‌رسید آن‌ها کمتر از یک سال است و طی این دوره هیچ سودی به دارندگان آن تعلق نمی‌گیرد. این اوراق ریسک نکول ندارند و ریسک نقدشوندگی آن‌ها بسیار پایین است.

اوراق خزانه اسلامی، اوراقی هستند که سر‌رسید آن‌ها کمتر از یک سال است و طی این دوره هیچ سودی به دارندگان آن تعلق نمی‌گیرد. این اوراق ریسک نکول ندارند و ریسک نقدشوندگی آن‌ها بسیار پایین است. تنها ریسکی که می‌تواند این اوراق را تهدید کند ریسک نوسان قیمتی آن‌ها است.

ریسک نکول

اوراق خزانه، جزء اوراق بدون ریسک در نظر گرفته می‌شوند. از آن‌جایی که این اوراق توسط دولت، برای تامین بودجه و یا پرداخت بدهی‌هایش منتشر می‌شوند، ریسک نکول (عدم ایفای تعهدات در تاریخ سر رسید) نخواهند داشت. زیرا دولت این اوراق را به‌عنوان بدهی‌های خود درنظر می‌گیرد و پرداخت آن‌ها را در اولویت قرار می‌دهد. خزانه‌داری کل کشور نیز پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی را در تاریخ سررسید تعهد می‌کند. این تعهدنامه به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده است.

ریسک نقدشوندگی

اوراق خزانه ریسک نقد‌شوندگی خیلی پایینی دارند. زیرا این اوراق قابلیت معامله در بازار فرابورس را دارند. حجم روزانه معاملات این بازار بسیار بالا است، بنابراین دارندگان این اوراق هر زمان که بخواهند می‌توانند اقدام به فروش آن کنند. علاوه‌بر آن وجود بازارگردانان متعدد به نوعی تضمینی برای نقد‌شوندگی این اوراق است. چون بازار‌گردانان در طول ساعت معاملاتی حضور دارند و همزمان اقدام به خرید و فروش در بازار می‌کنند.

تنها ریسکی که این اوراق با خود دارند ریسک نوسانات قیمتی است، چون قیمت این اوراق بر اساس فرایند عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

مزایای انتشار اوراق خزانه اسلامی

  1. انتشار این اوراق باعث می‌شود تا دولت برای تامین مالی خود، دست به استقراض نزند و منجر به حفظ استقلال کشور می‌شود.
  2. كمك به سیاست‌های پولی و مالی به منظور اعمال سیاست‌های بهینه جهت تنظیم و كنترل انتظارات بازار
  3. ایجاد بستری مناسب برای توسعه ابزارهای مالی بازار
  4. از آن‌جایی که این اوراق بدون ریسک هستند، نرخ بازده آن‌ها، نرخ بازده بدون ریسک در نظر گرفته می‌شود. با استفاده از این اوراق می‌توان از انتظارات بازار از نرخ سود بدون ریسک با سررسیدهای مختلف آگاه شد.
  5. از دیگر مزایای اوراق خزانه اسلامی این است که به درآمد این اوراق مالیات تعلق نمی‌گیرد.

به‌طور کلی با انتشار این اوراق علاوه‌بر این‌که دولت می‌تواند بدهی‌هایش را مدیریت کند، با کاهش حجم نقدینگی موجود در بازار از ایجاد تورم می‌شود جلوگیری کرد. همچنین مردم می‌توانند از نرخ بازده بدون ریسک مطلع شوند و در بازارهای مناسب سرمایه‌گذاری کنند.

وجه مورد نیاز، برای پرداخت ارزش اسمی این اوراق در سر‌رسید از کجا تامین می‌شود؟

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به‌عنوان یک واسط بین بانک‌های مسئول پرداخت و خزانه‌داری عمل می‌کند. این سازمان با توجه به تاریخ سر‌رسید اوراق، منجر به انتقال وجوه لازم به بانک می‌شوند.

در زمان سر‌رسید چه سازمانی مسئول پرداخت مبلغ این اوراق به دارندگانش است؟

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) بر اساس اطلاعاتی که راجع‌به دارندگان اوراق خزانه دارد، ارزش اسمی اوراق را از طریق بانک‌های مشخص شده به حساب دارندگان این اوراق واریز می‌کند.

حال که با این اوراق و ویژگی‌های آن آشنا شدیم، اگر قصد خرید آن‌ها را داشتیم، چه کاری باید انجام دهیم؟

اگر سرمایه‌گذار هستید و در بازار بورس و فرابورس فعالیت می‌کنید، پس قطعا دارای کد بورسی هستید. خرید و فروش این اوراق در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران انجام می‌شود. خرید و فروش این اوراق مانند خرید و فروش سایر اوراق بهادار می‌تواند به‌صورت آنلاین انجام شود. اگر هم کد بورسی ندارید، می‌توانید اقدام به گرفتن آن کنید. قیمت اوراق خزانه اسلامی بعد از عرضه شدن توسط فرایند عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود. وجوه ناشی از فروش این اوراق یک روز کاری پس از معامله به حساب فروشنده واریز خواهد شد.

برای دیدن تابلو معاملاتی یک ورقه بهادار می‌توان به سایت tsetmc مراجعه کرد و با درج نماد مورد نظر، از اطلاعات مربوط به آن باخبر شد. اوراق خزانه نام و نمادهایی متفاوت از سهام شرکت‌هایی که در بازار معامله می‌شوند، دارند.

به شکل زیر توجه کنید، این شکل تابلو معاملاتی متعلق به اوراق خزانه‌ای است که به منظور پرداخت بدهی‌های دولت منتشر شده‌اند. در کنار نام این اوراق اعدادی ذکر می‌شوند که قسمتی از آن مربوط به تاریخ سر‌رسید این اوراق است. برای مثال در شکل زیر، بالای تابلو مشخصات ورقه بهادار مورد نظر را می‌بینید «اسناد خزانه-م20 بودجه 020806-98 (اخزا820)- بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس».

قسمت اول مشخص‌کننده، نوع ورقه بهادار است که در این‌جا اسناد خزانه هستند. این اسناد به منظور تسویه بدهی‌های دولت منتشر شده‌اند. عدد 020806 نشان دهنده تاریخ سر‌رسید این اوراق است. سر‌رسید این اوراق تاریخ ششم آبان ماه سال 1402 است.

اخزا820 نیز نماد معاملاتی این ورقه بهادار است. این اسناد در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس معامله می‌شوند.

اوراق خزانه اسلامی

نمونه‌ای از تابلو معاملاتی اوراق خزانه

فرض کنید شما قصد خرید اسناد خزانه دارید!

چگونه می‌توان لیستی منظم از اوراق خزانه منتشر شده و تاریخ سر‌رسید آن‌ها پیدا کرد؟

برای این‌که به این فهرست دسترسی پیدا کنید لازم است ابتدا وارد سایت سازمان فرابورس ایران ifb.ir شوید. در بالای این سایت از قسمت بازارها و محصولات، اسناد خزانه اسلامی را انتخاب کنید. حال می‌توانید لیست اوراق خزانه‌ای که تاکنون منتشر شده را ببینید. این لیست از جدید‌ترین اوراق منتشر شده به قدیمی‌ترین آن‌ها مرتب شده است.

اوراق خزانه اسلامی

فهرست اوراق خزانه

با کلیک بر روی نام نماد هر یک از این اوراق می‌توانید مشخصات اوراق نظیر تاریخ سر‌رسید آن‌ها، تعداد اوراق پذیرش شده و. ببینید. برای مثال آخرین سند منتشر شده در تاریخ 1398.06.11 بوده که سر‌رسید آن 45 ماه بعد یعنی تاریخ 1402.08.06 خواهد بود. این اوراق در این بازه زمانی می‌توانند در بازار فرابورس معامله شوند.

قیمت خرید اسناد خزانه اسلامی چگونه تعیین می‌شود؟

قیمت این اوراق از طریق محاسبه ارزش فعلی جریانات آتی آن به دست می‌آید. بنابراین برای محاسبه ارزش فعلی اسناد خزانه اسلامی كافی است مبلغ اسمی اوراق با توجه به نرخ مورد انتظار سرمایه‌گذار و زمان باقی مانده تا سررسید تنزیل شود. برای محاسبه ارزش فعلی اوراق خزانه، کافی است ارزش اسمی آن در سررسید را با نرخ سود مورد انتظار تنزیل دهیم.

اوراق خزانه اسلامی

فرمول محاسبه ارزش فعلی جریان نقد آینده

مثال) قیمت اوراق خزانه‌ای در سر‌رسید برابر با 1،000،000 است. ارزش فعلی این اوراق در حالی که 160 روز به سررسید اوراق باقی‌مانده باشد و نرخ بازده مورد انتظار بازار برابر با 21 درصد باشد را حساب کنید.

از آن‌جایی که به اوراق خزانه تا موقع سر‌رسید هیچ سودی تعلق نمی‌گیرد، تنها یک جریان نقد ورودی، آن هم در سررسید خواهیم داشت. بنابراین قیمت این اوراق را با توجه به تعداد روزهای باقی ماند ه و نرخ بازده مورد انتظار از بازار تنزیل می‌دهیم.

اوراق خزانه اسلامی

ارزش فعلی اوراق خزانه

ارزش فعلی این اسناد برابر با 925925.9 است. اگر شما بالاتر از این قیمت، این اوراق را از اوراق قرضه چه می دانید؟ خریداری کنید، یعنی این اوراق را گران خریده‌اید. با توجه به فرمول بالا می‌توان گفت، هر چه به تاریخ سررسید این اوراق نزدیک می‌شویم، قیمت اسناد خزانه اسلامی به قیمت اسمی آن نزدیکتر می‌شود. علاوه بر این موضوع، با بالا رفتن نرخ بازده مورد انتظار بازار، قیمت بازاری اسناد خرانه اسلامی کاهش خواهد یافت.

فرایند انتشار و فروش این اوراق به‌ چه صورت است؟

قسمتی از بودجه به انتشار اوراق خزانه اسلامی تخصیص می‌یابد. وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت از محل بودجه تخصیص یافته دست به انتشار این اوراق می‌زند. این بودجه اختصاص یافته بر اساس اولویت توسط بانک‌های مشخص شده به طلبکاران دولت تعلق می‌گیرد. بعد از جمع‌آوری اطلاعات لازم توسط بانک، لیست پیمانکاران (طلبکاران) به سازمان فرابورس اعلام خواهد شد. سپس حداکثر طی 10 روز کاری، اطلاعات در سامانه معاملات ثبت می‌شود و طلبکاران دولت و پیمانکاران، می‌توانند این اوراق را در بازار به فروش برسانند.

دریافت مطالبات از دولت به شکل اوراق خزانه اسلامی منجر می‌شود که پیمانکارانی که این اوراق را از دولت دریافت کردند، هر زمان که نیاز به وجه نقد داشتند، می‌توانند اوراق خود را در بازار فرابورس به فروش برسانند.

یک پیمانکار می‌تواند این اوراق را تا سر‌رسید نگه دارد. در تاریخ سر‌رسید از آن‌جایی که وزارت امور اقتصاد و دارایی و خزانه‌داری پرداخت مبلغ ارزش اسمی اوراق را هم‌تراز با پرداخت حقوق کارکنان دولتی می‌داند، پس در سررسید به‌راحتی می‌‌توان این اوراق را به وجه نقد تبدیل کرد.

پیمانکارانی که تمایل به فروش اوراق خود ندارند و می‌خواهند این اوراق را تا سررسید نگه دارند، باید مراحل تکمیل اطلاعات خود نزد فرابورس را تا انتها انجام دهند. با ثبت شماره منحصر بفرد، این پیمانکاران می‌توانند در سررسید، معادل با ارزش اسمی، اوراق را بدون مراجعه به بانک دریافت کنند.

جمع‌بندی

به‌طور کلی اگر بخواهیم اوراق خزانه اسلامی را تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم اوراقی هستند که دولت برای پرداخت بدهی‌هایش به افراد غیر‌دولتی منتشر می‌کند. این اوراق سر‌رسیدی کمتر از یک‌سال دارند و طی این دوره هیچ سودی به دارندگان آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. این اوراق ریسک نکول ندارند و ریسک نقدشوندگی آن‌ها بسیار پایین است، تنها ریسکی که ممکن است این اوراق را تهدید کند ریسک نوسان قیمت آن است. وقتی شرکت‌ها شروع به فروختن این اوراق در بازار فرابورس کردند تمامی افراد دارای کد بورسی می‌توانند، همانند سهام شرکت‌ها اقدام به خرید و فروش این اوراق کنند.

از اوراق قرضه چه می دانید؟

بورس (به فرانسوی: Bourse) یا بها بازار به بازاری سازمان‌یافته اطلاق می‌شود که قیمت‌گذاری، خرید و فروش کالا، تبادل ارز خارجی، قرارداد آتی و اوراق بهادار در آن انجام می‌پذیرد.

تاریخچه بورس

به روایتی واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام «فندر بورس» اخذ شده که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروخه، بلژیک می‌زیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده‌است.

بورس ایران

ایدهٔ اولیهٔ ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد که به درخواست دولت ایران، شخصی بلژیکی به نام «وان لوترفلد» دربارهٔ تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسی‌هایی انجام داد و طرح قانونی تأسیس و اساسنامهٔ آن را نیز تهیه کرد.هر چند که در همان زمان بانک ملی ایران نیز به عنوان سازمان متولی امور پولی کشور، مطالعاتی در این زمینه انجام داد، اما به علت نامساعد بودن شرایط برای ایجاد بورس اوراق بهادار، و وقوع جنگ جهانی دوم تمام کارهای انجام شده متوقف شد.

به‌دنبال تحولات اقتصادی و اجتماعی دههٔ ۱۳۴۰ و با توجه به ارتباط گسترده سیاسی و اقتصادی ایران آن دوره با غرب، نحوهٔ تأسیس و ادارهٔ بورس، تشکیلات و سازمان آن، و کیفیت تصدی دولت، کم و بیش مشخص شد و در اردیبهشت ۱۳۴۵ لایحهٔ قانون بورس اوراق بهادار در مجلس شورای ملی به تصویب رسید. به دنبال آن، قانون تأسیس بورس اوراق بهادار از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ و از آن درخواست شد که نسبت به اجرای مفاد قانون مزبور اقدام کند، اما در عمل به دلیل آماده نبودن بخش صنعتی و بازرگانی، اجرای این قانون تا بهمن ۱۳۴۶ به تعویق افتاد.

بورس اوراق بهادار تهران از پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، فعالیت خود را به‌طور رسمی با پذیرش سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران به عنوان بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان و سپس سهام شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه و اوراق قرضه عباس‌آباد آغاز کرد. در آن زمان برقراری معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌ها و مؤسسات پذیرفته شده در بورس، عامل مهمی در جهت تشویق شرکت‌ها به عرضه سهام خود در بورس اوراق بهادار تهران بود. حجم معاملات در بورس اوراق بهادار تهران تا سال ۱۳۵۷ به دلیل تبعیت از افزایش آهنگ رشد محصول ناخالص داخلی و ارزش افزوده حاصل در بخش صنعت و همچنین به دلیل پذیرش و دادوستد اوراق قرضه، از ۸۳ میلیارد ریال به ۱۵۰ میلیارد ریال افزایشیافت. طی پانزده سال فعالیت آغازین بورس، در مجموع سهام ۱۰۵ شرکت در بورس پذیرفته شد.

از نیمه دوم سال ۱۳۵۷ با بروز اعتصاب و تعطیلی واحدهای تولیدی و بازرگانی در جریان انقلاب اسلامی، بورس اوراق بهادار تهران به‌دلیل بی‌اعتمادی به دولت و وضع مالی شرکت‌ها، و فرار سرمایه با سقوط سهام و کاهش معاملات روبه‌رو شد و به حالت نیمه‌تعطیل درآمد. همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر ۱۳۵۸ باعث دسته‌بندی صنایع در چهار گروه شد که به موجب آن سازمان صنایع ملی ایران برای اداره امور آن‌ها پدید آمد.

بدین‌ترتیب بر اثر ملی شدن بانکها، بیمه و صنایع کشور تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته‌شده در بورس از آن خارج شدند؛ ضمن آن که دادوستد اوراق قرضه نیز به دلیل داشتن بهرهٔ مشخص، ربوی تشخیص داده شد؛ بنابراین به‌دلیل عوامل فوق و وقوع جنگ ایران و عراق، دادوستد سهام و اوراق قرضه در بورس اوراق بهادار تهران تا سال ۱۳۶۱ تقریباً متوقف شد. در سال ۱۳۶۲ تا حدودی تقاضا برای سهام وجود داشت، ولی به دلیل پایین‌بودن قیمت‌های پیشنهادی خریداران، عرضه‌کنندگان چندان زیاد نبودند. در سال ۱۳۶۳، به دنبال تصمیم دولت مبنی بر واگذاری تعدادی از کارخانه‌های دولتی، به کارگران و سایر افراد بخش خصوصی، مبادلات سهام، اندکی افزایش یافت و تا سال ۱۳۶۷ افزایش حجم معاملات با نرخ کاهشی ادامه یافت.

پذیرش قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد از جانب ایران در تابستان ۱۳۶۷ و همچنین تصویب قانون جدید مالیات‌های مستقیم و قانون مالیات تعاون ملی برای بازسازی در اواخر سال ۱۳۶۷ و مهم‌تر از هر چیز تصویب قانون برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در همین سال، باعث رونق بورس اوراق بهادار تهران و رشد حجم معاملات شد.بررسی روند فعالیت بورس در دوره ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۵ نشان می‌دهد که روند یکنواختی بر فعالیت بورس حاکم نبوده‌است.

بورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۷۶، دورهٔ تازه‌ای از فعالیت خود را تجربه کرده‌است و زمینه‌های تحولات بعدی بازار سرمایه با اعمال برنامه‌های اصلاحی از این سال پایه‌ریزی شده‌است. ایجاد فضای رقابتی سالم، افزایش علاقه‌مندی و اعتبار فعالیت‌ها و به‌کارگیری شیوه‌های مؤثر تنظیم و نظارت از سال ۱۳۷۷ به‌طور نسبی ایجاد شد و بورس نشانه‌های مثبتی مبنی بر بازگشت رونق را تجربه کرد.

آشنایی با لوگوی بورس تهران:

چنانچه لوگوی بورس تهران را دیده باشید در آن ۴ انسان را می بینید که دست در دست هم داده اند و این نشاندهنده اتحاد و همکاری میان آنهاست و در درون دایره‌ای قرار دارند که نشان گر دنیا است قرار گرفته اند دنیایی که بر اساس افسانه‌های قدیمی ایران بر روی شاخ دو گاو قرار دارد؛ که خود نشانه ثروت و بهره‌وری هستند. در حقیقت این لوگو برگرفته از یک نشان برنجی مربوط به دوره هخامنشیان است که در استان لرستان کشف شده‌ است. این نشان هم‌اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود.

نخستین کارگزار خصوصی بورس در ایران

نخستین کارگزار خصوصی بورس ایرانیک تاجر تبریزی بود. محمود کریشچی متولد ۱۳۰۲ تبریز، تاجر پوست و معامله‌گر اوراق اصلاحات ارضی به عنوان اولین نماینده بخش خصوصی در بازار سرمایه از سال ۱۳۴۸ وارد بازار سهام شد. او که پیش از این در سال ۱۳۴۱ و به دنبال اجرای اصلاحات ارضی در زمینه خرید و فروش قبوض اصلاحات ارضی در بانک کشاورزی، فعالیت می‌کرد به پیشنهادیکی از مدیران بانک ملی به بورس آمد. البته او در یک آزمون که از سوی بانک کشاورزی و در میان ۳۰ نفر فعال بازار اوراق اصلاحات ارضی برگزار شد، توانست رتبه اول را کسب کرده و وارد بورس شود. در آن زمان اوراق قرضه دولتی، قبوض اصلاحات ارضی و سهام چند شرکت و بانک در بورس معامله می‌شد. بورس آن زمان بسیار کوچک بود و تعداد معدودی کارگزار مشغول فعالیت در آن بودند و شرکت کارگزاری وجود نداشت و بانک‌ها نیز در بورس، نماینده داشتند. بورسیکه کریشچی اولین کارگزار آن بود عبارت بود از یک میز و چند صندلی و تخته سیاهی که با گچ قیمت‌ها را بر روی آن ثبت می‌کردند و بعدها این ثبت قیمت‌ها با استفاده از تابلوهای چوبی و اعداد فلزی انجام می‌شد.

تأثیرات بورس بر اقتصاد ملی

بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه‌است که در آن سهام شرکت‌های خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش می‌شود و از سویی محلی برای جمع‌آوری پس‌انداز و نقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به کار انداخته و از سود آن برخوردار شوند. بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایه‌های راکد، حجم سرمایه‌گذاری در جامعه را بالا می‌برد.

بورس بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار می‌کند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم می‌نماید. هم چنین با قیمت‌گذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند.

بورس مردم را به پس‌انداز تشویق و بدین وسیله باعث به‌کارگیری پس‌انداز مردم در فعالیت‌های اقتصادی می‌شود. بورس سرمایه لازم برای اجرای پروژه‌های دولتی و خصوصی را فراهم می‌آورد. طبق آمار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) تعداد افرادی که در ایران کد سهامداری (کد معاملاتی) دریافت کرده‌اند از ۹٫۶ میلیون نفر فراتر رفته‌است

یکشنبه سیاه

بی‌سابقه‌ترین سقوط شاخص بورس در تاریخ ۴۷ ساله این بازار تا قبل از ۱۳۹۳/۱۲/۲۳ که با افت شدید ۲۳۸۸ واحدی دماسنج بازار سرمایه در روز یکشنبه ۱۳۹۲/۱۰/۲۲ به ثبت رسید موجب بازگشت بازار به محدوده ۸۵ هزار واحدی شد که به «یکشنبه سیاه» معروف گشت.

گمانه‌های مختلفی در خصوص علل واکنش منفی بازار سرمایه وجود داشت. دلایلی همچون تصمیم دولت در خصوص مهار نقدینگی، افزایش نرخ سود بانکی، افزایش نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی و دستور رئیس‌جمهور در خصوص مبارزه با مفاسد اقتصادی مهم‌ترین این حدسیات بود.سایت بورس نیوز در ۴ بهمن ماه ۹۳ در مطلبی با عنوان سرمایه سوزی به جای سرمایه‌گذاری نوشت:

استنباط می‌شود که دولتی‌ها تمایل به سرمایه سوزی در بازار سرمایه در جهت مهار نقدینگی جامعه داشتند، ولی اکنون عملاً کنترل آن از دستشان خارج شده‌است و همه چیز خواسته یا ناخواسته به مذاکرات اسفند ماه گره خورده است؛

پس از یکشنبه سیاه، شاخص کل بورس تهران سیر نزولی گرفت و سرانجام به ۷۰ هزار واحد سقوط کرد. در حالی که شاخص کل افت حدود ۱۰ درصدی را تجربه کرد، سهامداران در بسیاری از نمادها تا ۵۰ درصد سقوط را تجربه کردند.پس از سقوط ناگهانی، شاخص بورس تهران روند آرام و نزولی خود را تا اوائل زمستان ۱۳۹۴ ادامه داده بود.به‌طوری‌که تا آن زمان شاخص بورس در ۶۲ هزار واحد به سر می‌برد

ساعت انجام معامله

معاملات سهام در بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به جز روزهای تعطیل عمومی، از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ و در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می‌شود. معاملات سهام فقط از طریق سامانه معاملات بورس که یک سیستم کاملاً مکانیزه است، قابل انجام است و دارندگان سهام نمی‌توانند خارج از سامانه معاملاتی اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنند و معاملات باید به لزوم از طریق کارگزاران از اوراق قرضه چه می دانید؟ و طی نشست معاملاتی انجام شود. در حال حاضر علاوه بر تالار حافظ که تالار اصلی معاملات است، تالارهای دیگری توسط بورس یا شرکت‌هایکارگزاری در شهرهای دیگر دایر شده‌اند که سهامداران می‌توانند با مراجعه به آنان از تسهیلات مستقر در این تالارها از جمله سیستم‌های نمایش‌گر قیمت و سفارش‌ها، بروشورهای اطلاع‌رسانی و دوره‌های آموزشی پیش‌بینی شده‌استفاده کنند. یاداوری می‌شود که خرید و فروش اوراق بهادار مستلزم حضور سهامداران در تالارها نیست و سهامداران می‌توانند با دریافت مجوز معاملات آن لاین (برخط) از شرکت‌های کارگزاری، بدون دخالت مستقیم کارگزار و از طریق اینترنت برای خرید و فروش اوراق بهادار اقدام کنند.ساعت معاملات قراردادهای آتی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ می‌باشد

فعالیت در بورس برای چه کسانی مناسب است؟

همانطور که می دانید سرمایه گذاری در بورس برای تمامی افراد مناسب نمی باشد و فقط بعضی از افراد موفق به سودآوری در بورس می شوند. پس شرایط مناسب برای سرمایه گذاری موفق در بورس عبارتند از :

  • سرمایه‌ای پس‌انداز کرده‌اید که فعلا به آن نیازی ندارید و قصد دارید سودی بیشتر از سود بانکی کسب کنید.
  • تصمیم گرفته‌اید بصورت حرفه‌ای شغل سرمایه‌گذاری یا معامله‌گری سهام را در پیش بگیرید.
  • ریسک‌پذیری و صبر بالایی دارید و می‌خواهید طی سال‌های آینده سرمایه‌ تان را افزایش دهید.
  • آینده مالی‌تان برای شما مهم است و مایلید برای بهبود آینده خودتان و فرزندان‌تان قدمی مثبت برداشته باشید
  • آماده هستید برای رسیدن به هدف‌تان وقت و انرژی بگذارید.
  • می‌دانید که کسب ثروت و زندگی در رفاه برای شما ممکن است و آماده هستید بهای رسیدن به هدف خود را بپردازید.
آکادمی ویو چگونه برای سرمایه گذاری در بورس به شما کمک میکند؟

تیم آکادمی ویو متشکل از افراد مجرب به سرپرستی جناب آقای امین دهقان(امینو)محیطی مناسب برای آموزش و رشد افراد برای سرمایه گذاری در بورس را فراهم کرده است.

شما با شرکت در دوره های آموزشی آکادمی ویو در سه بخش : روانشناسی بازار/سیستمهای معاملاتی/مدیریت سرمایه

میتوانید دانش حرفه ای و تجربه لازم را برای ورود به بازارهای بورس کسب نمایید برای آشنایی بیشتر با آکادمی بخشهای مختلف سایت را با دقت مطالعه کنید.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.